Leszek Filipczyński

Leszek Filipczyński (ur. 23 grudnia 1923 w Łodzi, zm. 30 czerwca 2004 w Warszawie) – polski inżynier, profesor Instytutu Podstawowych Problemów Techniki PAN, specjalista akustyki i ultradźwięków. Twórca polskiej ultradźwiękowej diagnostyki medycznej.

Studiował fizykę na Uniwersytecie Łódzkim (1945), w latach 1945–1948 na Politechnice Gdańskiej studiował mechanikę i elektrykę, a w 1949 ukończył telekomunikację na Politechnice Warszawskiej. W latach 1948–1949 był pracownikiem naukowym Państwowego Instytutu Telekomunikacyjnego, a w latach 1950–1951 był kierownikiem i współorganizatorem Laboratorium Akustycznego w Głównym Instytucie Fizyki Technicznej w Warszawie, włączonego w 1952 do Zakładu Badania Drgań.

W latach 1952–1957 był zastępcą profesora w Instytucie Podstawowych Problemów Techniki PAN, a w latach 1969–1974 był jego Dyrektorem. W IPPT pracował w latach 1953–1993.

Jednocześnie w latach 1952–1965 był kierownikiem Pracowni Biernych Zastosowań Ultradźwięków. W latach 1965–1969 był zastępcą dyrektora do spraw naukowych, a w latach 1969–1973 kierownikiem Zakładu Ultradźwięków.

Profesor Filipczyński był konstruktorem pierwszego w Polsce defektoskopu ultradźwiękowego do badania materiałów ("radaru ultradźwiękowego"). Był również organizatorem pierwszej Międzynarodowej Konferencji Ultradźwięków w Medycynie i Biologii. Założyciel i wieloletni przewodniczący Komitetu Akustyki PAN.

Światowy wkład

W 1966 wyprodukowano pierwszy polski, a czwarty na świecie, ultrasonograf który został skonstruowany przez zespół pod kierownictwem prof. Leszka Filipczyńskiego w Zakładzie Badania Drgań Instytutu Podstawowych Problemów Techniki PAN w Warszawie. Ultrasonograf testowano w Warszawie w szpitalu na Karowej. Filipczyński był prekursorem polskiej ultradźwiękowej diagnostyki medycznej. Ultradźwięki początkowo były stosowane w przemyśle do badań materiałów, ale profesor był zdania, że można je wykorzystać również w medycynie.

Kariera naukowa

Jego kariera naukowa rozwijała się błyskawicznie. W 1955 roku został doktorem, w 1957 docentem, w 1962 profesorem nadzwyczajnym, a w 1969 profesorem zwyczajnym. Od 1969 był członkiem korespondentem PAN, od 1976 członkiem rzeczywistym. Był promotorem 14 doktorantów.

Życie prywatne

Był żonaty i miał dwójkę dzieci. Jego hobby była gra na fortepianie.

Leszek Filipczyński spoczywa na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. 237-IV-9/10).

Członkostwa

• członek Komitetu Akustyki PAN (przewodniczący 1973–1996)
• członek Rady Akademii Międzynarodowego Instytutu Nauk Mechanicznych CISM, Udine (Włochy) 1984–
• członek Polskiego Towarzystwa Akustycznego (wiceprzewodniczący w latach 1952–1956)
• członek Stowarzyszenia Elektryków Polskich
• członek Polskiego Towarzystwa Fizyki Medycznej (działacz w Zarządzie Głównym)
• członek Polskiego Towarzystwa Inżynierii Biomedycznej
• członek Polskiego Towarzystwa Lekarskiego (wiceprzewodniczący Sekcji Ultradźwięków w Biologii i Medycynie od 1974)
• członek Europejskiego Towarzystwa Ultradźwięków w Medycynie (wiceprzewodniczący w latach 1975–1978)
• członek Międzynarodowej Komisji Akustyki (ICA) 1975–1981
• członek honorowy Amerykańskiego Instytutu Ultradźwięków w Medycynie, 1972
• członek honorowy Jugosłowiańskiego Towarzystwa Ultradźwięków w Medycynie, 1981
• członek honorowy Towarzystwa Ultradźwięków w Medycynie, NRD 1983
• członek Rady Technicznej International Society of Ultrasonic Diagnostics,
• członek Nowojorskiej Akademii Inżynierii nauk Medycznych i Biologicznych w USA, 1997

Publikacje (wybór)

Jest autorem 12 monografii, 166 publikacji i 62 patentów. Napisał wiele prac z zakresu ultradźwiękowych metod badań materiałów i struktur biologicznych. Publikował również w fachowych czasopismach światowych. Wygłosił 79 referatów na międzynarodowych kongresach i konferencjach naukowych.

Książki (współautor)

• Ultradźwiękowe metody badańia materiałów, 1959
• Ultrasonic Methods of Testing Materials, 1966
• Elektronika medyczna, 1972
• Ultrasonics in Biology and Medicine, 1972
• Diagnostyka Ultradźwiękowa w położnictwie i chorobach kobiecych, 1977
• Przepływy krwi : hemodynamika i ultradźwiękowe dopplerowskie metody pomiarowe, 1980

Odznaczenia i nagrody

• laureat Nagrody Państwowej II stopnia (zespołowa) 1966 i 1986
• Nagroda Przewodniczącego Komisji Nauki i Techniki 1967 i 1968
• Nagroda Sekretarza Naukowego PAN 1971, 1975, 1977, 1980, 1984
• nagroda resortowa 1977
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Medal 10-lecia Polski Ludowej
• Medal 40-lecia Polski Ludowej
• Medal 25 - lecia PAN
• Medal Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w Krakowie
• Medal Polityczny w Pradze
• Medal Uniwersytetu w Brnie (dwukrotnie)
• Uhonorowany przez AIUM w Waszyngtonie Dyplomem Pioniera Ultradźwięków w Medycynie
• Medal Polskiego Towarzystwa Akustycznego im. Marka Kwieka

i inne