Zygmunt Szadkowski

Zygmunt Lechosław Szadkowski (ur. 5 stycznia 1912 w Warszawie, zm. 5 września 1995 w Londynie) – polski polityk emigracyjny, oficer Wojska Polskiego, działacz harcerski i społeczny.

Zygmunt Lechosław Szadkowski urodził się 5 stycznia 1912 roku w Warszawie, był synem Zygmunta Szadkowskiego i Marii Kozłowskiej. Już w dwa lata później przeprowadził się z rodziną do Tołoczyna na Witebszczyźnie. W tym samym roku stracił ojca. Po ukończeniu Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Nowogródku rozpoczął studia na wydziale matematyczno-przyrodniczym Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. W 1936 roku ożenił się z Wandą Malinowską (zmarła w 1999 roku). Absolutorium z geografii uzyskał w 1938 roku. Po dodatkowych studiach na wydziale prawa i nauk społecznych wstąpił do służby dyplomatycznej i został wysłany do Konsulatu RP w Dyneburgu. Po wybuchu II wojny światowej przedostał się wraz z żoną przez Szwecję i Wielką Brytanię do Francji. Tam Zygmunt Szadkowski wstąpił do Wojska Polskiego i jako emisariusz rządu został wysłany do Rumunii, gdzie organizował konspiracyjne struktury na terenach wcielonych do Związku Radzieckiego. W Rumunii Szadkowski stworzył szlak przerzutowy z Bukaresztu na Bliski Wschód.

Po upadku Francji udał się na Bliski Wschód, do powstającej tam Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich. Jako aktywny działacz Związku Harcerstwa Polskiego współorganizował działalność harcerską w oddziałach i w skupiskach Polaków w Palestynie. Z Samodzielną Brygadą Strzelców Karpackich, walcząc w składzie 3 batalionu, brał udział w obronie Tobruku i w przegranej przez aliantów bitwie pod Gazala. Skierowany w 1942 roku do Szkoły Podchorążych Piechoty, został po ukończeniu kursu jej instruktorem, cały czas uczestnicząc w pracach organizacji harcerskich. Od 1 grudnia 1943 roku został rozkazem Naczelnego Wodza K. Sosnkowskiego mianowany kierownikiem Samodzielnego Referatu Harcerskiego Dowództwa Wojsk na Środkowym Wschodzie. We październiku 1944 roku został Komendantem ZHP na Wschodzie. Przeszedł szlak bojowy II Korpusu, walczył w Afryce Północnej i we Włoszech. Służbę wojskową zakończył w stopniu podpułkownika.

Po zakończeniu wojny przebywał początkowo we Włoszech i Palestynie, później wyjechał do Wielkiej Brytanii i osiadł w Londynie. Pracował jako piekarz, robotnik w fabryce i pomocnik krawca. Na emigracji brał czynny udział w pracach Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Wielkiej Brytanii oraz wielu komitetów i organizacji emigracyjnych. W latach 1960–1967 był Przewodniczącym Związku Harcerstwa Polskiego poza granicami kraju. Publikował w pismach emigracyjnych oraz występował w audycjach Radia Wolna Europa. Udzielał się również w polityce emigracyjnej, jako członek prezydium Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej i jej ostatni przewodniczący przed rozwiązaniem w grudniu 1991 roku oraz minister w dwóch Rządach RP na Uchodźstwie: spraw społecznych w drugim rządzie Alfreda Urbańskiego i skarbu w pierwszym rządzie Kazimierza Sabbata. Był prezesem Stowarzyszenia Kombatantów Polskich w Wielkiej Brytanii. W 1990 roku uzgadniał warunki przekazania insygniów prezydenckich do Polski.

W 1992 roku został członkiem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Zmarł w Londynie 5 września 1995 roku. Pochowano go na Cmentarzu Żbikowskim w Pruszkowie.

10 listopada 2012 roku Zygmunt Szadkowski wraz ze swoją żoną Wandą pochowani zostali w Panteonie Wielkich Polaków w Świątyni Opatrzności Bożej.