Bernard Mond

Bernard Stanisław Mond (ur. 14 listopada 1887 w Stanisławowie, zm. 5 lipca 1957 w Krakowie) – generał brygady Wojska Polskiego, uczestnik I wojny światowej oraz walk o niepodległość Polski w wojnie polsko-ukraińskiej, polsko-bolszewickiej i II wojnie światowej.

Młodość oraz służba w cesarskiej i królewskiej Armii

Bernard Stanisław Mond, Polak pochodzenia żydowskiego był synem Maurycego i Salomei Spanier. Ojciec był urzędnikiem kolejowym. W 1907 ukończył 8 klasowe Gimnazjum Realne w Brodach. Od 1905 członek Organizacji Niepodległościowej Młodzieży Polskiej. W latach 1907–1908 odbył jednoroczną obowiązkową służbę w cesarskiej i królewskiej Armii. W październiku 1908 został instruktorem Drużyny Bartoszowej w Brodach, a później we Lwowie. W tym samym czasie rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. W 1910 przerwał studia i ukończył roczny kurs urzędników państwowych przy Dyrekcji Okręgowej Kolei we Lwowie. W latach 1911–1913 był pracownikiem wymienionej dyrekcji. W latach 1913–1914 kontynuował studia prawnicze.

1 sierpnia 1914 został zmobilizowany do c. i k. 95 Pułku Piechoty we Lwowie. W tym pułku dowodził kompanią marszową i batalionem. 20 września 1916 dostał się do niewoli rosyjskiej i został osadzony w obozie w miejscowości Troick. Po ucieczce z niewoli wrócił do swojego pułku. W okresie od 15 kwietnia do 30 października 1918 dowodził kompanią zapasową.

Służba w Wojsku Polskim

2 listopada 1918 wstąpił do oddziałów polskich walczących w obronie Lwowa i został dowódcą pododcinka "Remiza-Cytadela". Od 22 listopada do 30 grudnia 1918 walczył w 1 Pułku Strzelców Lwowskich w Małopolsce Wschodniej. Od 1 stycznia do 20 grudnia 1919 był dowódcą kompanii i batalionu w 5 Pułku Piechoty Legionów. Od 20 grudnia 1919 do 6 czerwca 1920 był dowódcą I batalionu 6 Pułku Piechoty Legionów. 6 czerwca 1920 został ranny pod Kijowem i przebywał na leczeniu w Krakowie. 30 czerwca 1920 objął dowództwo 205 Ochotniczego Pułku Piechoty wchodzącego w skład I Brygady Dywizji Ochotniczej. W okresie od 1 lutego do 10 marca 1921 był słuchaczem kursu wyższych dowódców w Warszawie. Od maja do października 1921 był komendantem Miasta Wilna.

Następnie pełnił służbę jako:

• dowódca 49 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych w Kołomyi,
• słuchacz Kursu dowódców pułków i piechoty dywizyjnej w Doświadczalnym Centrum Wyszkolenia Armii w Rembertowie 1922,
• dowódca piechoty dywizyjnej 6 Dywizji Piechoty od 19 marca 1927
• słuchacz V Kursu Centrum Wyższych Studiów Wojskowych 6 grudnia 1930 – 31 lipca 1931
• dowódca 6 Dywizji Piechoty 6 października 1932 – 20 września 1939

21 grudnia 1932 Prezydent RP Ignacy Mościcki awansował go na generała brygady ze starszeństwem z 1 stycznia 1933 w korpusie generałów.

W kampanii wrześniowej 1939 dowodził 6 Dywizją Piechoty. Bronił "korytarza pszczyńskiego", na który nacierała niemiecka 5 Dywizja Pancerna. 20 września 1939 dostał się do niewoli. Osadzony został w oflagach VII Murnau, IV B Konigstein i VI B Dossel.

W styczniu 1946 wrócił do kraju i podjął pracę w Państwowym Biurze Podróży „Orbis”, jako kierownik oddziału. Do kraju powrócili również jego dwaj synowie, którzy znaleźli się w niemieckich obozach po powstaniu warszawskim. W 1950 został zwolniony i pracował jako pomocnik magazyniera materiałów budowlanych w Spółdzielni "Grzegórzki" w Krakowie. Barwna postać Krakowa, kibic między innymi klubu Wisła Kraków. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.