Walenty Zwierkowski

Walenty Józef Wincenty Zwierkowski (ur. 20 lutego 1788 w Mokrzeszy koło Częstochowy, zm. 15 grudnia 1859 w Paryżu) – polski publicysta niepodległościowy, polityk, uczestnik wojen napoleońskich i powstania listopadowego w stopniu majora, wolnomularz

Był synem Ignacego Zwierkowskiego (adiutanta Kazimierza Pułaskiego) i Marianny Teodory z Kałuskich. Uczył się w Piotrkowie Trybunalskim w kolegium pijarów, potem w Krakowie. Studia odbywał na Uniwersytecie Marcina Lutra w Halle. Porzucił jednak studia w roku 1807, powrócił do kraju i zaciągnął się do Legii Kaliskiej gen. Józefa Zajączka, która została wysłana na Pomorze. Brał udział w blokadzie Grudziądza, w potyczce z Rosjanami i w działaniach wojennych nad rzeką Omulew. Po zakończeniu kampanii pruskiej w 1807 roku Zwierkowski służył krótko pod płk. Chłopickim w Legii Nadwiślańskiej, a następnie, w Hiszpanii, w 1 Pułku Szwoleżerów-Lansjerów Gwardii Cesarskiej (w wykazie żołnierzy formacji występuje wraz z bratem, z numerami książeczek żołdu: Zwierkowski Antoni 479, Zwierkowski Walenty Józef 275).

Wycofał się ze służby czynnej po odniesieniu rany w bitwie pod Wagram, ala w marcu 1813 brał udział w formowaniu w Krakowie przez Kozietulskiego "detaszowanego szwadronu szwoleżerów".

Po klęsce Napoleona osiadł na roli w majątku Biała Wielka w powiecie olkuskim, a przed zdobyciem mandatu posła na Sejm Królestwa Polskiego z Olkusza w roku 1825 był sędzią pokoju i radcą rady obywatelskiej województwa krakowskiego. Podczas uroczystości koronacyjnych Mikołaja I na króla polskiego, Zwierkowski odmówił udziału w balu wydanym przez Senat i posłów na cześć cara.

Kaliszanin. Deputowany na Sejm w 1830. Uczestnik Powstania Listopadowego w stopniu majora 2. pułku krakusów i pułkownika Gwardii Narodowej.

Po upadku powstania wyjechał do Paryża, dzięki czemu uniknął kary śmierci, wydanej przez Sąd Najwyższy Kryminalny, powołany przez cara. Później przeniósł się do Brukseli i wstąpił do założonego przez Lelewela Związku Dzieci Ludu Polskiego. W czasie Wiosny Ludów powrócił do kraju, przebywał m.in. w Krakowie i Wrocławiu, po czym znów wyjechał do Francji.

Działacz Wielkiej Emigracji: Zemsty Ludu i Młodej Polski, członek TDP i Zjednoczenia Emigracji Polskiej, znany i popularny publicysta niepodległościowy.

Był autorem Wspomnień o pułku gwardii Konnej Polskiej przy Napoleonie, Historii ostatnich zdarzeń 1831 roku i Rysu powstania, walk i działań Polaków 1830 i 1831 roku. Został pochowany na Cmentarzu Montmartre w Paryżu.

Generał Józef Załuski w swych "Wspomnieniach" pisał o nim tak:

"Walentego Zwierkowskiego poznałem w Madrycie, przed d. 2-go maja r. 1808 (Dos de Mayo). W Kampanii zimowej przeciwko Anglikom z r. 1808 na 9 w okolicach rzeki Esla i miasta Beneventa w potyczce z jazdą angielską pod wsią Servinianos Zwierkowski obok kapitana Seweryna Fredro ratował mnię z zagranicznej przewagi, i obaj zostali ranni od angielskiego pałasza; następnie w walnej bitwie pod Wagram powtórnie ranny i przez zabicie konia stłuczony opuścił nasz pułk i służbę wojskową. Później zasłużył się jako obywatel sprawie narodowej znakomicie, jako poseł na sejmy królestwa kongresowego. W roku 1831 został majorem Krakusów i powszechnie znany i kochany zmarł w Paryżu..."