Stefan Kownas

Stefan Kownas (ur. 9 lutego 1898 r. w Radomiu, zm. 13 grudnia 1978 r. w Szczecinie) – polski botanik, jeden organizatorów Wyższej Szkoły Rolniczej w Szczecinie (późniejszej Akademii Rolniczej) – obecnie ZUT.

Stefan Kownas był absolwentem Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie, gdzie ukończył naukę na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym, uzyskując w 1935 roku magisterium w zakresie botaniki.

Założyciel Korporacji Akademickiej Konwent Batoria w Wilnie.

Pracę zawodową rozpoczął w wieku 23 lat, w latach 1921-1939 był pedagogiem i wychowawcą w szkołach i uczelniach wileńskich. Po uzyskaniu magisterium został asystentem-wolontariuszem w Katedrze Botaniki Ogólnej na Uniwersytecie Wileńskim. W ciągu czterech lat zdołał opublikować dwie prace naukowe, które dotyczyły okresu spoczynku roślin.

Okres okupacji hitlerowskiej Stefan Kownas spędził w Wilnie, poza pracą w zakładzie chemicznym był wykładowcą w ramach tajnego nauczania. W 1944 roku został aresztowany i uprzednim więzieniu zesłany do pracy w kopalni węgla w Donbasie.

Po powrocie do kraju osiedlił się w Toruniu, gdzie zatrudnił się w Zakładzie Botaniki Ogólnej Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika. Jego specjalizacją była paleobotanika. W 1950 roku Stefan Kownas obronił pracę doktorską i otrzymał stopień doktora nauk przyrodniczych, cztery lata później ukończył pracę habilitacyjną. Rok później toruńska uczelnia przyznała mu tytuł docenta. W 1954 roku w Szczecinie rozpoczęto tworzenie Katedry Botaniki w Wyższej Szkole Rolniczej, Profesorowi powierzono funkcję kierownika Katedry. Podczas pracy akademickiej Stefan Kownas był kolejno prodziekanem, dziekanem oraz prorektorem ds. nauki. W dniu 17 września 1960 roku otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a siedem lat później tj. 22 kwietnia 1967 roku tytuł profesora zwyczajnego. Praca naukowa Profesora Kownasa była skoncentrowana na paleontologii i dendrologii.

Mimo awansu naukowego Profesor nigdy nie zaprzestał działalności wychowawczej. Zmieniało się jej miejsce i wychowankowie, ale nie zmieniało podejście do drugiego człowieka. Wielu absolwentów Profesora pamięta jego niezwykle oryginalne wykłady oraz organizowane wycieczki tematycznie związane z botaniką.

Stefan Kownas w 1955 roku zainicjował na szczecińskiej uczelni pierwsze koło naukowe, było to Naukowe Koło Botaników. W czasie swojej kariery naukowej sześć razy pełnił rolę promotora doktoratów i dwa razy rozpraw habilitacyjnych. Był współorganizatorem Szczecińskiego Towarzystwa Naukowego, Szczecińskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Mikołaja Kopernika, Ligi Ochrony Przyrody i Wojewódzkiego Komitetu Ochrony Przyrody w Szczecinie oraz organizatorem Szczecińskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Botanicznego.

Profesor Stefan Kownas był znanym społecznikiem i patriotą. W 1920 roku otrzymał Krzyż Walecznych, a w późniejszych latach wielokrotnie odznaczano go za pracę naukową, dydaktyczną i wychowawczą.Pochowany został na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie (kwatera 3b).