Powiedz o tym miejscu
pl

Niemcy zlikwidowali getto w Brzeżanach

Nie ma jeszcze zdjęć z wydarzenia. Dodaj zdjęcie!
Data wydarzenia:
12.06.1943

12 czerwca 1943 Niemcy rozstrzelali ostatnich 1,4 tys. Żydów na cmentarzu Okopisko. Akcją dowodził SS-Scharführer Willi Herrmann.

Getto w Brzeżanach – getto dla ludności żydowskiej zorganizowane przez okupacyjne władze niemieckie w czasach II wojny światowej w Brzeżanach.

Getto jako otwarte zostało utworzone na początku 1942 roku. W maju 1942 roku oficjalnie przebywało w nim 2254 osób, jednak później przesiedlono do niego Żydów z okolicznych wsi. W grudniu 1942 getto zamieniono na zamknięte.

Żydom zabroniono opuszczania getta i odbywania praktyk religijnych. W getcie panowało niedożywienie, ciasnota i choroby. Z powodu panującego tyfusu Niemcy co pewien czas przeprowadzali "tyfusowe obławy" polegające na rozstrzeliwaniu osób chorych i niezdolnych do pracy.

Żydów z Brzeżan eksterminowano w kilku etapach:

  • październik 1941 - rozstrzelanie w drugi dzień święta Chanuka 600 mężczyzn (głównie rzemieślników i kupców) w kamieniołomie we wsi Raj. Zabito ich pomimo przekazania staroście Asbachowi przez Judenrat 3 kg złota okupu. Zbrodni dokonało Sipo z Tarnopola pod dowództwem SS-Sturmbannführera Hermanna Muellera.
  • 18 grudnia 1941 – rozstrzelanie, według źródeł żydowskich, ok. 1000 starców, kobiet i dzieci (niemiecka dokumentacja mówi o 100 zbiegach) w lesie koło Litiatyna. Zbrodni ponownie dokonało Sipo z Tarnopola.
  • 17 lutego 1942 – zabicie kilkudziesięciu Żydów
  • czerwiec 1942 – zabicie 600 Żydów
  • 21 i 22 września 1942 (Jom Kippur) – pierwszy transport ponad 1000 Żydów do obozu zagłady w Bełżcu. Akcję przeprowadziło tarnopolskie Sipo przy pomocy ukraińskiej policji.
  • 31 października 1942 – drugi transport ponad 1000 osób do Bełżca.
  • 4 grudnia 1942 (pierwszy dzień Chanuki) – transport 1,2-1,5 tys. Żydów do Bełżca.
  • marzec-pocz. kwietnia 1943 – obława na przebywających jeszcze w getcie trwająca 3 dni. Część ze schwytanych wysłano do obozów pracy, część (200-300 osób) rozstrzelano na starym żydowskim cmentarzu na wzgórzu Okopisko.
  • 12 czerwca 1943 (święto Szawuot) – rozstrzelanie ostatnich 1,4 tys. Żydów na cmentarzu Okopisko. Akcją dowodził SS-Scharführer Willi Herrmann.

Najwyższe szacunki żydowskich ofiar w Brzeżanach wynoszą 16,6 tys., jednak autorzy encyklopedii "Holokaust w ZSRR" oceniają, że bliska rzeczywistości jest liczba 5,5-6,5 tysiąca. Według prof. Shimona Redlicha na początku niemieckiej okupacji (lato 1941) w Brzeżanach mieszkało ok. 10 tys. Żydów, wliczając uciekinierów. Ocalało kilkadziesiąt osób, w tym kilkoro dzieci. Pomoc Żydom w Brzeżanach nieśli przede wszystkim Polacy, poza tym w mniejszym stopniu Ukraińcy i rodziny mieszane polsko-ukraińskie.

Spośród nazistowskich zbrodniarzy odpowiedzialnych za Holokaust w Brzeżanach przed sądem stanęli:

  • Hans-Adolf Asbach - zmarł w trakcie procesu w 1976 roku. Wcześniej był ministrem pracy i zabezpieczenia socjalnego w rządzie landu Szlezwik-Holsztyn.
  • Hermann Mueller – w 1966 roku skazany na dożywotnie więzienie, zmarł w 1988.
  • Willi Herrmann – w 1966 roku skazany na 10 lat pozbawienia wolności, zmarł w 1968.

 

Powiązane wydarzenia

OsobaData wydarzeniaJęzyk
1PSRS Augstākās tiesas militārā kolēģija nolasa spriedumu studentu un skolnieku organizācijas "Savienība par Revolūcijas lietu" biedriemPSRS Augstākās tiesas militārā kolēģija nolasa spriedumu studentu un skolnieku organizācijas "Savienība par Revolūcijas lietu" biedriem13.02.1952lv, ru
2British troops liberated the Nazi concentration camp at Bergen-Belsen. Anne Frank had died there among 50,000 othersBritish troops liberated the Nazi concentration camp at Bergen-Belsen. Anne Frank had died there among 50,000 others15.04.1945en, lv
3Aušvicas koncentrācijas nometnes atbrīvošana. Holokausta piemiņas dienaAušvicas koncentrācijas nometnes atbrīvošana. Holokausta piemiņas diena27.01.1945lv
4
Zostało zlikwidowane getto żydowskie w Brześciu nad Bugiem, a jego mieszkańcy zamordowani18.10.1942pl
5
Niemcy zlikwidowali getto w Nowym Targu30.08.1942pl
6WW2. Nac. sociālistu noziegumi. Holokausts. Šķēdes kāpās tiek nošauti vairāk kā 2700 ebrejuWW2. Nac. sociālistu noziegumi. Holokausts. Šķēdes kāpās tiek nošauti vairāk kā 2700 ebreju14.12.1941lv
7The execution of 107 Polish civilians by the Nazi German occupiers of Wawer near Warsaw, PolandThe execution of 107 Polish civilians by the Nazi German occupiers of Wawer near Warsaw, Poland27.10.1939en, lv
8Kijevas skolnieka Andreja Juščinska slepkavība Kijevā (Beilisiāde)Kijevas skolnieka Andreja Juščinska slepkavība Kijevā (Beilisiāde)12.03.1911lv
9Cesarzowa Katarzyna II Wielka ustanowiła na terenie zaboru rosyjskiego strefę osiedlenia, gdzie wolno było zamieszkiwać ŻydomCesarzowa Katarzyna II Wielka ustanowiła na terenie zaboru rosyjskiego strefę osiedlenia, gdzie wolno było zamieszkiwać Żydom23.12.1791en, lv, pl
10Czarina Elizabeth Petrovna rules to expel all Jews from Russia. More than 35,000 expelled starting from DecemberCzarina Elizabeth Petrovna rules to expel all Jews from Russia. More than 35,000 expelled starting from December13.12.1742en, lv, ru
11Monarchowie Kastylii i Aragonii Izabela I Katolicka i Ferdynand II Katolicki nakazali Żydom przejście na katolicyzm pod groźbą wydalenia z krajuMonarchowie Kastylii i Aragonii Izabela I Katolicka i Ferdynand II Katolicki nakazali Żydom przejście na katolicyzm pod groźbą wydalenia z kraju31.03.1492en, lv, pl
12Charles VI, King of France, published an ordinance that expelled all Jews from FranceCharles VI, King of France, published an ordinance that expelled all Jews from France17.09.1394en, lv

Mapa

Źródła: wikipedia.org

    Tagi