Piotr Stołypin

Piotr Arkadiewicz Stołypin (ros. Пётр Аркадьевич Столыпин; 14 kwietnia 1862 r., zm. 18 września 1911 r.) – działacz państwowy i polityk rosyjski, 1906-1911 premier i minister spraw wewnętrznych w okresie rządów Mikołaja II.

Pochodził ze starej rodziny szlacheckiej. Ukończył Uniwersytet Petersburski w 1884, po czym rozpoczął służbę państwową w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. Od 1902 gubernator guberni grodzieńskiej, w latach 1903–1906 guberni saratowskiej.

Od 26 kwietnia 1906 minister spraw wewnętrznych, a od 21 lipca jednocześnie przewodniczący Rady Ministrów. Kierował tłumieniem rewolucji 1905–1907, stosował sądy wojskowe w stosunku do rewolucjonistów ze skazywaniem na karę śmierci. Stosował terror w walce z ruchem rewolucyjnym (od nazwiska Stołypina sznur do wieszania skazanych nazywano „krawatem Stołypina”). Okres jego władzy określany jest jako „reakcja stołypinowska”. W 1907 r. rozwiązał Dumę, zmienił ordynację wyborczą i znacznie ograniczył uprawnienia parlamentu sprowadzając go do instytucji fasadowej. Wydarzenie to nazywane jest trzecim czerwcowym przewrotem państwowym 1907.

Jednocześnie Stołypin dążył do modernizacji państwa. Wspólnie ze swoimi współpracownikami takimi jak Aleksandr Kriwoszein czy Andrzej Andrzejewicz Køfød, przeprowadził zakrojoną na szeroką skalę reformę rolną, w celu utworzenia socjalnego oparcia dla caratu na wsi.

Stołypin został śmiertelnie raniony w zamachu 14 września 1911 (1 września według kalendarza juliańskiego) przez eserowca mającego powiązania z Ochraną Dymitra Bogrowa w Kijowie i zmarł 18 września (5 września według kalendarza juliańskiego).

W 2006 r. na podstawie dziejów Stołypina nakręcono 14-odcinkowy serial historyczny pt. Stolypin (Столыпин... Невыученные уроки) w reż. Jurija Kuzina.