Wrocław, Cmentarz Świętego Maurycego (Cmentarz na Skowroniej Górze)

Cmentarz Świętego Maurycego – cmentarz rzymskokatolicki będący pod zarządem parafii pw. Świętego Maurycego we Wrocławiu. Cmentarz znajduje się na osiedlu Gaj przy ulicy Działkowej, od strony wschodniej bezpośrednio graniczy z Cmentarzem Żołnierzy Radzieckich. Często nazywany przez mieszkańców Wrocławia Cmentarzem na Skowroniej Górze.

W roku 1863 parafia św. Maurycego otworzyła swój nowy cmentarz przy ulicy Kamiennej, pomiędzy dwoma innymi cmentarzami: ewangelickim cmentarzem św. Marii Magdaleny i katolickim św. Doroty. Szybkie wyczerpanie się pól grzebalnych zmusiło proboszcza parafii do szukania nowego miejsca w którym można by było urządzić nowy cmentarz. Początkowo władze miejskie były nieprzychylne katolickiej parafii, zgodę na zagospodarowanie nowego cmentarza wydano ostatecznie w maju 1886. Nowy cmentarz otwarto w roku 1887, znajdował się on pomiędzy ulicą Spiską a równoległą do niej drogą w pobliżu ulicy Borowskiej. Na cmentarzu wybudowano w następnych latach kaplicę i dom nadzorcy. Oba cmentarze zostały w roku 1967 zlikwidowane, w ich miejscu dziś znajdują się parki – Park Andersa w miejscu starszego cmentarza z roku 1863 i Park Skowroni w miejscu nowszego cmentarza z roku 1887. Dzisiejszy cmentarz św. Maurycego to z kolei trzecia nekropolia tej parafii, została ona utworzona dzięki staraniom proboszcza Paula Peikerta. W związku z wyczerpywaniem się miejsc na nowym cmentarzu podjął on decyzję o jego powiększeniu w kierunku południowym, w roku 1934 zakupił 2,5 ha ziemi od właściciela Antona Laufe, a rok później jeszcze dodatkowe 0,5 ha od właścicielki o nazwisku Pelz. Zgodę na urządzenie nowego cmentarz położonego na południe od ulicy Działkowej wydano 18 listopada 1939 roku. Poświęcenie nowo utworzonej nekropolii, przez biskupa wrocławskiego Adolfa Bertrama miało miejsce w dniu 29 września 1940. Do roku 1945 nowy cmentarz był wykorzystany w niewielkim stopniu. Od stycznia 1945 wschodnia część cmentarza była jednym z miejsc pochówku poległych żołnierzy radzieckich, w latach 1947-1948 urządzono na niej Cmentarz Żołnierzy Radzieckich na Skowroniej Górze, gdzie pochowano pozostałych poległych chowanych w czasie walk w innych częściach miasta. Zachodnia część cmentarz nadal pełniła funkcję cmentarza parafialnego kościoła św. Maurycego, chowano tu również zmarłych zamieszkałych w pobliżu cmentarza. Pod koniec lat 60. XX wieku planowano likwidację cmentarza, wiązało się to z ówczesną tendencja władz do całkowitej likwidacji cmentarzy wyznaniowych i zastąpienia ich komunalnymi. Od roku 1971 pochówki były wstrzymane. Ponowna reaktywacja funkcji cmentarza nastąpiła w roku 1994. W chwili obecnej miejsca grzebalne powoli się wyczerpują.