I rozbiór Polski: w Warszawie zakończył obrady Sejm Rozbiorowy, który zatwierdził traktat podziałowy
Sejm Rozbiorowy – sejm skonfederowany działający w latach 1773-1775, powołany przez trzy ościenne mocarstwa zaborcze: Rosję, Prusy i Austrię, w celu zatwierdzenia cesji terytorium Rzeczypospolitej w czasie I rozbioru Polski.
Sejm ten został zwołany na 19 kwietnia 1773 na wcześniejsze żądanie ambasadora rosyjskiego Otto Magnusa von Stackelberga, posła pruskiego Gédéona Benoît i austriackiego Karla Reviczkyego, którzy zamierzali przeprowadzić legalizację rozbiorów przez sejm. Jednocześnie mocarstwa utworzyły wspólny fundusz korupcyjny, z kasy którego miano opłacać przychylność posłów i senatorów.
Już 16 kwietnia, 60 przekupionych posłów i 9 senatorów zawiązało konfederację, by nie dopuścić do jego zerwania i łatwiejszego przeforsowania akceptacji traktatów podziałowych. Marszałkiem konfederacji koronnej został Adam Poniński, całkowicie oddany Rosji. Jako marszałka konfederacji Wielkiego Księstwa Litewskiego wyznaczono Michała Hieronima Radziwiłła. Obradom sejmu przewodniczył Poniński, który jako jurgieltnik otrzymywał z ambasady rosyjskiej stałą roczną pensję w wysokości 24 000 dukatów.
Obradujący na Zamku Królewskim w Warszawie otoczeni zostali asystą wojska rosyjskiego. Posłowie Tadeusz Reytan i Samuel Korsak stanęli na czele opozycji przeciwko sejmowi pod węzłem konfederacji i marszałkowi Ponińskiemu. Wsparli ich posłowie: Franciszek Jerzmanowski, Stanisław Kożuchowski, Rupert Dunin, Jan Tymowski, Józef Zaremba, Michał Radoszewski, Ignacy Suchecki, Tadeusz Wołodkowicz, Stanisław Bohuszewicz. Na nic zdało się wykradzenie przez Reytana laski marszałkowskiej, co miało uniemożliwić rozpoczęcie obrad. Nikły opór ostatecznie złamały egzekucje wojskowe w domach oponentów, groźba rozszerzenia rozbiorów o centralne ziemie Polski i spalenia Warszawy w przypadku jego kontynuacji.
Sejm wyłonił ze swojego grona 99-osobową delegację, składającą się z całkowicie zaufanych i kontrolowanych przez państwa ościenne posłów i senatorów, której zadaniem było podpisanie traktatów cesyjnych. 18 września 1773 delegacja podpisała traktaty podziałowe z przedstawicielami mocarstw.
30 września sejm zatwierdził traktat podziałowy. Wprowadził też zmiany ustrojowe, powołując Radę Nieustającą przy królu, jako pierwowzór gabinetu ministrów, a także Komisję Edukacji Narodowej. Ponadto ustalił jednolity podatek, przywrócił cła generalne, ograniczył w znacznym stopniu władzę hetmanów i unowocześnił strukturę wojska. Szlachta uzyskała prawo zajmowania się handlem, rzemiosłem i bankowością, wreszcie zapowiedziano ulżenie doli chłopstwa.
W marcu 1775 podpisany został bardzo niekorzystny dla Rzeczypospolitej traktat handlowy z Prusami, który na wiele lat osłabił polski handel bałtycki.
11 kwietnia 1775 sejm zakończył swoją działalność na niekorzyść Polski.
15 kwietnia 1775 posłowie: Rupert Dunin, Tomasz Przyjemski, Franciszek Jerzmanowski i Stanisław Kożuchowski wnieśli manifest w grodzie warszawskim o nieważności wszystkich postanowień sejmu od 1773 do 1775 roku.
Mapa
Źródła: wikipedia.org
Miejsca
Osoba | |||||
---|---|---|---|---|---|
1 | Warszawa, Zamek Królewski | 00.00.1619 | de, en, lv, pl, ru |