Edward Lipiński

Edward Lipiński (ur. 18 października 1888 w Nowym Mieście nad Pilicą, zm. 13 lipca 1986 w Warszawie) – polski ekonomista, działacz społeczny i uczestnik opozycji w PRL, współzałożyciel Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej KOR.

Był synem Jana, cukiernika, i Teodory z Klimkiewiczów.

Zajmował się teorią koniunktur oraz historią polskiej myśli ekonomicznej, opisał teorię równowag cząstkowych.

Działalność polityczna i społeczna

Socjalista związany z PPS-Lewicą (1906-1918) w 1946 wstąpił do PPS, a po zjednoczeniu z PPR był członkiem PZPR do 1975 roku. W latach 1956-1959 należał do Klubu Krzywego Koła, a od 1956 do 1962 był wiceprzewodniczącym Rady Ekonomicznej przy Prezesie Rady Ministrów. Sygnatariusz Listu 34, Memoriału 59 i Listu 14 oraz listu do The Times, zawierającego stwierdzenie, że w Polsce nie było represji i dyskredytującego Radio Wolna Europa. Jeden z założycieli KOR. Członek założyciel niezależnego Towarzystwa Kursów Naukowych. Członek Komisji Helsińskiej. W czasie zjazdu NSZZ „Solidarność” (1980) w swoim wystąpieniu ogłosił zakończenie działalności KOR. Edward Lipiński sam siebie określał socjalistą utopijnym. Ludwik Hass wymieniał go jako członka loży masońskiej w Warszawie o nazwie „Kopernik”.

Działalność zawodowa

W 1928 r. założył Instytut Badania Koniunktur Gospodarczych i Cen, którym kierował do 1939 r. Od 1929 r. profesor zwyczajny Szkoły Głównej Handlowej i redaktor naczelny „Ekonomisty”. W czasie okupacji niemieckiej (1939-1945) brał udział w tajnym nauczaniu ekonomii i współpracował z Departamentem Pracy Delegatury Rządu Londyńskiego i Biurem Studiów Armii Krajowej. Kierował Instytutem Gospodarki Narodowej w latach 1945-1949. Twórca Szkoły Głównej Planowania i Statystyki i jej profesor od 1949. Od 1949 r. także pracownik Uniwersytetu Warszawskiego (profesor na Wydziale Prawa i Administracji UW w latach 1949-1953). Założyciel Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego i jego prezes w latach 1945-1965.

Był członkiem: Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Polskiej Akademii Nauk, francuskiej Akademii Nauk Moralnych i Politycznych (fr. Academie des sciences Morales et Politique), Międzynarodowego Instytutu Statystycznego, członkiem-korespondentem British Academy i honorowym prezesem Międzynarodowej Asocjacji Nauk Ekonomicznych (fr. Assotiation Francaisee des Sciences Economique).

Za osiągnięcia naukowe uhonorowany Nagrodą Państwową:

• II stopnia (1955)
• I stopnia (1970)

Laureat nagród:

• Fundacji A. Jurzykowskiego (1971)
• im. Oskara Langego (1971)

Odznaczony:

• Orderem Odrodzenia Polski (1933, 1951, 1956)
• Orderem Sztandaru Pracy I klasy (1959)

Był pierwszym doktorem honoris causa Szkoły Głównej Planowania i Statystyki, także doktorem honoris causa Uniwersytetu w Nowym Jorku.

Ważniejsze publikacje

• Inspekcja pracy, Warszawa 1916
• Poglądy ekonomiczne Mikołaja Kopernika, Warszawa 1955
• Studia nad historią polskiej myśli ekonomicznej, Warszawa 1956
• Merkantylizm i początki szkoły klasycznej, Warszawa 1958
• De Copernik a Stanislas Leszczyński, Paris 1961
• Teoria ekonomii i aktualne zagadnienia gospodarcze, Warszawa 1961
• Historia powszechnej myśli ekonomicznej do roku 1870, Warszawa 1968
• Karol Marks i zagadnienia współczesności, Warszawa 1969
• Historia polskiej myśli społeczno-ekonomicznej, Wrocław 1975
• Problemy, pytania, wątpliwości. Z warsztatu ekonomisty, Warszawa 1981