Wiktor Jassem

Wiktor Jassem (ur. 11 czerwca 1922 w Krakowie, zm. 7 stycznia 2016 w Poznaniu) – polski fonetyk, filolog, językoznawca, profesor nauk technicznych, członek honorowy Polskiego Towarzystwa Fonetycznego, w latach 1956-1992 członek Polskiej Akademii Nauk (Wydział Nauk Technicznych). Specjalizował się w fonetyce akustycznej, prowadząc badania dotyczące wytwarzania dźwięków i procesu rozumienia mowy. Zajmował się także cyfrowa syntezą, przetwarzaniem i analizą mowy.

W czasie drugiej wojny światowej uczestniczył w tajnym nauczaniu – jako student, studiując język angielski i niemiecki, a także jako nauczyciel języka angielskiego.

Karierę akademicką rozpoczął na Uniwersytecie Wrocławskim w drugiej połowie lat 40, gdzie wykładał fonetykę angielską. W 1952 przeniósł się na Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pracował na Wydziale Filologii do roku 1968, pełniąc w latach 1966-68 funkcję kierownika Zakładu Fonetyki.

W marcu 1968 został zawieszony przez komitet zakładowy PZPR, a następnie zwolniony z UAM. Oficjalnie, przyczyną była odmowa odczytania odezwy PZPR, skierowanej przeciwko „syjonistom”. Mimo antysemickiej nagonki nie opuścił Polski.

Pracował następnie w Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu, gdzie w 1974, w ramach Instytutu Podstawowych Problemów Techniki Wydziału Nauk Technicznych PAN, utworzył Samodzielną Pracownię Fonetyki Akustycznej. W 1976 ponownie wstąpił do PZPR[3]. W 1978 uzyskał tytuł profesora nauk technicznych.

Był autorem ponad 200 publikacji, głównie z zakresu fonetyki i fonologii języka polskiego i angielskiego. Jego prace zamieszczane były w międzynarodowych czasopismach językoznawczych (w szczególności Journal of the International Phonetic Association). Autor podręczników do nauki wymowy angielskiej (Podręcznik Wymowy Angielskiej z 1962, Exercises in English Pronunciation z 1995). Redaktor naukowy Wielkiego słownika polsko-angielskiego (1982) Jana Stanisławskiego. Przez ponad 50 lat zasiadał w Stałej Radzie Międzynarodowego Towarzystwa Fonetycznego.

Został pochowany 16 stycznia 2016 na Cmentarzu Junikowo w Poznaniu.

Życie prywatne

Jest ojcem Krzysztofa Jassema oraz Doroty Glowackiej (z domu Jassem).

Wybrane publikacje

• Intonation of Colloquial English, Travaux de la Société des Sciences et des Lettres de Wroclaw, 1951
• Fonetyka Języka Angielskiego, Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1954
• Podręcznik Wymowy Angielskiej, Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962
• The Phonology of Modern English, Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, 1987
• Exercises in English Pronunciation, Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1995