Powiedz o tym miejscu
pl

Rozpoczęło się lądowanie wojsk alianckich w Normandii, największa operacja desantowa w historii wojen.

Nie ma jeszcze zdjęć z wydarzenia. Dodaj zdjęcie!
Data wydarzenia:
06.06.1944

Lądowanie w Normandii (Operacja Neptun) – wstępna faza Operacji Overlord, największa pod względem użytych sił i środków operacja desantowa w historii wojen, mająca na celu otwarcie tzw. drugiego frontu - w zachodniej Europie. Operacja została przeprowadzona we wtorek 6 czerwca 1944 roku pod dowództwem gen. Eisenhowera, a trzon sił inwazyjnych stanowiły wojska amerykańskie, brytyjskie i kanadyjskie.

D-Day

Dzień rozpoczęcia operacji został nazwany przez aliantów D-Day, czyli Dzień D (zgodnie z definicją Słownika Wojskowego Departamentu Obrony USA termin ten oznaczał nienazwany dzień, w którym rozpoczyna się lub ma się rozpocząć dana operacja). Początkowo miał nim być 5 czerwca, jednak w związku ze złymi warunkami atmosferycznymi, gen. Eisenhower zdecydował się na odłożenie lądowania o 24 godziny. Składało się ono z dwóch faz: desantu powietrznego blisko 24 tysięcy spadochroniarzy i piechoty szybowcowej oraz desantu morskiego około 133 tysięcy żołnierzy piechoty i sił specjalnych. Inwazję poprzedziło bombardowanie plaż dokonane przez RAF i USAAF (zrzucono ponad 9000 ton bomb). Wsparcia lądującym żołnierzom udzieliła także brytyjska i amerykańska flota (w sumie około 7000 jednostek pływających, w tym 1200 okrętów wojennych), od 5:30 ostrzeliwując z dział umocnienia na brzegu. W sumie pierwszego dnia inwazji przez Kanał La Manche przerzucono około 156 000 alianckich żołnierzy.

Desant powietrzny

Operacje powietrznodesantowe zostały przeprowadzone w nocy 5/6 czerwca i poprzedziły lądowanie z morza głównych sił inwazyjnych. Ich celem było zajęcie kluczowych dla powodzenia operacji punktów oporu, instalacji i mostów (np. most Pegaz). Desanty amerykańskiej 101 Dywizji Powietrznodesantowej otrzymały kryptonim „Albany” i „Chicago”. Lądowanie 82 Dywizji Powietrznodesantowej określono jako operacje „Boston” i „Detroit”; ciężej uzbrojone oddziały tej dywizji dotarły do Normandii na pokładzie szybowców w ramach operacji „Elmira”. Desanty brytyjskiej 6 Dywizji Powietrznodesantowej otrzymały kryptonim „Tonga” i „Mallard”.

Desant morski

Zasadnicza faza operacji rozpoczęła się w godzinach porannych 6 czerwca. Ponad 4 tysiące okrętów i barek desantowych pod ogólnym dowództwem brytyjskiego admirała Bertrama Ramsaya dostarczyło na francuski brzeg w sumie 7 dywizji piechoty, które były dodatkowo wspomagane przez pododdziały pancerne i jednostki sił specjalnych (dwa bataliony amerykańskich rangersów oraz dwie brygady brytyjskich komandosów).

Lądowanie zostało przeprowadzone na plażach oznaczonych kryptonimami: „Utah” (amerykańska 4 DP), „Omaha” (amerykańskie 1 i 29 DP), „Gold” (brytyjskie 49 i 50 DP), „Juno” (kanadyjska 3 DP) i „Sword” (brytyjska 3 DP). Na większości z nich nie napotkano silnego oporu. Wyjątkiem była 5-kilometrowa plaża „Omaha”, na której straty były poważne (ok. 3000 żołnierzy). Wpływ na to miało m.in. rozmieszczenie niemieckich stanowisk ogniowych na wysokich klifach, skąd mogły swobodnie panować nad plażą oraz fakt, że czołgi, które w pierwszej fali miały wspomóc nacierającą piechotę, w większości zatonęły lub zostały zniszczone przed wydostaniem się na ląd.

Siły niemieckie

Normandzkie wybrzeże stanowiło część umocnień Wału Atlantyckiego i było obsadzone przez dywizje niemieckiej 7 Armii, w skład których oprócz Niemców wchodzili wcieleni do Wehrmachtu przedwojenni obywatele polscy, a także ochotnicy z tzw. batalionów wschodnich, co ujemnie wpływało na wartość bojową tych jednostek (np. broniąca plaży Omaha 352 DP składała się w 29% z obywateli ZSRR, Polaków i Alzatczyków). Doborowe niemieckie dywizje pancerne stacjonowały w głębi lądu i 6 czerwca nie zdołały wziąć udziału w walkach (z wyjątkiem grupy bojowej z 21 Dywizji Pancernej). Luftwaffe wzięła udział w walkach dopiero dnia 16 czerwca

Działania Polaków w czasie lądowania

Jednostki polskich wojsk lądowych nie uczestniczyły w lądowaniu w Normandii. Brały udział: Polskie Siły Powietrzne i Polska Marynarka Wojenna i Polska Marynarka Handlowa.

Polska Marynarka Wojenna i Handlowa. W tym czasie na terenie Anglii stacjonowały: 3 okręty podwodne, 1 lekki krążownik, 6 niszczycieli oraz szereg jednostek przybrzeżnych i pomocniczych. ORP Garland działał na M. Śródziemnym. W operacji brały udział ORP Dragon, ORP Krakowiak i ORP Ślązak we wsparciu artyleryjskim oddziałów desantowych, a ORP Błyskawica i ORP Piorun osłaniały floty inwazyjne przez kontratakami floty niemieckiej. Błyskawica, Piorun i Ślązak wchodziły w skład Zespołu "S" (Sword - desant na plażę "Sword". ), Krakowiak w składzie Zespołu "G" (Gold - na plażę "Gold"), Dragon był w składzie 2 Eskadry Krążowników w Zespole "Force D". Oprócz nich udział brały statki handlowe. MS Batory, MS Sobieski, transportowały żołnierzy alianckich, SS Poznań - broń i sprzęt, SS Modlin (Dawna Wilia) został użyty jako falochron. SS Kmicic, SS Kordecki, SS Chorzów, SS Narew, SS Wilno, SS Katowice, SS Kraków brały udział w armadzie transportowej. 6 czerwca ORP Dragon, na pozycji 10 mil morskich od brzegu plaży Sword, bombardował 6 działami 152 mm stanowiska niemieckiej artylerii 105 mm na lądzie. Działa niemieckie zamilkły po 40 minutowym ostrzale. Na cele nakierowywały wiszące na niebie samoloty naprowadzające. 8 czerwca działa ORP Dragon udaremniły kontratak 21 Dywizji Pancernej na lądzie w rejonie Coen, niszcząc 6 czołgów. W czasie walki z baterią niemieckich 155 mm dział dyslokowanych w rejonie Trouwille, okręt znalazł sie w zasięgu artylerii niemieckiej i stracił pierwszych rannych. Uszkodzony 18 czerwca poszedł na remont do Portsmouth. Do akcji wrócił 7 lipca, miał wspierać natarcie brytyjskie na Coen. 8 lipca został storpedowany przez niemiecką żywą torpedę Neger w komory amunicyjne. Okręt zapalił się, część okrętu wyleciała w powietrze. Zginęło 37 marynarzy i 14 zostało rannych. Okręt był nie do uratowania. Dowództwo zdecydowało go odholować i zatopić jako falochron sztucznego portu inwazyjnego Mullberry w pobliżu Caen.

Walki polskich marynarzy w czasie lądowania w Normandii zostały, po 1990 r., upamiętnione na jednej z tablic na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie napisem: "INWAZJA NORMANDII 6 VI 1944".

Polskie Siły Powietrzne. W operacji brało udział ok. 11 tys. samolotów. Sprzymierzeni poprzedzili lądowanie wielomiesięcznym bombardowaniem linii kolejowych, mostów i lotnisk, których celem było izolowanie frontu działania wojsk pomiędzy Sekwaną a Loarą. W 1944 polskie dywizjony myśliwskie uczestniczyły w przygotowaniu inwazji wykonując zadania razem z lotnictwem sprzymierzonych. W operacji udział brało 11 dywizjonów polskich z tego 8 myśliwskich i 3 bombowe. Bezpośredni udział wzięło 131 Skrzydło Myśliwskie - dowódca mjr. S. Janus (dywizjony: 302, 308 i 317) oraz 305 dywizjon bombowy podporządkowany siłom brytyjskim. W początkowej fazie uczestniczyły także pozostałe dywizjony myśliwskie oraz 300 dywizjon bombowy. Zadaniem głównym lotnictwa była osłona powietrzna i eskorta bombowców, wsparcie ogniowe wojsk lądowych i rozpoznanie. Już w pierwszym dniu operacji, jedno z polskich skrzydeł zestrzeliło największą ilość samolotów, a do 25 czerwca 38 samolotów. Samoloty skrzydeł wykonywały dziennie po cztery samoloto-wyloty, eskortując bombowce. Dywizjon 303 z samolotami RAF osłaniał lewe skrzydło floty inwazyjnej i lądujących oddziałów. Dywizjon 307 (nocne bombowce) zwalczał okręty podwodne. Dywizjony bombowe 300, 304 i 305 walczyły od pierwszego dnia. Dywizjon 305 zniszczył koło Nancy niemieckie zapasy paliw (ok. 13 mln litrów). Prasa pisała, że "Polacy tym czynem wygrali bitwę o Francję". W początku sierpnia 131 Skrzydło prze dyslokowano do Francji na lotnisko pod Caen i działało na kierunku natarcia wojsk. 133 Skrzydło Myśliwskie (dowódca mjr. Stanisław Skalski) i pozostałe dywizjony operowały z lotnisk angielskich zwalczając pociski V-1 i wspierając ofensywę. Od 12 czerwca 1944 r. Niemcy rozpoczęli ostrzał Anglii pociskami V-1 i do 29 lipca wystrzelili ich ok. 2 tys. Od 9 lipca do zwalczania V-1 włączono trzy polskie dywizjony lotnicze. Polacy zestrzelili 190 pocisków V-1. Samoloty polskie wspierając desantowanie we Francji wykonały 8 tys. lotów bojowych

Walki polskich lotników w czasie lądowania w Normandii zostały, po 1990 r., upamiętnione na jednej z tablic na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie napisem: "NORMANDIA 6 VI 1944".

 

Powiązane wydarzenia

OsobaData wydarzeniaJęzyk
1Indija kļūst par 4. valsti pasaulē, kurai izdodas uz Mēness nosēdināt tā virsmas izpētes robotuIndija kļūst par 4. valsti pasaulē, kurai izdodas uz Mēness nosēdināt tā virsmas izpētes robotu23.08.2023lv
2 Krievijas iebrukums Ukrainā - 68. diena Krievijas iebrukums Ukrainā - 68. diena02.05.2022lv, ru
3Krievijas iebrukums Ukrainā - 60. dienaKrievijas iebrukums Ukrainā - 60. diena24.04.2022lv
4
Minhenē, netālu no dzelzceļa stacijas, 2. Pasaules kara bumbas sprādzienā ievainoti vismaz trīs cilvēki01.12.2021lv
5German evacuation for WW2 bomb disposal in AugsburgGerman evacuation for WW2 bomb disposal in Augsburg25.12.2016en, lv
6Zviedru florbolisti savas sudraba medaļas izmet miskastēZviedru florbolisti savas sudraba medaļas izmet miskastē15.12.2016lv
7Inwazja żołnierzy argentyńskich na brytyjski archipelag Falklandów rozpoczęła wojnę o archipelagInwazja żołnierzy argentyńskich na brytyjski archipelag Falklandów rozpoczęła wojnę o archipelag02.04.1982lv, pl, ru
8Międzynarodowy Dzień Osób LeworęcznychMiędzynarodowy Dzień Osób Leworęcznych13.08.1976en, fr, lv, pl, ru, ua
9
Front zachodni: 1250 samolotów amerykańskich dokonało nalotu bombowego na Berlin18.04.1945lv, pl
10545 lotników zginęło, a 152 dostało się do niewoli w wyniku zestrzelenia 95 spośród 795 brytyjskich bombowców, biorących udział w nalocie na Norymbergę. Była to najtragiczniejsza akcja w historii RAF Bomber Command545 lotników zginęło, a 152 dostało się do niewoli w wyniku zestrzelenia 95 spośród 795 brytyjskich bombowców, biorących udział w nalocie na Norymbergę. Była to najtragiczniejsza akcja w historii RAF Bomber Command30.03.1944lv, pl
11Adolf Hitler visiting Malnava (Latvia), at HQ of Army, Group NorthAdolf Hitler visiting Malnava (Latvia), at HQ of Army, Group North21.07.1941en, lv, ru
12Atak Niemiec na ZSRR - operacja BarbarossaAtak Niemiec na ZSRR - operacja Barbarossa22.06.1941en, lv, pl, ru
13Otrais pasaules karš. Kauja par Britāniju. Luftwaffe uzbrūk Apvienotās Karalistes iznīcinātāju bāzēm un radariemOtrais pasaules karš. Kauja par Britāniju. Luftwaffe uzbrūk Apvienotās Karalistes iznīcinātāju bāzēm un radariem13.08.1940lv
14Neville Chamberlain flew to Germany to meet Adolf Hitler at Berchtesgaden. Czechoslovakia's fate decidedNeville Chamberlain flew to Germany to meet Adolf Hitler at Berchtesgaden. Czechoslovakia's fate decided15.09.1938en, lv
15Adolf Hitler held a secret meeting with his generals at which he outlined his plans to gain 'living space' through warAdolf Hitler held a secret meeting with his generals at which he outlined his plans to gain 'living space' through war05.11.1937en, lv
16The Reichstag passed the Enabling Act, paving the way for Adolf Hitler to create a personal dictatorshipThe Reichstag passed the Enabling Act, paving the way for Adolf Hitler to create a personal dictatorship23.03.1933en, lv
17Spłonął gmach Reichstagu w Berlinie.Spłonął gmach Reichstagu w Berlinie.27.02.1933lv, pl
18Adolf Hitler został skazany na 5 lat pozbawienia wolności za próbę zamachu stanuAdolf Hitler został skazany na 5 lat pozbawienia wolności za próbę zamachu stanu01.04.1924lv, pl
19Kara laukā pirmo reizi parādās militārā vienība - tanksKara laukā pirmo reizi parādās militārā vienība - tanks15.09.1916lv

Mapa

Źródła: wikipedia.org, news.lv

    Osoby

    Osoba Data ur. Data śm. Język
    1John EisenhowerJohn Eisenhower03.08.192221.12.2013en, pl, ru
    2Stanisław SkalskiStanisław Skalski27.11.191512.11.2004de, en, fr, pl, ru, ua
    3Ian FlemingIan Fleming28.05.190812.08.1965de, en, fr, lt, lv, pl, ru
    4Ernest HemingwayErnest Hemingway21.07.189902.07.1961de, en, fr, lt, lv, pl, ru
    5Walter Bedell SmithWalter Bedell Smith05.10.189509.08.1961de, en, pl, ru
    6Harold AlexanderHarold Alexander10.12.189116.06.1969en, lt, lv, pl, ru
    7Dwight EisenhowerDwight Eisenhower14.10.189028.03.1969pl, ru
    8Winston ChurchillWinston Churchill30.11.187424.01.1965ee, en, lv, pl, ru
    Tagi