Leon Babiński

Leon Babiński (ur. 13 stycznia 1891 w Warszawie, zm. 11 stycznia 1973 w Szczecinie) – polski prawnik-cywilista, współorganizator polskiego sądownictwa w dwudziestoleciu międzywojennym, po II wojnie światowej związany z Politechniką Szczecińską.

Uczył się w warszawskim Gimnazjum im. gen. Chrzanowskiego (brał udział w strajkach szkolnych 1905–1907). Studiował prawo na Sorbonie w Paryżu i na Uniwersytecie Łomonosowa w Moskwie (1909–1913) (otrzymał tytuł kandydata nauki złoty medal) i odbył aplikację sądową i adwokacką (1913-1917). Był członkiem Stronnictwa Polityki Realnej w 1914 roku. W odpowiedzi na deklarację wodza naczelnego wojsk rosyjskich wielkiego księcia Mikołaja Mikołajewicza Romanowa z 14 sierpnia 1914 roku, podpisał telegram dziękczynny, głoszący m. in. , że krew synów Polski, przelana łącznie z krwią synów Rosyi w walce ze wspólnym wrogiem, stanie się największą rekojmią nowego życia w pokoju i przyjaźni dwóch narodów słowiańskich'. Od roku 1917 był sekretarzem Sądu Najwyższego. Był pracownikiem Rady Windykacji Strat Wojennych Tymczasowej Rady Stanu. W 1919 r. został zaangażowany do służby w MSZ; był m.in. delegatem rządu w Komisji Górnośląskiej (zob. powstania śląskie).

Był wykładowcą w Szkole Nauk Politycznych i Wolnej Wszechnicy Polskiej (od 1925 r. jako docent) oraz w Uniwersytecie Warszawskim (od 1927 r.). W latach 1921–1939 wykładał też prawo międzynarodowe i morskie w SGPiS (od 1938 r. jako profesor tytularny). Uczestniczył w tworzeniu międzynarodowego prawa morskiego i lotniczego. Był redaktorem tekstu konwencji o ujednoliceniu niektórych zasad międzynarodowego przewozu lotniczego; w roku 1929 zorganizował w Warszawie międzynarodową konferencję, na której konwencja została uchwalona.

W latach II wojny światowej ukrywał się przed Niemcami na Podkarpaciu. Po wojnie pracował w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz – od roku 1947 – w szczecińskim oddziale Akademii Handlowej w Poznaniu (później – Wyższa Szkoła Ekonomiczna, WSE). Pełnił tam funkcję zastępcy rektora (1947–1948}, a następnie rektora (1948–1951). W latach 1955–1961 (od utworzenia Politechniki Szczecińskiej przez połączenie WSE ze Szkołą Inżynierską do emerytury) – pracował na Wydziale Inżynieryjno-Ekonomicznym Transportu PS.

Od roku 1947 był członkiem Instytutu Prawa Międzynarodowego w Gandawie. Należał m.in. do Międzynarodowego Stowarzyszenia Prawników z siedzibą w Paryżu i Gandawie. Był głównym organizatorem Szczecińskiego Towarzystwa Naukowego (STN) i jego prezesem w latach 1957–1970. Działał w Ekspozyturze Komisji Prawa Morskiego.

Publikacje (wybór)

Jest autorem ponad 250 publikacji (w tym 20 w zagranicznych czasopismach naukowych), m.in.:

• Prawo cudzoziemców w Polsce (1922)
• Zarys wykładu prawa międzynarodowego prywatnego (1935)
• Organizacja i technika służby konsularnej (1948)
• Prawo przewozowe, cz. 1–3 (1948–1963, z W. Górskim)
• Prawo transportowe (1968, z W. Górskim)
• Stabilizacja stosunków terytorialnych na Ziemiach Odzyskanych niezależnie od traktatu pokojowego (Przegląd zachodniopomorski 1966, nr 1)
• Technika konsularna (1949)
• Z aspektów prawnych wojny o sukcesję szczecińską (Rocznik Przyjaciół Nauki, Przemyśl, 1961)
• Zagadnienia współczesnego prawa międzynarodowego prywatnego (1958)
• Założenie prawne gospodarczych wspólnot zachodnioeuropejskich (Ruch Pracowniczy Ekonomiczny i Socjologiczny, 1964, nr 3)
• Pomorski memoriał prawniczy prze królem polskim w roku 1469–1470 (1961)
• Potrzeby naukowe Pomorza Zachodniego i Szczecina (KiS 1958, 2)
• Nowy podział prawa – prawo astronautyczna („Szczecin” 1958, z. 1)
• Nowa ustawa o prawie lotniczym (Przegl. Ustawod. Gosp. 1963, nr 2)

Upamiętnienie

W 1971 r. Leon Babiński otrzymał doktorat „honoris causa” Politechniki Szczecińskiej. Jego imię nadano jednej z ulic w Szczecinie i auli akademickiej w budynku Uniwersytetu Szczecińskiego (Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, ul. Mickiewicza 64).

Znalazł się na 30. miejscu listy „Szczecinianie Stulecia”, utworzonej na przełomie XX i XXI w. w wyniku plebiscytu Gazety Wyborczej (wyd. szczecińskie), Polskiego Radia Szczecin i TVP Szczecin. W książce przypominającej ich sylwetki prof. Janina Jasnowska, prezes STN w kolejnych latach, napisała o Leonie Babińskim m.in.:

Przyniósł on na grunt Szczecina głęboką wiedzę, doświadczenie i wysoką kulturę człowieka nauki, gdy na „spalonej ziemi”, wśród ludzi przybyłych z różnych stron, trzeba było od podstaw kształtować środowisko naukowe.

— prof. Janina Jasnowska