Karol Borysowicz

Karol Borysowicz herbu Dryja (ur. 1 listopada 1886 w majątku Rozalmów, gubernia mohylewska, powiat klimowicki, gmina zabiełyszyńska, zm. 28 lutego 1967 w Warszawie) – ziemianin, przedsiębiorca, kapitan Wojska Polskiego, społecznik.

Urodził się 1 listopada 1886 r. w Rozalmowie na obecnej granicy Białorusi i Rosji, jako czwarte dziecko Mieczysława i Marii Pulikowskiej. Matka zmarła 4 listopada 1893 r. Do dziesiątego roku życia otrzymywał nauki w domu. W 1896 r. został zabrany przez daleką krewną, Izabelę Trojanowską, do Petersburga i tu uczył się dalej do matury. W 1905 r. rozpoczął studia prawa na uniwersytecie w Petersburgu. Rozruchy rewolucyjne spowodowały, że uniwersytet został zamknięty. Kontynuował studia w Krakowie, gdzie został przyjęty na wydział prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego 26 października 1906 r., a następnie od 25 kwietnia 1908 r. na uniwersytecie w Dorpacie, gdzie obronił dyplom na wiosnę 1910 r.

Po zakończeniu studiów zgłosił się ochotniczo w październiku w 1910 r. do odbycia służby wojskowej jako tzw. jednoroczny ochotnik w Petersburgu i obóz letni w okolicy Smoleńska. We wrześniu 1911 r. zakończył służbę wojskową ze stopniem oficerskim pierwszej rangi „praporszczyk” i wrócił do majątku rodzinnego Rozalmów, gubernia mohylewska, powiat klimowicki, gmina zabiełyszyńska, gdzie poświęcił się „pracy organicznej”.

W 1917 r. opuścił Rozalmów na zawsze, uciekając przed rewolucją. Jego ojciec Mieczysław opuścił Rozalmów pięć lat później i przyjechał za nim do Polski.

W II RP był zawodowym oficerem stacjonującym najpierw w Dęblinie, a potem w Poznaniu, awansując do stopnia kapitana. Brał czynny udział w wojnie polsko-bolszewickiej i II wojnie światowej. Po upadku kampanii wrześniowej postanowił nie pójść do niewoli i kontynuował walkę w podziemiu. Kilka razy uniknął aresztowania. 1 kwietnia 1943 r. Gestapo nie zastało go w mieszkaniu w Warszawie, ale zaaresztowało jego żonę Lidię i zięcia dra Stanisława Jagielskiego. Zostali osadzeni w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu. Po II Wojnie Światowej zamieszkał wraz żoną, córką i zięciem w Zalesiu Dolnym pod Warszawą, gdzie mieszkał aż do śmierci. Zmarł 28 lutego 1967 r. w szpitalu w Warszawie.

Ziemianin i przedsiębiorca

• W 1912-13 r. uruchomił w swoim majątku Rozalmów własną cegielnię i wybudował fabrykę przetwórstwa. Maszyny sprowadził z Niemiec, motor z Ursusa.
• W 1932 r., po odejściu z czynnej służby wojskowej, poznał i zaprzyjaźnił się z Romanem Żurowskim i rozpoczął współpracę. W 1935 r. został wspólnikiem firmy Leszczków Sp. z o.o. i doprowadził do współpracy pomiędzy firmami Leszczków Żurowskich (produkcja samodziałów) i Milanówek Witaczków (produkcja wyrobów jedwabiu). Założył sklepy firmowe w Poznaniu, Warszawie i dopomógł otworzyć 10 sklepów firmowych w innych polskich miastach.
• 19 listopada 1946 r. z wdową po Romanie Żurowskim, Karoliną Żurowską i inż. Janem Szpunarem (dyr ds. technicznych w Leszczkowie) założył firmę „Leszczków”, Wytwórnia Tkanin – Spółka z o.o. w Łowiczu i uruchomił produkcję samodziałów w Łowiczu i Czechowicach, przywiózłszy krosna z fabryki z Leszczkowie. Objął stanowisko prezesa zarządu. Po kilku latach dochodowej działalności firma została upaństwowiona 28 czerwca 1950 r. i przejęta przez Cepelię.

Rodzina

W 1914 r. ożenił się z Lidią Gumińską (3/11 1894 – 12/9 1966) herbu Junosza, z którą miał dwoje dzieci Zdzisława, architekta, po wojnie zamieszkałego w Anglii i Danutę, artystę-malarkę, absolwentkę ASP w Warszawie, która wyszła za maż za Stanisława Jagielskiego, lekarza kardiologa i zamieszkała w Zalesiu Dolnym k. Warszawy.

Miał starszego brata Konstantego, który był lekarzem i dwie siostry Helenę Rymaszewską i Eugenię (Zenię) Mackieiwczową oraz młodszego brata Władysława, który zmarł jako niemowlę.

Przyrodni brat matki, Aleksander Pulikowski, geograf, zamieszkał w Petersburgu. Atlas geograficzny jego autorstwa przez szereg lat służył wszystkim szkołom Cesarstwa Rosji. Był też wychowawcą jednego z wielkich książąt Romanowów.

Działalność społeczna

Widział w pracy organicznej szansę uratowania polskości na ziemi Białoruskiej. Marzył o uprzemysłowieniu Rozalmowa, budowie szkoły ogrodniczo-rolniczej, stworzeniu ośrodka oświaty i uspołecznieniu chłopów.

Przyczynił się do rozwoju kultury białoruskiej odrębnej od obecnej kultury rosyjskiej:

• Sprowadził kalendarze białoruskie dla lokalnych nauczycieli.
• Korespondował z redaktorem Wacławem Łastowskim, w sprawie wydania gazety w języku białoruskim w Mohylewie.
• Zamówił zbiór wierszy białoruskich „Wianok” u Maksyma Bahdanowicza i przekazał pieniądze na ich wydrukowanie.

Twórczość

Pamiętniki i poezja.

Odznaczenia i awanse

• Wyroby rozalmowskie zostały odznaczone złotym medalem na Wystawie Przemysłowo-Ogrodniczej w Petersburgu w 1913 r.