Józef Stemler

Józef Stemler ps. Doliński, Jan Dąbski, (ur. 1888, zm. 1966) – zastępca dyrektora Departamentu Informacji i Prasy Delegatury Rządu na Kraj od listopada 1944, pedagog, członek PCK, dyrektor Polskiej Macierzy Szkolnej.

W II Rzeczypospolitej był działaczem oświatowym, m.in. organizował walkę z analfabetyzmem i przeprowadził akcję popularyzacji czytelnictwa.

Opublikował książki i broszury, m.in.:

• Pamiętnik Komisji Ratowania Dzieci: Warszawa 1916-1921. Warszawa: Wydawnictwo KRD, 1921.
• Instrukcje w sprawie zakładania Kół Polskiej Macierzy Szkolnej oraz organizowania i prowadzenia czytelni ludowych, bibljotek, kursów dla dorosłych, uniwersytetów ludowych PMS. Warszawa: Wydawnictwo Polskiej Macierzy Szkolnej, 1922.
• Czwórki oświatowe jako społeczny sposób zwalczania analfabetyzmu. Warszawa: Wydawnictwo Polskiej Macierzy Szkolnej, 1922.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej: ustawa z dnia 17 marca 1921 roku: wstęp, objaśnienia, pytania i słowniczek trudniejszych wyrazów i określeń dla samouków. Warszawa: "Księgarnia Polska" Towarzystwa Polskiej Macierzy Szkolnej, 1924.
• Polska Macierz Szkolna: szkic historyczno-sprawozdawczy z 20-lecia działalności 1905-1925: wydawnictwo jubileuszowe. Warszawa: Wydawnictwo Polskiej Macierzy Szkolnej, 1926.
• O prowadzeniu bibliotek: wskazówki organizacyjne, techniczne i wychowawcze dla małych bibljotek. Warszawa, 1927.
• Zagadnienie likwidacji analfabetyzmu w Polsce. Warszawa: "Księgarnia Polska" Towarzystwa Polskiej Macierzy Szkolnej, 1925.
• Liceum Krzemienieckie: przeszłość, teraźniejszość, przyszłość. Warszawa: Księgarnia Polskiej Macierzy Szkolnej, 1927.
• Książka obywatela: pamiątka ze szkoły. Warszawa: Księgarnia Polska, [1928].
• Polacy na szlakach świata: materiał do wykładu oświatowego z przeźroczami. Warszawa: Polska Macierz Szkolna, 1929.
• Jak podróżują ludzie po świecie?: materiał do wykładu oświatowego z przeźroczami. Warszawa, 1929.
• O stosunku bibliotekarza do czytelników w bibliotekach oświatowych: referat wygłoszony na Zjeździe Bibliotekarzy w Poznaniu 30.V.1929 roku. Warszawa, 1929.
• Problem likwidacji analfabetyzmu książkowego. Warszawa: Wydawnictwo Wydziału Wykonawczego Zjednoczenia Polskich Towarzystw Oświatowych, 1934.
• Dzieło samopomocy narodowej Polska Macierz Szkolna 1905-1935. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Polskiej Macierzy Szkolnej, 1935.
• Na drodze do Polski czytającej: sprawozdanie i uwagi o przebiegu pierwszego "Miesiąca walki z analfabetyzmem książkowym". Warszawa, 1935.

W latach 1924-1939 redagował pismo "Oświata Polska" – organ Wydziału Wykonawczego Polskich Towarzystw Oświatowych.

W grudniu 1926 został członkiem Wielkiej Rady Obozu Wielkiej Polski.

W czasie II wojny światowej był więźniem niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau.

Był sekretarzem delegacji, która w marcu 1945 rozpoczęła negocjacje z przedstawicielem NKWD Iwanem Sierowem. Aresztowany przez Rosjan, w procesie szesnastu został uniewinniony.

Od kwietnia 1951 był kierownikiem biura Rady Polonii Amerykańskiej na Polskę w Warszawie. Aresztowany przez władze stalinowskie, oskarżony o udział w siatce szpiegowskiej USA związanej z osobą biskupa kieleckiego Czesława Kaczmarka. 9 lutego 1955 skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy na karę 6 lat więzienia, obniżoną na mocy amnestii do lat trzech.