Władysław Longin Chotkowski

Władysław Longin Chotkowski (ur. 15 marca 1843 w Mielżynie, w poznańskiem, zm. 13 lipca 1926 w Rabce) – polski duchowny katolicki, historyk Kościoła, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Życiorys

Pochodził z rodziny szlacheckiej herbu Ostoja, był synem Józefa i Franciszki z Zientkiewiczów. Uczęszczał do gimnazjum w Trzemesznie i gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu. Brał udział w powstaniu styczniowym w oddziale Kazimierza Milęckiego. W latach 1864-1868 studiował w Seminariach Duchownych w Poznaniu i Gnieźnie, w 1868 przyjął święcenia kapłańskie z rąk arcybiskupa Mieczysława Ledóchowskiego. Kontynuował studia na uniwersytecie w Münster, gdzie w 1869 uzyskał licencjat z teologii (na podstawie pracy Rerum gestarum ecclesiae Ruthenae pars prima). Powrócił do Poznania, gdzie został wikariuszem przy kościele św. Marcina; od 1872 był także dyrektorem konwiktu fundacji Szołdrskiego w Poznaniu. Za prowadzoną działalność patriotyczną został wydalony z Poznania w okresie kulturkampfu (1873).

Od 1881 pozostawał związany z Uniwersytetem Jagiellońskim. Przedstawił pracę Rozszerzanie protestantyzmu w ziemiach polskich pod rządem pruskim w XVII i XVIII wieku, na podstawie której został mianowany docentem w Seminarium Historii Kościoła. Od 1882 był profesorem zwyczajnym i kierownikiem Katedry Historii Kościoła (do 1910); pełnił funkcję dziekana Wydziału Teologicznego UJ w roku akademickim 1883/1884 oraz rektora w latach 1891-1892. Zasiadał w Radzie Miejskiej Krakowa oraz sprawował mandat deputowanego do Rady Państwa w Wiedniu. W 1900 został członkiem krakowskiej kapituły katedralnej. Słynął jako kaznodzieja, poruszający w kazaniach nie tylko tematy religijne, ale i kwestie polityczne i społeczne; wygłaszał mowy na pogrzebach znakomitości krakowskich. Papież Leon XIII nadał mu tytuł prałata domowego (1890).

W kręgu jego zainteresowań naukowych znajdowały się nowożytna historia Kościoła, historia reformacji oraz edytorstwo. Badał dzieje poznańskiego szkolnictwa jezuickiego w XVI i XVII wieku. Zajmował się dziejami burs studenckich oraz rzemiosła krakowskiego w XV wieku. Przygotowywał kronikę Soboru Watykańskiego I. Przyczynił się po podniesienia znaczenia Seminarium Historii Kościoła UJ, współpracował z czasopismami "Przyjaciel Ludu" (1875-1882) i "Tydzień Katolicki". Był autorem wielu prac naukowych, opublikował ponadto zbiory mów duszpasterskich (Kazania w kwestyi socyalnej, 1879; Kazania o wychowaniu dzieci, 1880) oraz kilka opowiadań i utworów scenicznych. Niektóre publikacje naukowe:

• O "Myszeidzie" Ignacego Krasickiego (1874)
• O Wacławie Potockim (1876)
• O ideale politycznym Zygmunta Krasińskiego (1881)
• Marcin Luter w 400 rocznicę urodzin (1883)
• Przyczyny i początki reformacji w Polsce (1883)
• Nowo znaleziona "Nauka dwunastu apostołów" (1885)
• Z męczeńskich dziejów unii (1890)
• Dzieje zniweczenia św. Unii na Białorusi i Litwie (1898)
• Ostatnie lata benedyktynów w Tyńcu (1900)
• Historya polityczna Kościoła w Galicyi za rządów Maryi Teresy (1909, 2 tomy)
• Księcia prymasa Poniatowskiego spustoszenia kościelne (1918)

Od 1908 był członkiem-korespondentem AU. Należał ponadto do Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (1874 członek zwyczajny, 1918 członek honorowy) oraz Towarzystwa Naukowego w Toruniu (1902 członek honorowy). Jego uczniem był historyk Kościoła ks. Jan Nepomucen Fijałek. Posiadał wiele odznaczeń, m.in. Krzyż Komandorski Orderu Franciszka Józefa (1910), Krzyż Komandorski Orderu Polonia Restituta (1925), Order Żelaznej Korony III klasy, Krzyż Pro Ecclesiae et Pontificae. Za pracę Historya polityczna Kościoła w Galicyi za rządów Maryi Teresy otrzymał w 1909 nagrodę AU im. Barczewskiego.

Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w grobowcu kapitulnym, w kwaterze Ld.