Aureli Drogoszewski

Aureli Drogoszewski, pseud. Drogosław (ur. 16 maja 1863 w Mytkach, Podole, zm. 31 marca 1943 w Warszawie), polski historyk literatury, wykładowca Towarzystwa Kursów Naukowych i Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie, członek Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.

Był synem Stanisława i Natalii z Ratowskich; kształcił się w gimnazjum w Kamieńcu Podolskim (do 1882) oraz studiował matematykę na uniwersytecie w Kijowie (1883-1885). Studiów nie ukończył, usunięty za polską działalność narodową. Od 1886 pracował jako nauczyciel historii i języka polskiego w dworach szlacheckich na Ukrainie i Podolu; w latach 1909-1915 wykładał historię literatury polskiej w Towarzystwie Kursów Naukowych w Warszawie, a 1920-1939 w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie (Katedra Historii Literatury Polskiej). Lata I wojny światowej spędził w Kijowie. W 1914 został członkiem rzeczywistym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.

Zajmował się dziejami polskiej literatury oświeceniowej, romantycznej i pozytywistycznej; był również krytykiem literackim. Prowadził wieloletnią korespondencję z Elizą Orzeszkową, z Ludwikiem Brunonem Świderskim przygotował Pisma Orzeszkowej w 24 tomach (1937-1939). Badał twórczość Jana Pawła Woronicza (m.in. wpływ Naruszewicza na Woronicza). W wielu pismach domagał się uwzględniania w badaniach historyczno-literackich szerokiego tła porównawczego. Jako krytyk literacki wysoko cenił Syrokomlę, Konopnicką i Żeromskiego, miał pewne zastrzeżenia do twórczości Orzeszkowej, natomiast chłodno odbierał Sienkiewicza i Przerwę-Tetmajera. Współpracował z pismami „Głos” (od 1891), „Nowe Tory” (od 1907), „Wiadomości Bibliograficzne” (Kijów, kierownik literacki). Zgromadził bogaty księgozbiór (ok. 7 tysięcy woluminów), przejęty po II wojnie światowej przez Bibliotekę Uniwersytecką w Łodzi.

W 1936 został odznaczony Złotym Wawrzynem Akademickim Polskiej Akademii Literatury.[1]

Niektóre publikacje:

• Masynissa, Irydyon, Kornelia (1895)
• Uwagi o „Marii Stuart” Słowackiego w przedstawieniu prof. Małeckiego (1896)
• Eliza Orzeszkowa (1900)
• Kazimierz Przerwa Tetmajer jako liryk (1900)
• Filozofia rytmu (1902)
• Władysław Syrokomla (1905)
• Potrzeba bibliografii polskiej podczas wojny (1916)
• O ideę mesjaniczną Woronicza (1928)
• Pozytywizm polski (1931)
• Interpretacja „Zjawienia Emilki” a mesjanizm Woronicza (1947)