Konstanty Skąpski

Konstanty Zdzisław Skąpski (ur. 21 stycznia 1894 w Kaliszu, zm. 6 września 1971 w Warszawie) – generał brygady Wojska Polskiego.

Urodził się w rodzinie ziemiańskiej Karola i Józefy z Dzierżawskich. Do 1905 uczył się w kaliskim gimnazjum, skąd został wydalony za udział w strajku szkolnym. Naukę kontynuował w Szkole Handlowej w Kaliszu, później w Kiszyniowie. W 1910 uzyskał maturę polską, w 1913 – rosyjską. W tym samym roku wstąpił do Instytutu Technologicznego w Petersburgu, gdzie brał czynny udział w polskim ruchu niepodległościowym.

1 lutego 1915 został powołany do armii rosyjskiej i przydzielony do Pawłowskiej Szkoły Wojskowej w Petersburgu, jako szeregowiec na prawach wolontariusza. 29 kwietnia 1915 awansował na podoficera. 1 czerwca 1915, po ukończeniu kursu, awansował na chorążego i został przydzielony do 171 zapasowego batalionu piechoty. W sierpniu tego roku został odkomenderowany do Oficerskiej Szkoły Elektrotechnicznej w Petersburgu, w charakterze słuchacza kursu telegraficzno-telefonicznego. 25 września 1917 awansował na porucznika. 19 listopada 1915, po ukończeniu kursu, otrzymał przydział do 41 batalionu saperów w Dorpacie na stanowisko młodszego oficera kompanii telegraficznej. 21 listopada 1915 został zaliczony do korpusu oficerów wojsk inżynieryjnych. Następnie został wyznaczony na stanowisko naczelnika 1 oddziału kablowego w kompanii telegraficznej. Na froncie przebywał do 13 listopada 1917.

25 listopada 1917, na własną prośbę, został przeniesiony do I Korpusu Polskiego w Rosji i przydzielony do 1 pułku inżynieryjnego na stanowisko młodszego oficera 2 kompanii saperów. W twierdzy Bobrujsk zajął się tłumaczeniem rosyjskich regulaminów i instrukcji na język polski. 19 marca 1918 złożył przysięgę na wierność Ojczyźnie Radzie Regencyjnej. W szeregach korpusu służył do 4 lipca 1918.

10 listopada 1918 wziął udział w rozbrajaniu Niemców. Następnego dnia został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia kapitana i przydzielony do 1 pułku inżynieryjnego, w którym objął stanowisko dowódcy kompanii reflektorów. Obowiązki dowódcy pododdziału nie przeszkodziły mu opracować instrukcje, regulaminy techniczne i podręczniki w języku polskim dla oficerów formacji saperskich, zresztą jedyne w latach 1918–1920.

18 stycznia 1919 został przeniesiony z 1 pułku inżynieryjnego do „Okręgu Wojskowego Poznań”, czyli do Armii Wielkopolskiej. W Poznaniu został przydzielony do I batalionu saperów wielkopolskich na stanowisko dowódcy 1 kompanii. W czasie powstania wielkopolskiego (od 23 kwietnia do 14 maja 1919) walczył okresie na froncie południowym, a od 20 maja 1919 na froncie północnym. 28 maja 1919 został przeniesiony do XVII batalionu saperów wielkopolskich na stanowisko dowódcy kompanii. Wziął udział w wojnie z bolszewikami w czasie, której czasowo pełnił obowiązki dowódcy batalionu. 5 lipca 1920 pod wsią Kowale ocalił sztab 17 Dywizji Piechoty przed atakiem bolszewickiej konnicy. Za ten wybitny czyn otrzymał Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari. Z frontu wrócił 15 grudnia 1920.

W marcu 1921 został odkomenderowany do Warszawy na Kurs Oficerów Sztabowych Saperów. W okresie od marca do października 1921 był dowódcą XVIII Baonu Saperów w Pińsku. W okresie od 3 listopada 1921 do 1 stycznia 1924 studiował w francuskiej Wojskowej Szkole Inżynierii (franc. École du Génie Militaire). 31 marca 1924 awansował na majora. Po powrocie był wykładowcą w Oficerskiej Szkole Inżynierii w Warszawie. W 1926 otrzymał dyplom inżyniera budowlanego w École du Génie Civil.

15 sierpnia 1928 zawarł związek małżeński z Marią Murzynowską, z którą miał dwoje dzieci: Krystynę (ur. 1929) i Henryka (ur. 1933).

W sierpniu 1929 został przeniesiony ze Szkoły Podchorążych Inżynierii do 1 pułku saperów na stanowisko dowódcy batalionu. W grudniu tego roku został zastępcą dowódcy 3 batalionu saperów w Wilnie. W marcu 1931 został przeniesiony do 7 batalionu saperów wielkopolskich w Poznaniu na stanowisko dowódcy batalionu. 29 stycznia 1932 awansował na podpułkownika. W marcu 1935 został przeniesiony do Dowództwa Saperów Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie na stanowisko I zastępcy dowódcy saperów. Na pułkownika awansował ze starszeństwem z 19 marca 1938.

6 września 1939 został ewakuowany z personelem Ministerstwa Spraw Wojskowych w rejon Lublina. 18 września 1939 przekroczył granicę z Rumunią i 10 grudnia przedostał się do Francji. Od grudnia 1939 do czerwca 1940 był komendantem Kursu dla Oficerów Saperów w École du Génie Militaire w Wersalu. Od czerwca 1940 był organizatorem formacji saperskich w Wielkiej Brytanii. W okresie styczeń-październik 1941 był komendantem Ośrodka Wyszkolenia Saperów I Korpusu Polskiego w Dundee. Później został mianowany na stanowisko dowódcy saperów I Korpusu.

W sierpniu 1942 został przeniesiony z Wielkiej Brytanii na Bliski Wschód, gdzie objął dowództwo saperów 2 Korpusu Strzelców. Następnie został dowódcą saperów Armii Polskiej na Wschodzie i II Korpusu Polskiego. Wziął udział w kampanii włoskiej. Dowodził saperami w bitwie o Monte Cassino.

W grudniu 1946, po powrocie do Wielkiej Brytanii, został mianowany na stanowisko dowódcy saperów Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Następnie, do lutego 1949, był inspektorem saperów Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Po demobilizacji był Seniorem Saperów. W 1949 zatrudnił się w polskiej firmie wysyłkowej Haskoba w Londynie, w której pracował do 1964, do czasu przejścia na emeryturę. Na generała brygady został awansowany przez Naczelnego Wodza ze starszeństwem z 1 stycznia 1964. Do Polski wrócił 12 maja 1970. Zmarł 6 września 1971. Został pochowany na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie.

Awanse

• podoficer - 29 kwietnia 1915
• chorąży - 1 czerwca 1915
• podporucznik - ze starszeństwem z 1 lutego 1916
• porucznik - 25 września 1917 ze starszeństwem z 1 września 1916
• kapitan – 12 czerwca 1918 przez dowódcę I Korpusu Polskiego w Rosji, zatwierdzony przez Radę Regencyjną ze starszeństwem z 7 listopada 1918, 23 maja 1919 przez Komisariat Naczelnej Rady Ludowej ze starszeństwem z 7 listopada 1918, 9 września 1920 zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 „w Korpusie Inżynierii i Saperów, w grupie byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej”, 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z 1 czerwca 1919
• major – 31 marca 1924 ze starszeństwem z 1 lipca 1923 i 1. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów
• podpułkownik – 29 stycznia 1932 ze starszeństwem z 1 stycznia 1932 i 1. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów
• pułkownik – ze starszeństwem z 19 marca 1938
• generał brygady – ze starszeństwem z 1 stycznia 1964

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari (krzyż nr 5009
• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
• Medal Niepodległości
• Krzyż Walecznych (dwukrotnie) - 1922
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
• Złoty Krzyż Zasługi
• Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Order Świętego Stanisława III klasy z Mieczami i Kokardą
• Order Imperium Brytyjskiego
• Order Domowy pw. świętych Maurycego i Łazarza
• Medal Międzysojuszniczy „Médaille Interalliée”