Szczepan Aleksander Pieniążek

Szczepan Aleksander Pieniążek (ur. 27 grudnia 1913 w Słupiu, zm. 1 lipca 2008 w Konstancinie-Jeziornie) – polski sadownik, profesor Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, członek i wiceprezes Polskiej Akademii Nauk.

W 1938 ukończył studia na Uniwersytecie Warszawskim. Uzupełniał wykształcenie w Cornell University w Ithaca (1938–1942), gdzie obronił doktorat i był adiunktem w Katedrze Ogrodnictwa, a od 1945 profesorem nadzwyczajnym. W 1946 powrócił do Polski i został profesorem Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego oraz kierownikiem Katedry Sadownictwa tej uczelni. W latach 1965–1966 był dziekanem Wydziału Ogrodnictwa. W 1954 otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. W latach 1951–1983 był współtwórcą i dyrektorem Instytutu Sadownictwa w Skierniewicach (później pod nazwą Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa).

W 1952 został członkiem-korespondentem, w 1964 członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk. Był w PAN sekretarzem Wydziału Nauk Rolniczych i Leśnych (1966–1971), członkiem Prezydium (1964–1989), wiceprezesem (1975–1980). Był honorowym przewodniczącym Komitetu Nauk Ogrodniczych PAN. Należał także m.in. do Międzynarodowego Towarzystwa Nauk Ogrodniczych (1962–1966 przewodniczący Sekcji Sadowniczej, 1966–1970 wiceprezydent, 1970–1974 prezydent, 1976 członek honorowy), Bułgarskiej Akademii Nauk Rolniczych, Francuskiej Akademii Rolniczej; był członkiem Niemieckiej Akademii Nauk Rolniczych (NRD) i Wszechzwiązkowej Akademii Nauk Rolniczych im. Lenina (ZSRR). Honorowe członkostwo nadały mu m.in. Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika, Polskie Towarzystwo Botaniczne, Amerykańskie Towarzystwo Nauk Ogrodniczych, a doktoraty honoris causa – Akademia Rolnicza w Krakowie, Akademia Rolnicza w Poznaniu, Akademia Rolnicza w Szczecinie, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, uniwersytet w Bonn. Był także honorowym obywatelem Skierniewic (od lutego 1984).

W pracy naukowej zajmował się pomologią, fizjologią roślin, uprawą drzew owocowych, ochroną sadów. Opublikował około 100 prac naukowych, m.in. podręcznik akademicki Sadownictwo (1954), Dookoła sadowniczego świata (1965, przekłady czeski, bułgarski i węgierski), Gdy zakwitną jabłonie (1971, przekład czeski).

W latach stalinizmu w Polsce był aktywnym propagatorem miczurinizmu, którego twórcę określał jako wielkiego Przeobraziciela Przyrody oraz przeciwnikiem chromosomowej teorii dziedziczności amerykańskiego noblisty Morgana i ogólnie nowoczesnej genetyki, którą określał jako reakcyjną biologię morganowską[1]. Należy jednak zauważyć, że z prac Miczurina najwyżej cenił osiągnięcia w zakresie uprawy niskopiennych odmian drzew owocowych, powszechnie uważane za najbardziej wartościowe w dorobku tego uczonego[2].

Odznaczony został m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1994), Orderem Sztandaru Pracy II klasy, Medalem Towarzystwa Ogrodniczego w Krakowie. 21 lipca 1977 roku odznaczony Orderem Budowniczych Polski Ludowej. 

Żonaty (z Janiną Praską, ur. 28 sierpnia 1914 w Warszawie, profesorem fizjologii roślin; ślub 1 września 1939 w Ithaca), miał dwoje dzieci (córkę Emilię, ur. 1942, zamężną Mroczkowską; syna Normana, ur. 1946).

Szczepan Aleksander Pieniążek zmarł 1 lipca 2008 roku w domu spokojnej starości w Konstancinie-Jeziornie. Miał 95 lat. Profesor został pochowany 8 września 2008 na Cmentarzu Bródzieńskim w Warszawie (Aleja 49A, rząd 1, grób 25).