Mieczysław Saar

Mieczysław Saar (ur. 24 sierpnia 1925 w Łodzi, zm. 17 października 2015 w Łodzi) – polski artysta malarz.

Życiorys artystyczny

W latach 1949–1954 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w pracowniach: rysunku u Czesława Rzepińskiego, Wojciecha Weissa i Zbigniewa Pronaszki, malarstwa sztalugowego u Zygmunta Radnickiego, Tadeusza Łakomskiego i Adama Marczyńskiego oraz w pracowni malarstwa ściennego pod kierunkiem Wacława Taranczewskiego. Dyplom uzyskał w 1955 roku. W tym samym roku został członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków.

Po studiach wrócił do Łodzi, aby tu tworzyć i aktywnie uczestniczyć w życiu artystycznym łódzkiego środowiska plastycznego. Bierze udział w wystawach organizowanych przez Związek Polskich Artystów Plastyków, ofiarowuje swoje prace na aukcje na cele charytatywne, m.in. na rzecz Centrum Zdrowia Dziecka, Zamku Królewskiego w Warszawie, „Solidarności”, dzieci niepełnosprawnych, Szkoły Podstawowej nr 158 w Łodzi. Dla Technikum Elektronicznego w Łodzi wykonuje projekt i tablicę pamiątkową związaną z patronem.

Jego twórczość obejmuje malarstwo sztalugowe i monumentalne malarstwo ścienne.

Tematyka malarstwa sztalugowego różnorodna: pejzaże, portrety, kwiaty, martwe natury, kompozycje wielopostaciowe o tematyce historycznej, batalistycznej, literackiej, obrazy o tematyce religijnej i metaforycznej.

Jest autorem licznych projektów i wykonawcą polichromii oraz wyposażenia wnętrz sakralnych. Jego monumentalne malarstwo sakralne spotkać można w kościołach diecezji łódzkiej, diecezji płockiej, diecezji tarnowskiej, diecezji łowickiej, diecezji kaliskiej, diecezji gnieźnieńskiej i diecezji częstochowskiej.

Twórczość

Twórczość Mieczysława Saara jest niezwykle różnorodna i obejmuje wszystkie znane gatunki malarstwa, ale dominującym jest olejne malarstwo sztalugowe i temperowe malarstwo ścienne. Powstały też małoformatowe fantastyczne kompozycje wykonane tuszem, liczne projekty polichromii, wyposażenia wnętrz, sprzętów i dekoracji okolicznościowych.

Pejzaże świadczą o nieustannym zachwycie artysty naturą i jego wielkiej wrażliwości na jej zmienne piękno. Tematyka pejzaży niezwykle bogata: góry, morze, stawy i rzeki, lasy, miasta widziane z oddali, ich budowle, fragmenty zabudowy ulic. Są wśród nich widoki polskich miast i wsi oraz miejsc odwiedzanych w podróżach (m.in. Wenecja, Konstantynopol). Portrety przedstawiają różnorodne warianty kompozycyjne i różnorodne formy. Zwykle jednopostaciowe, ale zdarzają się też podwójne – małżeństw lub rodzeństwa. Kompozycje figuralne (przedstawiające figury, postacie) nawiązują do ulubionych utworów artysty, czego przykładem jest Chór żydowskich niewolników z opery Giuseppe Verdiego „Nabucco” oraz Ojciec zadżumionych według Juliusza Słowackiego. Nie brak też nawiązań do historii, głównie w scenach batalistycznych. (Tematy z historii Polski oraz kościoła pojawiają się także w malarstwie ściennym o tematyce sakralnej). Martwe natury ukazują głównie kompozycje kwiatowe, przeważnie w wazonach, a także kompozycje różnych przedmiotów. Nieobca jest Mieczysławowi Saarowi tematyka animalistyczna (dotycząca zwierząt, przedstawiająca zwierzęta). Malował żubry w lesie, bociani sejm o świcie, wielokrotnie konie i swoje ukochane psy. Powstała też seria obrazów przedstawiających zabytkowe wnętrza gdańskie i dworki polskie.

Malarstwo ścienne to malarstwo o tematyce sakralnej, tworzone na ścianach naw, prezbiteriów, kaplic, chórów, na ścianach tęczowych, na sufitach i sklepieniach, na podniebieniach łuków i w czaszach kopuł oraz na ich bębnach, w hemisferach (półkolach) absyd. Powstawały pojedyncze postacie świętych, symbole ewangelistów, emblematy narodowe oraz projekty i realizacje motywów ornamentalnych. Wśród malowideł ściennych są osiągające wielkość 60-70 m² przedstawiające nawet do 90 postaci (np. w kościele pw. Dobrego Pasterza w Łodzi).

Obrazy sztalugowe głównie na płótnie. Dominuje w nich technika olejna, rzadko podmalowywanie temperą. Laserunki używane sporadycznie, czasem barwne grunty. Artysta kilkakrotnie posługuje się techniką kolażu. W dużych kompozycjach metaforycznych z lat 70. wykorzystany został efekt płynącej olejnej farby oraz malowania na mokrym podłożu. Kilka prac powstało przy użyciu szpachli.

Malowidła ścienne w większości w technice temperowej, czasem z dodatkiem farb akrylowych. W nielicznych przypadkach zastosowana została technika fresku prawdziwego.

• okres poszukiwań, w czasie studiów i bezpośrednio po ich ukończeniu, widoczne wpływy Matejki i Rembrandta, malarstwo czarnego konturu, poszukiwania zmierzające w kierunku surrealizmu, fantastyki
• okres szarooliwkowych pejzaży o stonowanych chłodnych zieleniach, lata 60. i później, poszukiwanie harmonii barwnej
• okres impresjonizujący, koniec lat 60. do połowy lat 70.
• okres metafory i eksperymentów formalnych, lata 70.
• okres poszukiwania czystej barwy, od końca lat 70.
• okres doskonalenia warsztatu malarskiego, lata 80. do połowy lat 90., artystyczne środki malarskie podporządkowane wyrażaniu zachwytu nad pięknem przyrody
• okres kształtów realnych oraz powrót do kompozycji metaforycznych
• okres „biały”, rok 2003, dominacja w pejzażach gamy barw ciepłych, rozbielonych

okresy w malarstwie ściennym:

• kubizujący
• płaskiej plamy o wyraźnym szarym konturze
• swobodny

• Baza księżycowa (1954)
• Miasto przyszłości (1968)
• Pękły święte kanony (1972)
• Ikar współczesny (1973)
• Powszechność życia w kosmosie (1978)
• Pieta Gdańska (1981)
• Źródło życia (1983)
• Staw we Dworze na Stokach (1990)
• Pejzaż górski z turkusowym stawem (1991)
• Dolina Prudnika (1991)
• Morskie Oko (1995)
• Katyń (1999)
• Schody (2000)

• Marzenie o wiośnie
• Nasze życie
• Moja sztuka
• Jestem częścią kosmosu
• Nie jesteśmy sami
• Obawa i przestroga

Inne informacje

Dnia 11 stycznia 1994 nagrodzony przez papieża Jana Pawła II Medalem Benemerenti za zasługi dla Kościoła katolickiego w dziedzinie sztuki sakralnej.

O twórczości Mieczysława Saara powstał film, z cyklu „Mój świat”, w reżyserii Jadwigi Wileńskiej. Stanowi on relację i refleksję na temat twórczości artysty. Prezentuje jego wypowiedzi dotyczące sztuki i drogi życiowej. Ukazuje charakter człowieka i jego dorobek.