Jan Leszczyński

Jan Leszczyński herbu Wieniawa (ur. w 1603 roku, zm. 1678 roku) – kanclerz wielki koronny od 1666 roku, podkanclerzy koronny od 1661 roku, wojewoda krakowski od 1678 roku, wojewoda poznański od 1656 roku, wojewoda łęczycki od 1653 roku, marszałek Trybunału Głównego Koronnego w 1667 roku.

Pochodził z możnowładczego rodu wywodzącego się z południowej Wielkopolski, a pieczętującego się herbem Wieniawa. Był synem wojewody brzesko-kujawskiego Andrzeja i Zofii z Opalińskich. Na wyraźne życzenie ojca, gorliwego kalwinisty, został ochrzczony w tym wyznaniu. Jednak po śmierci Andrzeja Leszczyńskiego, matka gorliwa katoliczka, wychowała jego i jego rodzeństwo na katolików. Jego rodzonym bratem był Wacław Leszczyński prymas Polski, a przyrodnim bratem Rafał Leszczyński, przywódca kalwinistów w Koronie.

W małżeństwie z Cecylią Elżbietą Kołaczkowską (†po 1677) nie pozostawił potomstwa.

W 1627 zapisał się na studia w Padwie. Posłował na kilka sejmów. W 1644 został kolejno kasztelanem śremskim potem gnieźnieńskim. W latach 1649-1651 był marszałkiem królowej Ludwiki Marii. W 1653 został wojewodą łęczyckim. Na Sejmie zerwanym w 1654 należał do antykrólewskiej koalicji magnackiej złożonej z Janusza Radziwiłła, Krzysztofa Opalińskiego i Jerzego Lubomirskiego. W 1655 pojechał z misją do Sztokholmu by bezskutecznie powstrzymywać Karola X Gustawa od inwazji na Rzeczpospolitą. W czasie potopu szwedzkiego posłował do Wiednia, zabiegając bez skutku o pomoc Austrii. Przebywał z Janem Kazimierzem na Śląsku. W 1656 został wojewodą poznańskim. Był głównym negocjatorem z ramienia Rzeczypospolitej pokoju w Oliwie 1660. W 1661 mianowany podkanclerzym koronnym. Związał się wówczas z Brandenburgią, sabotował plany reformy Sejmu. Początkowo popierał rokosz Lubomirskiego. W 1666 otrzymał wreszcie kanclerstwo wielkie koronne. Po abdykacji Jana II Kazimierza w 1668 roku, popierał do polskiej korony kandydaturę palatyna reńskiego Filipa Wilhelma. Był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1669 roku z województwa poznańskiego. W 1678 zrzekł się pieczęci i objął województwo krakowskie.