Henryk Mąka

Henryk Mąka (ur. 20 stycznia 1930 w Piotrkowie Trybunalskim, zm. 26 września 2016 w Warszawie) – polski pisarz, reportażysta i publicysta, specjalizujący się w tematyce morskiej i marynistycznej.

Już jako gimnazjalista rozpoczął współpracę z młodzieżowymi czasopismami, a później z gazetami. Aktywnie działając w wodnym harcerstwie i ówczesnej Lidze Morskiej w rodzinnym Piotrkowie Trybunalskim, zaraz po maturze w liceum handlowym zdecydował się na studia dziennikarskie, które ukończył na Uniwersytecie Warszawskim w 1953. Tuż po studiach, skierowany z tzw. „nakazem pracy”, rozpoczął pracę w Szczecinie jako publicysta i kierownik działu w gazecie Głos Szczeciński (do 1964). Potem pracował jako zastępca redaktora naczelnego w „Tygodniku Morskim” (1965-1969), a następnie jako redaktor naczelny w tygodniku wybrzeża „Jantar” (1969-1972).

Po powrocie do Warszawy w latach 1973-1981 pełnił funkcję sekretarza redakcji w dzienniku związkowym „Głos Pracy”. W latach 1982-1991 publicysta i kierownik redakcji marynistycznej miesięcznika „Morze”.

Od 1992 na emeryturze. Współpracował dorywczo z pismami: „Poznaj Swój Kraj”, „Morze”, „Bryza” (Szczecin), „Głos Nauczycielski” i „Panorama” (Katowice), „Kurier Lubelski” i „Kurier Szczeciński”.

Obok pięciu tysięcy publikacji prasowych ma w swoim dorobku ponad sześćdziesiąt książek o tematyce morskiej, w łącznym nakładzie 1,4 mln egzemplarzy - także w językach obcych i jako książki mówione (na kasetach, dla niewidomych, obecnie jako e-booki).

Członek Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (1953-1982), Stowarzyszenia Dziennikarzy PRL (obecnie jako Stowarzyszenie Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej; od 1982), Stowarzyszenia Rozwoju Żeglarstwa, Szczecińskiego Towarzystwa Kultury, Stowarzyszenia Autorów Polskich (współorganizator i wiceprezes), Stowarzyszenia Marynistów Polskich (prezes Zarządu Głównego 1989-1993 i od 1997), honorowy członek Ligi Morskiej i Rzecznej i in.

Mieszkał w Warszawie, na dolnym Mokotowie.

Odznaczenia

• Srebrny Krzyż Zasługi (1967)
• III Nagroda Klubu Publicystów Morskich Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (1967)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1973)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1980)
• Nagroda Ministra Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej (1997)
• I Nagroda Klubu Publicystów Morskich Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (1981)
• Specjalne wyróżnienie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej za publicystykę na rzecz Pomorza Zachodniego (1987)
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2002)
• Złoty Gryf Pomorski
• Krzyż „Pro Mari Nostro” Ligi Morskiej i Rzecznej
• medal Komisji Edukacji Narodowej,
• srebrny i złoty medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
• medal Rodła – za zasługi w zagospodarowaniu Ziem Odzyskanych
• Honorowy Obywatel Piotrkowa Trybunalskiego (24 listopada 1999)
• odznaki: m.in. Zasłużony dla województwa koszalińskiego; Zasłużony Ziemi Gdańskiej; Zasłużony pracownik morza i in.

Twórczość

• Stocznia Szczecińska 1948-1958 (album okolicznościowy; Szczecin 1958)
• Morskie ABC (podręcznik wychowania morskiego; współautorzy: Adam Kilnar, Witold Bohdanowicz; Kuratorium Okręgu Szkolnego, Szczecin 1963)
• Państwowa Szkoła Morska w Szczecinie (informator; Państwowa Szkoła Morska, Szczecin 1965)
• Cała naprzód (reportaże; 1968)
• Największy nad Bałtykiem (monografia; Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1969; Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1975; Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1979; wydanie angielskie: 1971)
• Szczecin (album; Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1969; wydanie II rozszerzone: Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1972)
• Kraina 44 wysp (album; Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1971)
• Wyższa Szkoła Morska w Szczecinie (monografia; Wyższa Szkoła Morska, Szczecin 1972)
• Kamień Pomorski (album; Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1975)
• Szczecińskie reportaże (reportaże; Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1977)
• Rejs w rok 2000 (popularnonaukowa; Książka i Wiedza, Warszawa 1978)
• Szczecin wczoraj dziś i jutro (Interpress 1978; wydanie niemieckie: 1978; wydanie angielskie: 1979)
• Kapitan schodzi ostatni (reportaże; Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1979)
• Saga rodów morskich (reportaże) - Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1979
• Organy kamieńskie (album; Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1980)
• Skąd statki rodem (monografia przemysłu okrętowego; Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1981)
• Praskie ABC (przewodnik; Państwowe Wydawnictwo Iskry, Warszawa 1983)
• Z Pacyfiku na talerz (monografia rybołówstwa morskiego; Krajowa Agencja Wydawnicza, Szczecin-Koszalin 1984)
• Nasi pod palmami (reportaże; Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1986)
• Anegdoty z mesy (zbiór opowiadań satyrycznych; Krajowa Agencja Wydawnicza, Szczecin 1987; wydanie II: Agencja ANPOL 1995)
• „Bremerhaven” – statek śmierci (monografia historyczna; Krajowa Agencja Wydawnicza, Szczecin 1987; Agencja Wydawnicza Promocja, Szczecin 1996; Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2004)
• Neptun otwiera podwoje (Wydawnictwo ALFA, Warszawa 1987)
• Piraci naszych dni (reportaże; Wydawnictwo Glob, Szczecin 1987)
• Fiordy bez Wikingów (reportaże; Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1989)
• Na Tahiti i dalej. Relacja z rejsu dookoła świata (reportaże; Wydawnictwo Spółdzielcze, Warszawa 1990)
• Sarmaci na morzach (opowiadania biograficzne; Wydawnictwo Albatros, Gdańsk 1992; Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2008)
• Piraci znów atakują (reportaże; Książka i Wiedza, Warszawa 1995)
• SOS - toniemy! Katastrofy polskich statków (szkice; Wydawnictwo Promocyjne „Albatros”, Szczecin 1996)
• Nie tylko Ziemia Święta. M/s „Uniwersytetem Wrocławskim” rejs w nieznane - Wydawnictwo Promocyjne „Albatros”, Szczecin 1997)
• Pod Fudżijamę i z powrotem (reportaże; Wydawnictwo W Kolorach Tęczy, Wrocław 1997; seria: Biblioteka Podróży i Przygody)
• 10 wysp - 100 światów (Wydawnictwo Promocyjne „Albatros”, Szczecin 1998; seria: Biblioteka Neptuna)
• Latający Holender i inne widma - Wydawnictwo Promocyjne „Albatros”, Szczecin 1998 (seria: Biblioteka Neptuna)
• Dom pod równikiem (reportaże; Wydawnictwo W Kolorach Tęczy, Wrocław 1998)
• Morze w humorze (Agencja Wydawnicza Promocja, Szczecin 1998)
• „Wulkan” wciąż aktywny (Wydawnictwo Promocyjne „Albatros”, Szczecin 1998; seria: Biblioteka Neptuna)
• Zagadka Truso i Winety (Wydawnictwo Promocyjne „Albatros”, Szczecin 1998; seria: Biblioteka Neptuna)
• Eldorado w głębinach (Wydawnictwo Promocyjne „Albatros”, Szczecin 1999; seria: Biblioteka Neptuna)
• Navigare necesse est... (morskie milenium w anegdocie) (Wydawnictwo Promocyjne „Albatros”, Szczecin 2000; seria: Biblioteka Neptuna)
• Od „Titanica” do „Kurska” (Wydawnictwo Promocyjne „Albatros”, Szczecin 2001)
• Piraci ery atomowej (Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2003; seria: MH Miniatury Historyczne)
• Bermudzki trójkąt i inne tajemnice (Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2004; seria: Wielkie Zagadki)
• Morski leksykon współczesny (Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2006)
• Upiory Bałtyku (Oficyna Literacka La Luna 2008)
• Bermudzki trójkąt śmierci (Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2012)
• Nasi w tropikach (Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2013)
• Piraci na Karaibach (Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2013)
• Przy sterach i pod żaglami. Polacy na morzach świata 1914-2014 (Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2014)
• Admirałowie polskiej floty. Od Mieszka I do Admirałów XXI wieku (Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2015)
• Anegdoty z naszej floty (Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2015)

W antologiach i pracach zbiorowych

• Nasze morze: Frachtowce roku 2000 z polskich stoczni oraz Urzekło mnie morze (antologia wydana z okazji Dni Morza '81; Krajowy Komitet Dni Morza, Warszawa 1981)
• Nasze morze: Świnoujście, to więcej niż port (antologia wydana z okazji Dni Morza '85; Krajowy Komitet Dni Morza, Warszawa 1985)