Stanisław Rospond

Stanisław Rospond (ur. 19 grudnia 1906 w Liszkach pod Krakowem, zm. 16 października 1982 we Wrocławiu) – polski językoznawca, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, autor wielu prac onomastycznych wykorzystujących materiał polski i słowiański. Twórca klasyfikacji strukturalnej antroponimów i toponimów, słowotwórstwa onomastycznego oraz prac z zakresu antroponimii i etymologii.

Wcześnie osierocony, pozostawał pod opieką swego wuja, biskupa Stanisława Rosponda. Studiował slawistykę i polonistykę na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie od 1929 pracował jako asystent.

Od 1936 pracował jako starszy asystent w Katedrze Języka Polskiego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, gdzie jako docent pozostawał w latach 1939–1941.

W 1945 wrócił na Uniwersytet Jagielloński, jednak w listopadzie przeniósł się do Wrocławia z zamiarem utworzenia Katedry Języka Polskiego na tamtejszym uniwersytecie, którą kierował do 1969. Od 1945 przewodniczył podkomisji śląskiej Komisji Ustalania Nazw Miejscowości. W 1946 zainicjował prace nad Słownikiem nazwisk śląskich, zaś w 1951 wydał dwutomowy Słownik nazw geograficznych Polski zachodniej i północnej.

W latach 1950–1954 był współzałożycielem i rektorem Wyższej Szkoły Pedagogicznej we Wrocławiu, gdzie po przeniesieniu do Opola kierował jej Katedrą Języka Polskiego. Uczelnia ta przekształciła się w Uniwersytet Opolski. W latach 1958–1960 dziekan Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego. Był współzałożycielem Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego.

Był autorem i współautorem ponad sześciuset prac naukowych, w tym kilkunastu książek i wielu słowników, obejmujących zagadnienia slawistyczne, polonistyczne, śląskoznawcze (głównie z zakresu historii języka). Do najważniejszych prac należały: Gramatyka historyczna języka polskiego, Polszczyzna śląska, Dzieje polszczyzny śląskiej, Nazwiska Ślązaków, Nazwy patronimiczne na Śląsku.