Zdzisław Stroiński

Leon Zdzisław Stroiński (ps. Marek Chmura, ur. 29 listopada 1921 w Warszawie, zm. 16 sierpnia 1944 tamże) – polski poeta pokolenia Kolumbów, żołnierz Armii Krajowej.

Urodził się w rodzinie inteligenckiej; ojciec jego, Józef Stroiński, był radcą prawnym Ordynacji Zamoyskich. Wczesną młodość spędził w Zamościu. W 1941 rozpoczął studia prawa i filologii polskiej na tajnym UW. Od 1942 należał do grupy polonistów skupionych wokół konspiracyjnego miesięcznika Sztuka i Naród. Był żołnierzem AK, ukończył tajną podchorążówkę. Aresztowany 25 maja 1943 podczas składania wieńca (wraz z Wacławem Bojarskim i Tadeuszem Gajcym) pod pomnikiem Mikołaja Kopernika (w 400. rocznicę śmierci uczonego) i osadzony na Pawiaku. Niezidentyfikowany, zwolniony 19 lipca 1943. Zginął 16 sierpnia w powstaniu warszawskim wraz z poetą Tadeuszem Gajcym na Starym Mieście, po wysadzeniu przez Niemców kamienicy przy ul. Przejazd.

Poezja

Twórczość rozwijał od 1942. Nawiązywał do poetyki Awangardy Krakowskiej, sięgał po realia wojny i okupacji, także doświadczeń z Pawiaka (cykl liryków prozą Okno 1943). Tworzył wizyjno-metaforyczne obrazy, pełne akcentów prometeistycznych i mesjanistycznych. Napisał też więzienne opowiadanie "Pokolenie" o wymowie patriotycznej i humanistycznej.