Kijów, Cmentarz Bajkowy

Cmentarz Bajkowy w Kijowie zwany również Bajkowskim (ukr. Байкове кладовище, Bajkowe kładowyszcze) – jedna z najstarszych nekropolii na Ukrainie. Zabytek kultury o dużym znaczeniu symbolicznym dla Ukraińców założony w 1834. Zajmuje powierzchnię 72 ha.

Historia

Cmentarz został założony w 1834 jako wspólna nekropolia dla wyznawców prawosławia, katolicyzmu i protestantyzmu – zmarli byli chowani w trzech oddzielnych sektorach (każdy z własną kaplicą). W latach osiemdziesiątych XIX wieku nekropolię podzielono na dwie części: Stare Bajkowo i Nowe Bajkowo. Do nowego cmentarza prowadzą trzy bramy główne stylizowane na kaplice: prawosławną, katolicką i luterańską. W 1884 na terenie Nowego Bajkowa zbudowano cerkiew wozniesieńską.

Nazwa założenia wywodzi się od rosyjskiego generała Bajkowa, do którego na początku XIX wieku należały te tereny.

Na cmentarzu do dziś zachowało się około 20 kaplic grobowych autorstwa znanych architektów kijowskich: m.in. Władysława Horodeckiego i Władimira Nikołajewa.

Dużą stratą dla ukraińskiej kultury było zniszczenie podczas II wojny światowej bajkowskiego archiwum cmentarnego.

Znane postaci pochowane na cmentarzu

• Mychajło Hruszewski – ukraiński polityk, pierwszy prezydent Ukraińskiej Republiki Ludowej.
• Ołena Pcziłka - ukraińska pisarka i etnograf
• Łesia Ukrainka – ukraińska poetka narodowa.
• Maria Zańkowećka – ukraińska aktorka.
• Maksym Rylski – poeta ukraiński, tłumacz literatury polskiej.
• Ołeksandr Kornijczuk – ukraiński poeta i polityk, mąż Wasilewskiej.
• Hryhir Tiutiunnyk – pisarz ukraiński.
• Ołeś Honczar – ukraiński pisarz.
• Wasyl Stus – poeta, krytyk i publicysta epoki Ukraińskiej SRR, działacz opozycyjny.
• Pawło Tyczyna – ukraiński poeta i polityk, przewodniczący Rady Najwyższej USRR.
• Wiaczesław Czornowił – ukraiński dysydent i polityk.
• Wołodymyr Szczerbycki – radziecki polityk ukraiński, premier i I sekretarz KPU.
• Walery Łobanowski – ukraiński piłkarz i trener.
• Mykoła Łysenko – ukraiński kompozytor.
• Jan (Sokołow) - egzarcha Ukrainy, prawosławny metropolita kijowski w latach 1944-1964.

Część katolicka jest położona w południowo-zachodniej części starego cmentarza.

• Gustaw Belke (1873) - przyrodnik, zoolog, badacz przyrody Podola.
• Leon Idzikowski – księgarz i wydawca kijowski.
• Leonard Jankowski – syn Michała na Kamionce pod Pawołoczą prawnik, działacz społeczności polskiej w Kijowie, przewodniczący komitetu na rzecz budowy kościoła św. Mikołaja.
• Wilhelm Kotarbiński – malarz i rysownik.
• Wanda Wasilewska – działaczka komunistyczna i pisarka, wiceprzewodnicząca PKWN.
• Włodzimierz Wysocki – kijowski fotograf i poeta.
• Józef Zawadzki (1886) – prezydent Kijowa, założyciel Giełdy Miejskiej.
• Piotr Żmigrodzki – ksiądz, proboszcz katolickiej parafii Św. Aleksandra w Kijowie.

Na cmentarzu znajduje się kwatera 114 polskich żołnierzy poległych w Kijowie i jego okolicach podczas wojny 1920 (upamiętnia ich wysoki metalowy krzyż).