ua

Włodzimierz Mozołowski

Włodzimierz Antoni Witold Mozołowski (ur. 8 maja 1895 w Sanoku, zm. 6 czerwca 1975 w Gdańsku) – doktor nauk medycznych, lekarz, biochemik, profesor zwyczajny chemii lekarskiej, , chemii fizjologicznej, doktor honoris causa Akademii Medycznej w Gdańsku. Kapitan rezerwy Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Jego dziadek dr Józef Wienkowski był lekarzem w Sanoku od 1870. Syn Józefa (1858-1904, właściciela hotelu przy ulicy Jagiellońskiej w Sanoku) i Antoniny, z domu Fijałek (1872-1900). Ojciec był geodetą, prowadził księgi gruntowe. Miał rodzeństwo: Janinę (ur. 1891, po mężu Grotowska), Stefana (1892-1940) i Stanisława (1894-1900, zmarł w dzieciństwie, miesiąc po matce). Rodzice zmarli, gdy był dzieckiem (matka 11 czerwca 1900, ojciec 11 września 1904), po czym wychowanie osieroconej trójki rodzeństwa przejął stryj Wiktor.

W 1913 z odznaczeniem zdał maturę w Państwowym Gimnazjum Męskim w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Jan Ciałowicz, Jan Kuźnar, Franciszek Prochaska, Klemens Remer, Michał Terlecki – wszyscy także późniejsi oficerowie Wojska Polskiego)). W czasie szkolnym wraz z bratem Stefanem należał do organizacji „Promień” (założył ją Kazimierz Świtalski, innym aktywnym działaczem był Samuel Herzig) oraz współtworzył „Kółko przyrodników”, w którym był sekretarzem (prezesem był Aleksander Ślączka, a wiceprezesem Kazimierz Piech). W 1913 rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, przerwane przez wybuch I wojny światowej.

Po pierwszym roku studiów wstąpił do Legionów Polskich. Służył w 1 Pułku Piechoty w ramach III Brygady. Uczestniczył w walkach o Wilno w funkcji dowódcy Kompanii Przybocznej Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego, dlatego decyzją dowództwa grupy gen. Edwarda Śmigłego-Rydza nadano mu prawo noszenia Odznaki Wilno. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Został awansowany do stopnia kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów sanitarnych, grupa lekarzy (lokata 313).

Studia medyczne na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie ukończył w 1922r. uzyskując tytuł doktora wszechnauk lekarskich. Podczas studiów rozpoczął pracę w Zakładzie Chemii Lekarskiej pod kierunkiem prof. Jakuba Parnasa. W 1929 uzyskuje veniam legendi z chemii fizjologicznej. W dniu 26 września 1934 prezydent RP Ignacy Mościcki mianował go profesorem nadzwyczajnym chemii fizjologicznej i patologii ogólnej Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Wnastępnym roku obejmuje katedrę chemii fizjologicznej na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie otrzymując 1 października 1935r. nominację na stanowisko prof nadzwyczajnego. Jednocześnie był kierownikiem Zakładu Chemii Fizjologicznej na tej uczelni i pozostawał nim do zamknięcia Uniwersytetu w grudniu 1939r.

Po wybuchu II wojny światowej był zaangażowany w tajnym nauczaniu organizowanym przez profesorów USB. Pracował w laboratorium szpitala dziecięcego. Po zakończeniu wojny, w wyniku przymusowej „repatriacji” trafił w 1945r. z Wilna do Gdańska, gdzie wraz z innymi profesorami współorganizował Zakład Chemii Lekarskiej w Akademii Lekarskiej w Gdańsku. 11 listopada 1945 wygłosił pierwszy wykład dla studentów medycyny w Gdańsku. 7 grudnia 1946 decyzją Krajowej Rady Narodowej otrzymał tytułu profesora zwyczajnego chemii lekarskiej (biochemii) na Wydziale Lekarskim Akademii Lekarskiejw Gdańsku. Na tym stanowisku pozostawał do przejścia na emeryturę, kierując Katedrą i Zakładem Chemii Fizjologicznej. Jednocześnie w latach 1959-1962 był profesorem biochemii patologicznej Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN, a od 1 października 1959 do 31 stycznia 1962 kierował Zakładem Chemii Biologicznej Wydziału Farmaceutycznego AMG. W 1965 przeszedł na emeryturę. W 1972 został uhonorowany godnością doctora honoris causa Akademii Medycznej w Gdańsku. Uchodzi za twórcę gdańskiej szkoły biochemicznej po II wojnie światowej.

Prowadził prace nad metabolizmem związków fosforowych mięśni, mechanizmem detoksykacji ustrojowej, białkami , amoniogenezą i związkami azotowymi krwi. Należał do wielu towarzystw naukowych, zorganizował m.in. Gdańskie Towarzystwo Naukowe, Oddział Gdański Polskiego Towarzystwa Lekarskiego i został pierwszym honorowym członkiem Polskiego Towarzystwa Biochemicznego.. Działał w strukturach Polskiej Akademii Umiejętności (1948) oraz Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (1951).

W latach 1954–1968 był redaktorem pierwszego polskiego pisma w dziedzinie biochemii pod nazwą Acta Biochimica Polonica. Publikował prace naukowe oraz skrypty i podręczniki do chemii lekarskiej, a także artykuły z zakresu historii medycyny. Jego publikacje ukazywały się w czasopismach naukowych polskich, francuskich, niemieckich. Wykłady przez niego prowadzone cieszyły się dużym uznaniem, nie tylko wśród studentów. Jego dewizą było: „Dobry nauczyciel to taki, który ma uczniów lepszych od siebie”.

Jego żoną od 1919r.była Jadwiga, z domu Koehler. Bliskie kontakty z pracownikami Belwederu, w tym z pochodzącym z Sanoka Kazimierzem Świtalskim i samym Marszałkiem, znalazły odzwierciedlenie w fakcie, że ojcem chrzestnym ich syna, Jana Józefa Zygmunta (ur. 9 grudnia 1919, późniejszego pilota RAF, biorącego udział w bitwie o Anglię 1940), został Józef Piłsudski, a w uroczystości chrztu św. 9 lipca 1920 w parafii Matki Boskiej Częstochowskiej uczestniczył także Bolesław Wieniawa-Długoszowski.

Upamiętnienie

W 1995 wydano książkę Włodzimierz Mozołowski, 1895-1975 w 100-lecie urodzin. Od 1997 Polskie Towarzystwo Biochemiczne przyznaje corocznie Nagrodę im. Włodzimierza Mozołowskiego jako wyróżnienie dla młodych biochemików. Jednej z sal Collegium Biomedicum w Gdańskim Uniwersytecie Medycznym nadano im. prof. Włodzimierza Mozołowskiego. W 1987 Gdański Oddział Polskiego Towarzystwa Biochemicznego zapoczątkował organizowanie w niej corocznego uroczystego wykładu imienia prof. Włodzimierza Mozołowskiego.

Ordery, odznaczenia i wyróżnienia

  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari – nr 3586 (1921)
  • Krzyż Niepodległości (22 grudnia 1931, odznaczony przez Marszałka Józefa Piłsudskiego w uznaniu zasług za pracę i walkę w celu odzyskania niepodległości)
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (15 lutego 1956, za zasługi położone w pracy nad organizacją i rozwojem Akademii Medycznej w Gdańsku)
  • Krzyż Walecznych – dwukrotnie

Publikacje

  • "Istota cukru krwi" (1924)
  • "Istota antypepsyny surowiczej" (1925-1928)
  • "Powstwanie amoniaku we krwi i mięśniach" (1927-1934)
  • "Sprzężone związki kwasu glikuronowego" (1937-1938)
  • "Ćwiczenia z chemii nieorganicznej"
  • Podręcznik "Wstępne wiadomości z chemii fizycznej dla studentów medycyny" (1948)

 

Джерело: wikipedia.org

немає місць

    loading...

        Iм'я зв'язокТип відносинДата народженняДата смертіОпис
        1Jan MozołowskiJan MozołowskiСин09.12.191922.11.1979
        2Stefan Andrzej MozołowskiStefan Andrzej MozołowskiБрат19.02.189200.00.1940
        3Jadwiga MozołowskaJadwiga MozołowskaДружина12.05.1970
        4Fryderyk PautschFryderyk PautschДруг10.10.191113.01.1992
        5Tadeusz WąsowskiTadeusz WąsowskiКоллега16.01.189220.04.1937
        6Jonas KevliczusJonas KevliczusКоллега21.12.188210.12.1968
        7Ю́зеф Пілсу́дськийЮ́зеф Пілсу́дськийНачальник05.12.186712.05.1935
        8Janina SawickaJanina SawickaПодчиненный15.03.190316.12.1981
        9Wiesław Antoni MakarewiczWiesław Antoni MakarewiczСтудент13.06.193520.12.2021
        10Mariusz, Maciej, Ojcomił ŻydowoMariusz, Maciej, Ojcomił ŻydowoСтудент02.07.192530.04.2017
        11Wanda KiewliczWanda KiewliczСтудент19.07.191826.06.1999
        12Anna MackiewiczAnna MackiewiczСтудент01.01.192017.06.2001

        Не вказано події

        Ключові слова