Wanda Gertz

Wanda Gertz pseud. Lena, Kazik (ur. 13 kwietnia 1896 w Warszawie, zm. 10 listopada 1958 r. w Londynie) – instruktorka i organizatorka obozów PWK (Przeszkolenia Wojskowego Kobiet) w okresie międzywojennym, urzędniczka w GISZ, podczas okupacji niemieckiej żołnierz AK (w stopniu majora), uczestniczka wojny obronnej Polski w 1939 r. oraz powstania warszawskiego.

Już w I wojnie światowej służyła (w męskim przebraniu!) w I Legionie Piłsudskiego od 1914 do 1916 r. Później była komendantką ochotniczego batalionu kobiecego w Wilnie.

Na początku II wojny światowej brała udział w obronie Warszawy w 1939 r. W tym samym roku podjęła pracę konspiracyjną w SZP, a następnie w Związek Walki Zbrojnej i AK.

W okresie 1942-1944 r. zorganizowała i była komendantką oddziału "Dysk" (Dywersja i Sabotaż Kobiet). W czasie powstania wraz ze swoim oddziałem walczyła w ramach zgrupowania "Radosław" na Woli, Starówce i w Śródmieściu. Po upadku powstania była jeńcem w obozach Lamsdorf, Muhlberg i Oflag IX C w Molsdorfie. W tym ostatnim była komendantką polską obozu. Po oswobodzeniu przez armię amerykańską wstąpiła do 1. Korpusu polskiego na zachodzie.

Jej prochy zostały przywiezione do Polski i zostały pochowane na cmentarzu wojskowym na Powązkach.