Wanda Chotomska

Wanda Maria Chotomska (ur. 26 października 1929 w Warszawie, zm. 2 sierpnia 2017 tamże) – polska pisarka, autorka wierszy i opowiadań dla dzieci i młodzieży, autorka cyklu programów telewizyjnych dla dzieci Jacek i Agatka (1962–1973).

Studiowała na Wydziale Społeczno-Politycznym i Wydziale Dziennikarskim Akademii Nauk Politycznych w Warszawie. Debiutowała w 1949 na łamach tygodnika „Świat Młodych”; w 1958 opublikowała pierwszy zbiór wierszy Tere fere. Wspólnie z Mironem Białoszewskim ogłaszała wiersze w dwutygodniku „Świerszczyk”, podpisywane pseudonimem „Wanda Miron”. Stworzyła popularny cykl programów telewizyjnych dla dzieci Jacek i Agatka (1962–1973). Była członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Prezes Zarządu Polskiej Fundacji Dzieci i Młodzieży.

Twórczość

Jest autorką ponad 200 książek dla dzieci i młodzieży, audycji radiowych i telewizyjnych, scenariuszy do filmów krótkometrażowych i sztuk teatralnych.

Poezja

Wiersze pod psem (1959), Siedem księżyców (1970), Tańce polskie (1981), Remanent (1985; 81 wierszyków; wydanie ilustrowane przez Edwarda Lutczyna), Kram z literami (1987), Wiersze dla dzieci (1997), Wanda Chotomska dla najmłodszych (2000), Dla każdego coś śmiesznego (1971), Dlaczego cielę ogonem miele (1973), Dwunastu panów (1960), Kaczka-tłumaczka (1968)

Opowiadania

Klucze do Jelenia (1972), Drzewo z czerwonym żaglem (1976), Pięciopsiaczki (1985), Dzień dobry, córeczko i inne opowiadania (1995), Od rzeczy do rzeczy (1969)

Scenariusze bajek filmowych dla dzieci

Tadek Niejadek (1957), Wędrówki pana Księżyca (1959), Kangurek (1966), Czarna krowa w kropki bordo (1971), Poczta (1973), Czarodziejski młynek (1977), Uciekł wałek ze stolnicy (1978), Fajka (1988), Szalik (1988).

Scenariusze bajek muzycznych

Kosmiczna heca, O Tadku-Niejadku, babci i dziadku

Widowiska

Gawęda i detektywi, Gawęda – Na deszcz i pogodę, Gawęda – W 80 minut dookoła świata, Gawęda w cyrku

Niezaklasyfikowane

Abecadło krakowskie (1962), Abecadło warszawskie (1960), Bajki z 1001 dobranocy (1972; na podstawie programów telewizyjnych Jacek i Agatka), Dzidka i kitka (1975), Dzieci pana Astronoma (1971), Dzień dobry, królu Zygmuncie (1973), Dzień dobry! Książka do domu, do szkoły, na podwórko, na boisko i na wakacje (1977), Dziesięć bałwanków (1977), Gdyby kózka nie skakała (1971), Gdyby tygrysy jadły irysy (1968), Jedziemy nad morze (1962), Koziołki pana Zegarmistrza (1971), Leonek i lew (1976), Muzyka pana Chopina (1978), Opowieść o arrasach (1969), Panna Kle-Kle (1973), Przygody jeża spod miasta Zgierza (1964), Różowy balonik (1976), Ślimak (1978), Trzymaj się, Kamil (1981)

Jest również autorką wielu piosenek dla Łejerów z Poznania.

Odznaczenia

• 1969 – Order Uśmiechu
• 2005 – Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis
• 2012 – Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski – za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w twórczości literackiej, za działalność społeczną na rzecz dzieci i młodzieży.

Rozmaitości

Matka Ewy Chotomskiej, znanej również z działalności dla dzieci – między innymi za sprawą roli Ciotki Klotki w programach dziecięcych z lat 80. – Tik-Tak, Fasola, Ciuchcia.

W 2007 Wanda Chotomska obchodziła razem z Łejerami "Wandalia" czyli 30. rocznicę współpracy artystycznej. Z tej okazji podczas benefisu przygotowanego przez Łejery, miasto Poznań w dowód wdzięczności przyznało Wandzie Chotomskiej Wielką Pieczęć Miasta.

Od 2003 jest Honorowym Obywatelem Miasta Słupska oraz Honorowym Obywatelem Miasta Zgierza.

Laureatka nagrody specjalnej „Super Koziołka za całokształt twórczości” w roku 2013.

Jej imieniem zostały nazwane m in.:

• biblioteki: Biblioteka dla dzieci im. Wandy Chotomskiej „Chotomek” w Płocku;
• przedszkola: Przedszkole Miejskie nr 9 w Będzinie, Przedszkole Integracyjne nr 61 w Bydgoszczy, Przedszkole Publiczne nr 2 w Goleniowie, Miejskie Przedszkole nr 92 w Katowicach, Przedszkole Samorządowe nr 4 w Kielcach, Przedszkole Miejskie nr 2 w Kołobrzegu, Samorządowe Przedszkole nr 1 w Kościanie, Publiczne Przedszkole nr 5 w Kozienicach, Samorządowe Przedszkole w Krościenku Wyżnym, Przedszkole Samorządowe nr 6 w Myślenicach, Publiczne Przedszkole w Kozodrzy, Miejskie Przedszkole nr 9 w Oświęcimiu, Przedszkole Publiczne nr 5 w Policach, Przedszkole Publiczne nr 7 w Rzeszowie, Przedszkole Publiczne nr 1 w Skarżysku-Kamiennej, Przedszkole Miejskie nr 6 w Toruniu, Przedszkole z oddziałami integracyjnymi nr 127 w Warszawie, Przedszkole nr 351 w Warszawie, Gminne Przedszkole Publiczne nr 2 w Woli;
• Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 1 w Przecieszynie (2002), Zespół Szkolno-Przedszkolny w Trelkowie (2003 – powiat Szczytno), Zespół Oświatowy w Starej Prawdzie (szkoła podstawowa i gimnazjum, powiat Stoczek Łukowski);
• szkoły podstawowe: Szkoła Podstawowa w Pawłowie (powiat Chojnice), Szkoła Podstawowa w Domaradzu (powiat słupski), Publiczna Szkoła Podstawowa z oddziałami integracyjnymi w Pustyni (powiat Dębica), Szkoła Podstawowa nr 6 w Dzierżoniowie, Szkoła Podstawowa w Bogucinie (powiat Garbów), Szkoła Podstawowa w Kiełczowie, Szkoła Podstawowa w Kleczewie, Szkoła Podstawowa w Józefowie (powiat Legionowo), Szkoła Podstawowa nr 4 w Praszce, Szkoła Podstawowa w Łagowie (gmina Zgorzelec), Niepubliczna Szkoła Podstawowa "Moja Szkoła" w Łomiankach, Szkoła Podstawowa w Ortelu Książęcym;
• Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Głogówku;
• Międzynarodowy Konkurs Literacki Dzieci i Młodzieży w Słupsku.