Aleksander Minkowski

Aleksander Minkowski (ur. 27 lutego 1933 w Warszawie, zm. 7 marca 2016 tamże) – polski pisarz, reportażysta i scenarzysta filmowy.

W okresie wojny przebywał z rodzicami na zesłaniu w położonej na dalekiej Północy w obrębie ZSRR republice Komi, z której wspomnienia zawarł w książce Droga do Niury (1964) oraz w pierwszym rozdziale wydanej w 1966 książki Gruby. W 1951 ukończył III LO we Wrocławiu. Ukończył filologię rosyjską na UW.

Debiutował w 1956 na łamach tygodnika „Przegląd Kulturalny” jako prozaik. W 1959 Jerzy Jarocki wystawił w Teatrze Śląskim im. Wyspiańskiego w Katowicach jego sztukę Fałszerz i jego córka, napisaną wspólnie z Eugeniuszem Kabatcem. W latach 1954–1957 związany z redakcją „Po prostu”. Od 1958 do 1961 pracował jako reportażysta w prestiżowym tygodniku „Świat”, wraz z Lucjanem Wolanowskim, Wiesławem Górnickim, Aleksandrem Ziemnym, Marianem Brandysem i Kazimierzem Dziewanowskim, z którym opublikował wspólnie tom reportaży ze ZSRR pt. Pięć tysięcy kilometrów przyszłości (wyd. Iskry, 1961). W latach 1969–1972 przebywał w USA jako wykładowca w Columbia University oraz w Hunter College. W latach 1982–1984 redaktor tygodnika „Tu i teraz”. Od 1978 do 1994 prezes polskiej sekcji IBBY. W latach 70. wybrany wiceprezesem warszawskiego Związku Literatów Polskich. W latach 1991–1998 redaktor naczelny tygodnika „Skandale”, później „Nowe Skandale” i „Bez Pardonu”. Był prezesem zarządu Fundacji Korczakowskiej Odrodzenie, mającej na celu zbudowanie w Polsce międzynarodowej wioski dziecięcej. Mieszkał i tworzył w Warszawie. W latach 1967–1990 członek PZPR.

Część książek z cyklu Tropiciele złoczyńców (o przygodach Marty Patton) wydał pod pseudonimem Alex Hunter.

Według opracowania zasobów archiwalnych Instytutu Pamięci Narodowej wykonanych przez Joannę Siedlecką w książce Kryptonim „Liryka”. Bezpieka wobec literatów w latach 1961–1980 był współpracownikiem służb specjalnych PRL, przy czym on sam konsekwentnie neguje rzetelność informacji pochodzących z teczek SB.

Twórczość

• 1958 Błękitna miłość
• 1959 Nigdy na świecie
• 1959 Wahania
• 1961 Czterdziestu na górze
• 1961 Wielki poker
• 1962 Urlop na Tahiti
• 1963 Wyznania odszczepieńca
• 1964 Przygoda nad jeziorem, czyli skarb hrabiego Grotta
• 1964 Droga do Niury
• 1964 Kwiaty dla Klementyny
• 1965 Czwarte krzesło
• 1965 Klub siedmiu
• 1965 Życzę ci dobrej drogi
• 1966 Gruby
• 1966 Zabawa z diabłem
• 1967 Kosmiczny sekret Lutego
• 1967 Wyprawa na rue Lepic
• 1969 Pieszczoch
• 1969 Nasturcja i Lew
• 1969 Niezwykłe lato Izydora i spółki
• 1969 Podróż na wyspę Borneo
• 1970 Pojedynek z Johnem
• 1970 Major opóźnia akcję
• 1971 Prywatna rozmowa
• 1971 Ząb Napoleona
• 1972 Szaleństwo Majki Skowron
• 1972 Artur
• 1974 Błękitni z latającego talerza
• 1974 Złota troć
• 1975 Krzysztof
• 1975 Noc bez cudu
• 1975 Zaczynasz być mężczyzną
• 1976 Kocur i ja
• 1976 Vanesca z hotelu Manhattan
• 1977 Grażyna
• 1978 Układ krążenia
• 1981 Dowód tożsamości
• 1982 Odmieniec
• 1983 Madonna w lustrze
• 1984 Bella, dziewczyna z gwiazd
• 1984 Zmartwychwstanie Pudrycego
• 1985 Dolina Światła
• 1988 Zdrady miłosne
• 1988 Wyspa szatana
• 1990 Sekrety prominentów
• 1990 Zakładnik szaleńca
• 2000 Czarny granit
• 2006 W niełasce u Pana Boga
• 2008 Encyklopedia nastolatki

Z Kazimierzem Dziewanowskim:

• 1961 5000 km przyszłości

Z Eugeniuszem Kabatcem:

• 1960 Strefa neutralna

• Marta Patton i ostatnia wola Williama Samsona
• Marta Patton i gang Belzebuba
• Marta Patton i Kapłanka Miłości
• Marta Patton i Klinika Cudów
• Marta Patton i Amulet Szczęścia
• Marta Patton i klątwa Jokasty
• Marta Patton i Miecz Zagłady
• Marta Patton i kopalnia arcydzieł
• Marta Patton i Uzdrowiciel z Bombaju
• Marta Patton i Złoty papirus

• 1961 Kardiogram (na kanwie powieści Nigdy na świecie)
• 1972 Gruby
• 1975 Dyrektorzy
• 1976 07 zgłoś się, odc. 1 „Major opóźnia akcję” (na kanwie powieści Major opóźnia akcję)
• 1976 Próba ognia
• 1976 Szaleństwo Majki Skowron
• 1977 Układ krążenia
• 1978 Zielona miłość
• 1979 Przyjaciele
• 1992 Szwedzi w Warszawie

• 1959 z Eugeniuszem Kabatcem Fałszerz i jego córka (wystawiona w Teatrze im. Wyspiańskiego w Katowicach, w reżyserii Jerzego Jarockiego)
• 1969 Szkoła tańców (miesięcznik „Dialog”, sierpień 1969)
• 1981 Fenomen (premiera – teatr w Wałbrzychu)

Nagrody

• 1958 – Warszawska Nagroda Literacka Młodych za nowelę „Jeden wieczór w Łosiewie”
• 1959 – Nagroda Wydawnictwa Łódzkiego w pierwszym po wojnie konkursie na powieść współczesną – za „Nigdy na świecie”
• 1976 – Zespołowa nagroda państwowa II stopnia za serial Dyrektorzy
• 1976 – Złoty Ekran tyg. „Film” za serial „Dyrektorzy”
• 1976 – Kowadło Kuźnicy Krakowskiej za serial „Dyrektorzy”
• 1978 – Grand Prix Festiwalu filmowego w Olsztynie za film „Wysoka Góra”
• 1978 – Orle Pióro, nagroda przyznana przez dwutygodnik Płomyk (numer 16)
• 1982 – Nagroda Prezesa Rady Ministrów