Czesław Kowalski-Wierusz

Czesław Kowalski-Wierusz (ur. 1882 w Monachium, zm. 1984 w Warszawie) – polski malarz.

Syn Alfreda i Jadwigi Szymanowskiej. Edukację rozpoczął w Warszawie, natomiast gimnazjum ukończył w Kaliszu. W 1901 uczył się rysunku w Klasie Rysunkowej Wojciecha Gersona.

Od 1904 studiował w Wyższej Szkole Technicznej w Monachium na kierunku architektury. Malarstwa początkowo uczył się w pracowni Simona Hollosy'ego, a następnie od 1906 uczył się w Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Monachium w klasie rysunku prowadzonej przez Petera Halma. Na dalsze studia wyjechał w 1907 do Paryża, gdzie uczył się w Akademii Julian, później w Akademii Vitti. W latach 1909-1914 uczył się w pracowni ojca Alfreda.

Był uczestnikiem wojny 1920 roku.

Przed wybuchem I wojny światowej przeprowadził się do Wilna, gdzie w 1930 urodziła mu się córka. W 1932 odbyła się jego indywidualna wystawa w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych, malował głównie portrety i pejzaże. Po zakończeniu II wojny światowej przeprowadził się do Gdańska, a od 1957 do śmierci mieszkał w Warszawie.

Spora część prac Czesława Kowalskiego–Wierusz znajduje się obecnie w Muzeum Podlaskim w Białymstoku, a także w suwalskim Muzeum Okręgowym.

Był działaczem na polu krzewienia sztuk zdobniczych.

Był synem malarza Alfreda Kowalskiego-Wierusz i Jadwigi Szymanowskiej.

Jego córka Joanna Wierusz-Kowalska również została malarką. Karol Kowalski-Wierusz był jego wujem. Czesław Kowalski-Wierusz zmarł w wieku 102 lat i został pochowany na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim (kw. 40–V–1/4). Autorem pomnika jest Wacław Szymanowski.

Działalność społeczna i organizacyjno-artystyczna

• Wileńskie Towarzystwo Artystów Plastyków (współzałożyciel)
• Towarzystwo Niezależnych Artystów Sztuk Pięknych (współzałożyciel)
• Towarzystwo Szerzenia Kultury i Sztuk Plastycznych (współzałożyciel)
• kierownik Oddziału Kultury i Ochrony zabytków w Departamencie Oświaty Litwy Środkowej (od 1921)
• prezes Międzyzwiązkowej Komisji Kulturalno-Artystycznej
• współzałożyciel oraz redaktor wileńskiego miesięcznika "Południe"
• współorganizator Towarzystwa Koszykarskiego Kosz oraz Zawodowej Szkoły Koszykarskiej (1923-1925)
• współtwórca powstałego w 1937 Instytutu Rzemieślniczego przy Wileńskiej Izbie Rzemieślniczej
• współpraca przy ochronie zabytków, m.in. z Muzeum Kaszubskim im. Franciszka Tredera w Kartuzach
• współorganizator Towarzystwa Popierania Folkloru Kaszubskiego

Ważniejsze prace

• Motyw śnieżny (1931)
• Pejzaż (1932)
• Kwiaty w doniczce
• Mieczyki
• Znaczek
• Wśród drzew
• Portret mężczyzny