Ambroży Grabowski

Ambroży Grabowski (ur. 7 grudnia 1782 w Kętach, zm. 3 sierpnia 1868 w Krakowie) – historyk, księgarz, kolekcjoner, archeolog i antykwariusz polski, autor przewodników po Krakowie.

Rodzina

Zięciem jego był Karol Estreicher, dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej, wnukami – Maria Estreicherówna i Stanisław Estreicher, prawnukami – Karol Estreicher, muzealnik, i Krystyna Grzybowska.

Życiorys

Był samoukiem. Jako antykwariusz gromadził w swej księgarni rzadkie druki polskie, wskutek czego uczeni – Jerzy Samuel Bandtkie czy Jan Paweł Woronicz, zachęcili go do badania zabytków krakowskich, zwyczajów ludowych itd. W 1824 roku Ambroży Grabowski w trakcie swoich badań ustalił imię autora ołtarza Mariackiego, które z wiekami zostało zapomniane.

Dzieła

Owocem długoletniej skrzętnej pracy są liczne, często ilustrowane dzieła, z których najważniejsze to:

• Historyczny opis miasta Krakowa i jego okolic (1822, następne wyd. pt. Kraków i okolice jego w latach 1830, 1836, 1844),
• Starożytności historyczne polskie... (1845),
• Ojczyste spominki... dyjaryjusze, relacje, pamiętniki i t. d.... (1845),
• Dawne zabytki miasta Krakowa (1850),
• Starożytnicze wiadomości o Krakowie, zbiór pism i pamiętników... (1852).
• Skarbniczka naszej archeologii... (Lipsk 1854, z 39 wizerunkami baszt i bram krakowskich),
• O ikonografii polskiej,
• Listy króla Władysława IV,
• Krótkie przypowieści dawnych Polaków.