Ludwik Kolankowski

Ludwik Kolankowski (ur. 21 czerwca 1882 w Pniowie, zm. 19 marca 1956 w Toruniu) – polski historyk, działacz polityczny i senator RP, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i pierwszy rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, dyrektor Biblioteki Ordynacji Zamojskich.

Urodził się w Pniowie koło Nadwórnej na Pokuciu. Gimnazjum ukończył w Stanisławowie, a w latach 1902–1906 studiował historię na Uniwersytecie Lwowskim, potem kontynuował studia w Berlinie. W 1906 na Uniwersytecie Lwowskim uzyskał stopień doktora, kierownikiem jego seminarium był Bronisław Dembiński, a promotorem Ludwik Finkel. Tematem rozprawy była Kandydatura Jana Albrechta Hohenzollerna na biskupstwo płockie 1522-1523. Habilitację uzyskał w 1913 na Uniwersytecie Jagiellońskim na podstawie rozprawy Zygmunt August, Wielki Książę Litwy do r. 1548.

Pracował w bibliotece Uniwersytetu Lwowskiego i Bibliotece Jagiellońskiej, początkowo jako wolontariusz, potem jako bibliotekarz. Od 1918 roku pracował w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, m.in. jako naczelnik wydziału wschodniego, szef sekcji litewsko-białoruskiej, pełnomocnik ds. reorganizacji polskich placówek w Moskwie i Wiedniu. W 1919 roku był Pełnomocnikiem Naczelnika Państwa ds. Uniwersytetu w Wilnie.

2 października 1929 otrzymał nominację prezydenta na profesora zwyczajnego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, ale nie przyjął jej, ponieważ senat uczelni zaprotestował przeciwko pomijaniu kolejności awansów. Ostatecznie tytuł profesora nadzwyczajnego otrzymał w 1931 roku, a profesora zwyczajnego w 1937 na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

W czasie wojny był zaangażowany w działalność tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich. Od 1 marca 1945 był jednym ze współorganizatorów Uniwersytetu Łódzkiego, od 16 lipca do 1 września 1946 pełnił tam funkcję prorektora.

13 sierpnia 1946 Bolesław Bierut, jako prezydent KRN, mianował na wniosek Ministra Oświaty pierwszy skład profesorów Uniwersytetu Mikołaja Kopernika z Ludwikiem Kolankowskim jako rektorem. Stanowisko rektora pełnił do 31 sierpnia 1948, miał wówczas kompetencje senatu, dziekanów oraz rad poszczególnych wydziałów.

Kolankowski od 1934 roku był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. W latach 1937–1947 pełnił funkcję prezesa Polskiego Towarzystwa Historycznego, był też jego członkiem honorowym.

Prowadził też działalność polityczną – od 1938 roku był członkiem Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.

16 września 1948 roku senat UMK przyznał mu tytuł doktora honoris causa, jednak uchwała nie została zaakceptowana przez Ministerstwo Edukacji. W dniu 27 listopada 2001 roku Senat UMK podjął uchwałę stwierdzającą ważność tego tytułu.