Józef Hałas

Józef Hałas (ur. 7 stycznia 1927 w Nowym Sączu, zm. 1 stycznia 2015 we Wrocławiu) – polski malarz i pedagog, klasyk polskiej sztuki współczesnej. Studiował malarstwo we Wrocławiu pod kierunkiem prof. Eugeniusza Gepperta.

Twórczość

Od pierwszej wystawy indywidualnej w 1955 roku, brał udział w ponad trzystu ekspozycjach w kraju, także na granicą. W roku 2005 pokaz prac artysty zorganizowała Narodowa Galeria Sztuki Zachęta. W wydanym z tej okazji katalogu dyrektorka Agnieszka Morawińska stwierdziła:" Józef Hałas ze swoim zdyscyplinowanym i konsekwentnym malarstwem to jeden z klasyków XX wieku, obok pokazywanych niedawno w Zachęcie Stanisława Fijałkowskiego, Jerzego Nowosielskiego, Stefana Gierowskiego. Należący do pokolenia Arsenału - uczestnik tej wystawy - od studiów po dziś wierny jednemu artystycznemu środowisku, Wrocławiowi".

Równolegle z obrazami olejnymi, zamkniętymi w cyklach: Figury, Góry, Wnętrza, Przeciwstawienia, Piony - Skosy, tworzył gwasze i rysunki. Jego Gwasze Kieszonkowe, Kompozycje oparte na krzyżu, Wnętrza, uznawane są za wybitną kreację malarską w sztuce polskiej, równie ważną jak malarstwo sztalugowe. Rysunki z cyklu "Przeciwstawienia" zamieścił w latach 60. Stanisław Stopczyk w szkolnym podręczniku do plastyki.

Ważną realizacją Hałasa było "Malarstwo na śniegu" z 1971 roku. Autorski, siedmiominutowy zapis wideo z powstawania błękitno - czerwonego obrazu we wrocławskim plenerze trafił do zbioru Dolnośląskiej Zachęty. Kadr z tego filmu zapowiadał reprezentacyjną, zbiorową wystawę "Pełnia sztuczna" zrealizowaną przez Muzeum Współczesne Wrocław (2012).

Józef Hałas istnieje w przestrzeni miejskiej Wrocławia. Jego mozaiki zrealizowane w latach 60. na budynkach przy ul. Podwale i witraże w kościele świętej Rodziny na Sępolnie są trwałą wartością stolicy Dolnego Śląska.

W 2011 roku uczestniczył w projekcie Fundacji Galeria 2 piętro: "Lubiąż. Od Willmanna do Hałasa", malując największy w swej karierze obraz z cyklu "Duże Figury" (20 m kwadratowych). W 2012 roku miał dwie ważne wystawy jubileuszowe (85. lecie urodzin) we wrocławskim Muzeum Narodowym i dużą retrospektywę w BWA Sokół w Nowym Sączu.

Nagrody

Był laureatem nagród: Grand Prix - Festiwalu Malarstwa Współczesnego w Szczecinie w 1966 roku, Nagrody Miasta Wrocławia w 1969 roku, Nagrody Kolegium Rektorów (Wrocław) w 1989 roku, Najlepsza Wystawa 2000 Roku (ZPAP) w BWA Awangarda, Śląskiej Nagrody Kulturalnej Kraju Dolnej Saksonii w roku 2002. Otrzymał także Złoty Medal Gloria Artis - Zasłużony Kulturze Narodowej, przyznanym mu w 2006 roku za całokształt twórczości.

Czterdziestolecie pracy artystycznej Józefa Hałasa uhonorowało Muzeum Narodowe we Wrocławiu wystawą retrospektywną (1994). Przy tej okazji powstał film Iwony Rosiak: "Pejzaż z górą w tle".

Z okazji jubileuszu 80. lecia urodzin artysty rektor ASP Prof. Jacek Szewczyk powiedział Gazecie Wyborczej: "Wpływ profesora Hałasa na styl szkoły wrocławskiej jest olbrzymi. Jego koncepcja malarstwa oparta na zachwycie naturą i jej twórczej analizie powraca w akademii do dziś. I choć od 10 lat nie pracuje na uczelni, jest tu ciągle obecny przez zapatrzenie. Jest mistrzem dla kolejnych pokoleń."