Maria Jaszczukowa

Maria Jaszczukowa z domu Guzicka (ur. 30 maja 1915 w Warszawie, zm. 21 grudnia 2007 tamże) – polska prawnik, działaczka społeczna i polityk, w latach 1945–1957 posłanka: do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I kadencji.

Była córką Stanisława Guzickiego – wykładowcy Politechniki Warszawskiej. W młodości studiowała prawo, jednak dopiero po wojnie ukończyła Wydział Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. W 1936 została sekretarzem zarządu Klubu Demokratycznego w Warszawie. Była również sekretarzem Sekcji Młodych KD. W 1939 znalazła się wśród członków nowo powstałego Stronnictwa Demokratycznego.

Po wybuchu II wojny światowej znalazła się na ziemiach wschodnich Rzeczypospolitej. Podczas okupacji radzieckiej podjęła pracę jako nauczycielka historii w Białymstoku (do 1941). W czasie okupacji niemieckiej więziona na Pawiaku i w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau, uczestniczyła w tzw. marszu śmierci kobiet do Ravensbrück. Życie ocaliła dzięki interwencji Szwedzkiego Czerwonego Krzyża, resztę okupacji spędzając w Skandynawii. Po 1945 powróciła do działalności społecznej i politycznej w Polsce. Nominowano ją do Krajowej Rady Narodowej, później zasiadała również w Sejmie Ustawodawczym (1947–1952) i Sejmie PRL I kadencji (do 1952–1956). Założyła Koło Posłanek przy Krajowej Radzie Narodowej, znalazła się również wśród twórców Ligi Kobiet oraz tygodnika „Przyjaciółka”. Zasiadała w licznych gremiach, m.in. Komitecie Obrońców Pokoju, Komitecie do spraw Walki z Analfabetyzmem, Towarzystwie Przyjaciół Dzieci oraz Światowej Demokratycznej Federacji Kobiet.

W 1952 ponownie uzyskała mandat z okręgu Bytom (działała w tym czasie na Górnym Śląsku). W Sejmie I kadencji wiceprzewodniczyła Komisji Pracy i Zdrowia. W 1956 była sprawozdawczynią projektu ustawy o warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, która na 36 lat zalegalizowała w Polsce aborcję z tzw. powodów społecznych. W 1957 została wycofana z życia politycznego. Od 1959 do 1963 przebywała w Moskwie, gdzie jej mąż był ambasadorem PRL. W 1965 została dyrektorem Biura Współpracy z Konsumentem „Opinia”. Na początku lat 70. stanęła z nominacji SD na czele komitetu redakcyjnego biografii Mieczysława Michałowicza. Pełniła funkcję sekretarza Rady Naczelnej ZBoWiD.

Zamężna z Bolesławem Jaszczukiem, mieli syna Bolesława, działacza Związku Komunistów Polskich „Proletariat”.

Odznaczona m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła w grudniu 2007, została pochowana w styczniu 2008 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.