Atol Mururoa

Atol Mururoa
Mururoa (także Mururura lub Aopuni) to atol w archipelagu Tuamotu w Polinezji Francuskiej, położony około 1250 km na południowy wschód od Tahiti w południowej części Pacyfiku. Ma 28 km długości, 11 km szerokości i około 15 km² powierzchni lądowej. Administracyjnie należy do gminy Tureia. Atol jest znany z francuskich prób jądrowych przeprowadzanych w latach 1966–1996, które wywołały międzynarodowe protesty.

Historia i próby jądrowe
Pierwszy test, o kryptonimie Aldebaran, odbył się 2 lipca 1966 roku, detonując bombę plutonową w lagunie, co spowodowało skażenie radioaktywne. Łącznie przeprowadzono 193 testy, w tym 41 atmosferycznych i 152 podziemne. Po protestach, w tym akcji Nowej Zelandii w 1973 roku, Francja w 1974 roku zaprzestała testów atmosferycznych, przechodząc na podziemne. Wypadek w 1979 roku spowodował podwodne osuwisko i tsunami. W 1995 roku prezydent Jacques Chirac wznowił testy, wywołując bojkoty i zamieszki na Tahiti. Ostatni test na Mururoa miał miejsce 27 grudnia 1995 roku.

Skutki
Atol pozostaje skażony radioaktywnie, z około 500 kg plutonu w podziemnych szybach. Misja Jacques’a Cousteau w 1987 roku potwierdziła niestabilność geologiczną atolu. W 2021 roku INSERM zgłosił zwiększone ryzyko raka tarczycy wśród mieszkańców i pracowników. Dostęp do atolu jest ograniczony z powodu wysokiego poziomu promieniowania.

Osoby odpowiedzialne

• Charles de Gaulle (prezydent Francji, 1959–1969) – zatwierdził program jądrowy i wizytował Mururoa w 1966 roku.
• Jacques Chirac (prezydent, 1995–2007) – wznowił testy w 1995 roku.
• Pierre Messmer (minister obrony, 1960–1969) – nadzorował wybór Mururoa jako poligonu.
• Francuska Komisja Energii Atomowej (CEA) – realizowała program jądrowy.
• Ministerstwo Obrony Francji – nadzorowało operacje militarne.

Mururoa pozostaje strefą wojskową, a obawy o wycieki radioaktywne i niestabilność geologiczną trwają, co czyni atol symbolem ekologicznych i społecznych konsekwencji ambicji geopolitycznych.