Zygmunt Nowakowski

Zygmunt Nowakowski właściwie Zygmunt Tempka (ur. 22 stycznia 1891 w Krakowie zm. 4 października 1963 w Londynie) – polski pisarz, felietonista, dziennikarz, aktor, reżyser teatralny, doktor filologii polskiej.

Był synem urzędnika Błażeja Tempki i Heleny z Nowakowskich – nauczycielki (jednej z pierwszych kobiet studiujących na Uniwersytecie Jagiellońskim).

Studiując na UJ polonistykę równolegle pobierał nauki w szkole dramatycznej. W 1911 roku Ludwik Solski zatrudnił go w Teatrze Słowackiego. W 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich. Po powrocie z wojny zaczął robić błyskawiczną karierę aktorską otrzymując m.in. role: Poety w Weselu, Konrada w Dziadach, Hrabiego w Nie-Boskiej komedii, Don Ferdynanda w Księciu Niezłomnym.

W latach 1926-1929 był aktorem i dyrektorem Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Od 1930 był stałym felietonistą „Ilustrowanego Kuryera Codziennego”. Wiceprezes KS Cracovia.

W 1930 odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi „za zasługi na polu podniesienia polskiego dramatu narodowego”. W 1937 został laureatem złotego „Wawrzynu Akademickiego” Polskiej Akademii Literatury (jednak odmówił przyjęcia wyróżnienia).

Od 1939 przebywał na emigracji. W latach 1940-1941 był członkiem Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej przy prezydencie Władysławie Raczkiewiczu. W latach 1940-1944 redaktor naczelny „Wiadomości Polskich, Politycznych i Literackich”, redagowanych wspólnie z Mieczysławem Grydzewskim.

Był wieloletnim współpracownikiem Radia Wolna Europa.

Dzieła

• zbiory felietonów:
  • Kucharz doskonały (1932)
  • Stawiam bańki! (1936)
  • Lajkonik (1938)
  • Lajkonik na wygnaniu (1963)
• powieści:
  • Przylądek Dobrej Nadziei (1931)
  • Start Edmunda Sulimy (1932)
  • Rubikon (1935)
  • Pani służba (1938)
  • Błękitna kotwica (1939)
• dzieła sceniczne:
  • Tajemniczy pan (1924)
  • Puchar wędrowny (1926)
  • Gałązka rozmarynu (1937)
• reportaże:
  • Geografia serdeczna (1931)
  • Niemcy à la minute (1933)
• opowiadania:
  • Złotówka Manoela (1937)
  • Pędziwiatr (Duns 1945)
• wspomnienia:
  • Mój Kraków (Nowy Jork 1946)
  • Z księgi zażaleń pielgrzymstwa polskiego (Bruksela 1949)