Marek Nowakowski

Marek Nowakowski (ur. 2 marca 1935 w Warszawie, zm. 16 maja 2014 tamże) – warszawski pisarz, przedstawiciel małego realizmu, publicysta, scenarzysta i aktor.

Wychowywał się w podwarszawskich Włochach (od 1951 dzielnica Warszawy). Uczęszczał do Szkoły Powszechnej nr 1 im. I Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego przy ulicy Parkowej 22 (obecnie SP nr 94 przy ul. Cietrzewia 22), której kierownikiem był jego ojciec, Antoni Nowakowski.

Marek Nowakowski studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim.

Jako literat jest zaliczany do do tzw. pokolenia „Współczesności” – debiutował w 1957 roku ogłoszonym na łamach „Nowej Kultury” opowiadaniem Kwadratowy. W swojej twórczości zajmował się oficjalnie przemilczanymi obszarami życia, ludźmi z tzw. marginesu społecznego i z peryferii wielkomiejskich. Bohaterowie wielu jego utworów to ludzie skłóceni z prawem. Wydał m.in. zbiory opowiadań: Ten stary złodziej (1958), Benek Kwiaciarz (1961), Silna gorączka (1963), Zapis (1965), Mizerykordia (1971), Książę Nocy (1978). Był też autorem Raportu o stanie wojennym (cz. 1 1982, cz. 2 1983) i trzech zbiorów wspomnień o życiu w dawnej Warszawie Powidoki (1995, 1996, 1998).

W latach 90. wydał kilka książek w satyryczny sposób ukazujących rzeczywistość społeczną Polski z okresu transformacji ustrojowej: Homo Polonicus (1992), Grecki bożek (1993). W 2005 napisał książkę Nekropolis, w której wracał do Warszawy z lat swojej młodości, dając obraz ówczesnego życia literackiego stolicy. W (2009) roku nakładem wydawnictwa Świat Książki ukazała się jego ostatnia książka Syjoniści do Syjamu, będąca zbiorem krótkich opowiadań i impresji ukazujących absurdy PRL.

Był autorem scenariuszy do filmów: Meta (1971), Przystań (1971) i Siedem czerwonych róż, czyli Benek Kwiaciarz o sobie i o innych (1973). Na podstawie jego opowiadania powstał film: Gonitwa (1971).

Był uczestnikiem protestów przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej; w 1984 roku był aresztowany. Był współzałożycielem podziemnego pisma literackiego „Zapis” (1977), członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Mieszkał w Warszawie.

23 września 2006 został odznaczony przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Był publicystą „Gazety Polskiej”.

Publikacje

W kolejności alfabetycznej:

• Benek Kwiaciarz, Czytelnik, 1961
• Chłopiec z gołębiem na głowie, PIW, 1979
• Chłopak z gołębiem na głowie, Czytelnik , 2006
• Domek trzech kotów, Świat Książki, 2011
• Dwa dni z Aniołem, Paryż IL, 1984, Kantor wydawniczy SAWW, 1990
• Dziewczyna i Carino, RTZ, 1978
• Empire, Twój Styl, seria "Wielki wóz", 2001
• Fortuna liliputa, Alfa, 1997
• Gdzie jest droga na Walne?, PIW, 1974
• Gonitwa, Czytelnik, 1967
• Grecki bożek, Alfa, 1993
• Grisza, ja tiebie skażu (1986), SAWW, 1990
• Hades, UMCS, 1998
• Homo Polonicus, Wydawnictwo Pomost, 1992
• Honolulu, Iskry, 1994
• Karnawał i post, NOWA, 1989
• Kryptonim "Nowy" • Tajemnice mojej esbeckiej teczki, Axel Springer, 2007
• Książę Nocy, PIW, 1978
• Kto to zrobił?, Alfa, 1990
• Lepszy, Nasza Księgarnia, 1979
• Marynarska ballada, Czytelnik, 1966
• Mizerykordia - Czytelnik, 1971
• Mój słownik PRL-u, Alfa-Wero, 2002
• Nekropolis, Świat Książki, 2005
• Nekropolis 2, Świat Książki, 2008
• Notatki z codzienności (grudzień 1982 – lipiec 1983), Czytelnik, 1993
• Nul, Alfa, 2004
• Od Benka Kwiaciarza do Księcia Nocy, Wydawnictwo Literackie, 1993
• Opowiadania uliczne, Twój Styl, 2002
• Opowiadania wybrane, Czytelnik, 1969
• Opowieść o kocie Gacku (1982), Towarzystwo Przyjaciół Legionowa, 2000, ISBN 83-901789-8-2
• Pióro. Autobiografia literacka, Iskry, 2012
• Portret artysty z czasu dojrzałości, Iskry, 1989
• Powidoki, Alfa-Wero 1995
• Powidoki 2 • Wspomnij ten domek na Gęsiówce…, Alfa, 1996
• Powidoki 3 • Warszawiak pilnie poszukiwany!, Alfa-Wero, 1998
• Powidoki • Chłopcy z tamtych lat, Alfa, 1995
• Prawo prerii, ABC Future, 1999
• Przystań, Instytut Wydawniczy CRZZ, 1972
• Psie Głowy, Prószyński i Ska, 2008
• Rajski ptak i inne opowiadania, Twój Styl, 2000
• Raport o stanie wojennym (1982 – 1984), Versus, 1990
• Reda, ABC, 1998
• Robaki, PIW, 1968
• Sielanka • Wybór opowiadań, PIW, 1974
• Sierota Europy, Alfa, 2006
• Silna gorączka, Czytelnik, 1963
• Strzały w motelu "George" czyli Skarb Krwawego Barona, Most, 1997
• Stygmatycy, Prószyński i S-ka, 2005
• Syjoniści do Syjamu • Zapiski z lat 1967 – 1968, Świat Książki, 2009
• Śmierć żółwia, Czytelnik, 1973
• Tapeta, Świat Książki, 1996
• Ten stary złodziej, 1958
• To wolny kraj!, Twój Styl, 2004
• Trampolina, Czytelnik, 1964
• Układ zamknięty, PIW, 1972
• Wesele raz jeszcze, PIW, 1974
• Wilki podchodzą ze wszystkich stron (1985), PIW, 1990
• Zakon kawalerów mazowieckich, Krąg, 1982 (wyd. poza oficjalnym obiegiem)
• Zapis, PIW, 1965

Nagrody literackie

• 1968 Nagroda Fundacji im. Kościelskich
• 1982 Nagroda Kulturalnej Solidarności
• 1983 Nagroda Wolności francuskiego PEN Clubu
• 1984 Nagroda Związku Pisarzy Polskich Na Obczyźnie; Nagroda Fundacji Alfreda Jurzykowskiego
• 2010 Nagroda Literacka m. st. Warszawy w kategorii "Warszawski twórca"