Stanisław Araszkiewicz

Stanisław Araszkiewicz, ps. Jastrzębiec, Jastrzębowski (ur. 13 listopada 1901 w Garbowie koło Sandomierza, zm. 1 września 1983 w Warszawie) – polski polityk, poseł na Sejm w latach 1930–1935, dyrektor Departamentu Robót Publicznych i Odbudowy i przewodniczący Krajowej Rady Odbudowy Delegatury Rządu na Kraj, partyzant BCh, po wojnie podsekretarz stanu w Ministerstwie Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych w latach 1957–1967, działacz społeczny.

Młodość i początki działalności politycznej

Był synem Andrzeja i Katarzyny (z domu Dąda). Od 1918 działał w ruchu ludowym. Ochotniczo zaciągnął się do Wojska Polskiego podczas wojny polsko-bolszewickiej. Tuż po swoich siedemnastych urodzinach, 15 listopada 1918, został sekretarzem komitetu powiatowego PSL "Wyzwolenie" w Sandomierzu. W latach 1919–1928 działał w Centralnym Związku Młodzieży Wiejskiej. W 1924 ukończył gimnazjum w Sandomierzu (bez matury), a następnie podjął studia na Wydziale Nauk Politycznych i Społecznych Wolnej Wszechnicy Polskiej. Na uczelni studiował w latach 1924–1930 i 1933–1935. Między 1927 a 1928 był członkiem Zarządu Głównego Akademickiego Związku Młodzieży Wiejskiej. W latach 1928–1931 kierował Sekretariatem Naczelnym PSL "Wyzwolenie" i pełnił funkcję zastępcy Sekretarza Naczelnego tej partii. Od 1928 do 1935 zasiadał w Zarządzie Głównym Związku Młodzieży Wiejskiej.

Życie i działalność polityczna do 1939

Do Sejmu III kadencji został wybrany w okręgu nr 22 (Sandomierz) z listy Związku Obrony Prawa i Wolności Ludu Stronnictw Centrolewu (nr 7) jako członek PSL "Wyzwolenie". Należał do Klubu Parlamentarnego Posłów Chłopskich a od 1931 zasiadał w klubie Stronnictwa Ludowego (SL), był członkiem sejmowej komisji wojskowej. W latach 1933–1935 był członkiem Rady Naczelnej i skarbnikiem Naczelnego Komitetu Wykonawczego SL, zaś w latach 1934–1935 był także sekretarzem Zarządu Wojewódzkiego Stronnictwa w Kielcach. Od 1936 do 1946 pracował w Powszechnym Zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych w Warszawie, początkowo jako naczelnik wydziału, potem jako wicedyrektor Zakładu.

Działalność w okresie okupacji niemieckiej oraz w Polsce Ludowej

W okresie okupacji niemieckiej działał w organizacjach niepodległościowych, wchodził w skład Komendy Głównej Batalionów Chłopskich (BCh) jako szef Oddziału IV (kwatermistrzostwo). Araszkiewicz pełnił także istotne funkcje w Delegaturze Rządu na Kraj. Od 1942 był zastępcą Dyrektora Departamentu Robót Publicznych i Odbudowy, zaś od 9 lutego 1944 do 1 lipca 1945 dyrektorem tego Departamentu, pełnił także funkcję przewodniczącego Krajowej Rady Odbudowy. Od 1945 w PSL "mikołajczykowskim", działał jako skarbnik Zarządu Wojewódzkiego w Łodzi, później do 1947 był członkiem Rady Naczelnej Stronnictwa i pracownikiem sekretariatu Naczelnego Komitetu Wykonawczego PSL. Aresztowany w czerwcu 1947 i więziony przez pięć miesięcy. Po opuszczeniu aresztu wstąpił do prokomunistycznego Stronnictwa Ludowego, które w 1949 połączyło się z resztkami PSL "mikołajczykowskiego" tworząc ZSL. Araszkiewicz został członkiem tej partii, wchodził w skład jej Naczelnego Komitetu w latach 1959–1973. Od 1948 pracował w Ministerstwie Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych a w latach 1957–1967 zajmował stanowisko podsekretarza stanu w tym ministerstwie. Był prezesem Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Brazylijskiej. Uzyskał tytuł zawodowy magistra prawa na Uniwersytecie Łódzkim. W 1970 został mianowany na stopień podpułkownika.

Życie rodzinne

Stanisław Araszkiewicz ożenił się z Zuzanną Dieuleveut Kaulek (1919–2000), wnuczką Wacława Piskorskiego i siostrzenicą m.in. Leonarda Piskorskiego i Tomasza Piskorskiego. Miał z nią syna Andrzeja (ur. 1947).

Został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Komunalnym – Powązki w Warszawie.