Franciszek Koprowski

Franciszek Koprowski ps. Dąb, Konar (ur. 11 października 1895 w Brzezinkach, zm. 2 czerwca 1967 w Zerzniu koło Warszawy) – polski zawodowy wojskowy, major WP, "cichociemny", olimpijczyk z Amsterdamu (1928) w pięcioboju nowoczesnym. Mistrz Polski w tej dyscyplinie sportu.

Młodość

Był synem Jana (rzemieślnika wiejskiego) i Józefy z Rykaczewskich. Po ukończeniu 5 letniej szkoły podstawowej, został wysłany do szkoły ogrodniczo-rolnej w Berlinie. Po 2 latach nauki wyjechał na rok do Stanów Zjednoczonych. W 1913 odbył służbę wojskową w armii niemieckiej - ukończył szkołę podoficerów jazdy w Toruniu. W I wojnie światowej walczył w szeregach armii niemieckiej, najpierw w 176 Pułku Piechoty, następnie w 1 Pułku Ułanów Bawarskich. W listopadzie 1918 opuścił armię niemiecką i walczył w rejonie Inowrocławia jako ochotnik w Powstaniu wielkopolskim.

Za walki na froncie francuskim w 1915 odznaczony Krzyżem Żelaznym.

Zawodowa służba wojskowa

W styczniu 1919 wstąpił do Wojska Polskiego. Po ukończeniu szkoły podoficerskiej służył w 21 Pułku Piechoty, walcząc w wojnie polsko-bolszewickiej na froncie litewskim. Od października 1920 dowodził plutonem w 211 Pułku Ułanów. W 1921 urlopowany, uzyskał maturę w grudniu 1922. Następnie służył w 10 Pułku Ułanów Litewskich, w październiku 1924 awansowany do stopnia podporucznika, w maju 1925 do stopnia porucznika. W 1927 ukończył kurs instruktorów w-f w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego przy Uniwersytecie Poznańskim, po którym został przydzielony do Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu, a od 1933 pełnił tam funkcję kierownika wychowania fizycznego. W 1936 awansowany na rotmistrza. Od maja 1939 pracował w Oddziale II Sztabu Generalnego WP.

Był odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi (1926), Złotym Krzyżem Zasługi (1936).

Kariera sportowa

Był reprezentantem Polski podczas IX Igrzysk Olimpijskich w Amsterdamie w pięcioboju nowoczesnym (34. miejsce). Zdobył także mistrzostwo Polski w tej dyscyplinie sportu (1931), a także dwa srebrne (1928, 1929) i dwa brązowe medale (1926, 1927) mistrzostw Polski. Z sukcesami uprawiał także wioślarstwo, był mistrzem Polski w czwórce w 1921. Należał do założycieli Olimpii Grudziądz (1923), był działaczem Pomorskiego Okręgowego Związku Bokserskiego, w tym jego prezesem (1932-1934). Na Igrzyskach Olimpijskich w 1936 sędziował w turnieju bokserskich i zawodach pięcioboju nowoczesnego.

II wojna światowa

We wrześniu 1939 został wysłany z misja kurierską do Kopenhagi. Następnie służył w Wojsku Polskim we Francji. Od lipca 1940 przebywał w Wielkiej Brytanii, początkowo służył w 10 Brygadzie Kawalerii Pancernej, od 1941 uczestniczył w kursach wywiadu, zarówno jako kursant, jak i instruktor. Od grudnia 1942 pozostawał do dyspozycji Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza, co oznaczało przydział do tzw. "Cichociemnych". W marcu 1943 przerzucony na spadochronie do Polski, otrzymał przydział do Oddziału II Informacyjno-Wywiadowczego Komendy Głównej AK w wileńskim ośrodku wywiadowczym. 8 listopada 1943 zatrzymany przez Gestapo, załamał się w śledztwie, ale 13 listopada 1943 zdołał uciec. Następnie służył w partyzantce. 19 marca 1944 objął dowództwo 6 Wileńskiej Brygady AK, którą dowodził w Operacji Ostra Brama. 17 lipca 1945 został aresztowany przez NKWD, 18 miesięcy więziony w Wilnie, następnie w obozach w Ostaszkowie i Murszańsku w ZSRR. Do Polski powrócił 26 lipca 1948.

Za bohaterstwo w AK odznaczony Orderem Wojennym Virtuti Militari V klasy - rozkazem Dowódcy Armii Krajowej z 2 października 1944, zatwierdzonym przez Naczelnego Wodza w 1948.

Po II wojnie światowej

Od 1948 był nauczycielem wychowania fizycznego w Państwowej Szkole Przemysłu Drzewnego w Cieplicach Sląskich. W 1950 zamieszkał w Warszawie, w latach 1950-1958 pracował jako trener szermierki w CWKS Legia Warszawa i KS Kolejarz Warszawa, był także członkiem zarządu Polskiego Związku Szermierczego (1957-1960). Od 1954 działał na rzecz odbudowy pięcioboju nowoczesnego w Polsce. Był członkiem powstałej w 1954 Komisji Pięcioboju Nowoczesnego GKKF i członkiem pierwszego zarządu Polskiego Związku Pięcioboju Nowoczesnego (1957-1959).

W 1958 doznał wylewu mózgu, po którym przeniósł się do Zerznia. Prowadził tam gospodarstwo rolne.

Zmarł w 1967 w Zerzniu koło Warszawy (obecnie część Anina), tam też, na cmentarzu w Zerzniu, został pochowany.