Mieczysław Centnerszwer

Mieczysław Centnerszwer (ur. 10 lipca 1874 w Warszawie, zm. 27 marca 1944 w Warszawie) – polski chemik, profesor chemii fizycznej Uniwersytetu Warszawskiego.

Urodził się w Warszawie w rodzinie żydowskiej, jako syn Gabriela Centnerszwera (1841–1917) i wnuk Jakuba Centnerszwera (1798–1880). Chemię studiował na Uniwersytecie w Lipsku, gdzie w pracowni Wilhelma Ostwalda w 1898 uzyskał doktorat. W latach 1917–1919 był profesorem Politechniki Ryskiej, a następnie w latach 1919–1929 profesorem Uniwersytetu Łotwy w Rydze. W 1932 został powołany na stanowisko kierownika Zakładu Chemii Fizycznej Uniwersytetu Warszawskiego. Był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, doctorem honoris causa Uniwersytetu Łotwy i Uniwersytetu w Madrycie. W 1928 uzyskał order oficera Akademii Francuskiej.

Podczas studiów w Lipsku poznał Franciszkę Annę Beck, Niemkę, która przeszła na judaizm. Pobrali się w Berlinie 23 września 1900. W 1940 w Warszawie formalnie rozwiódł się z żoną. Ona została po stronie aryjskiej, on został przesiedlony do getta warszawskiego. Tam wykładał fizykę i chemię na Kursach Przysposobienia Sanitarnego Juliusza Zweibauma. Do lipca 1942 prowadził kursy chemiczne, przygotowujące wykwalifikowanych farbiarzy. Tuż przed likwidacją getta przeszedł na stronę aryjską i ukrył się w mieszkaniu żony. Zdaniem córki, wydał go syn dozorcy. 27 marca 1944 w obecności żony został zastrzelony przez gestapo. Pochowano go na Cmentarzu Powązkowskim. Żonę, w wieku 70 lat, wywieziono na roboty do Niemiec.

Dorobek naukowy

Badania naukowe prowadził w zakresie kinetyki reakcji chemicznych, korozji metali, elektrolizy, równowagi w układach wielofazowych. Był autorem i współautorem ponad 100 publikacji naukowych.

Wybrane prace

• Teoria Jonów (1902)
• Критическая температура растворов. СПб., 1903
• Szkice z historii chemii, dziesięć wykładów popularnych (1909)
• Очерки по истории химии: Популярно-научные лекции. Одесса, 1912
• Das Radium und Radioaktivität (1913)
• Практикум по химии. Рига, 1922
• Практическое введение в физическую химию и электрохимию. Рига, 1922
• Wykłady z chemii fizycznej (1933)

Patenty

• Sposób otrzymywania potasowców i wapniowców za pomocą elektrolizy (1932)
• Ogniwo galwaniczne, względnie akumulator elektryczny (1935)