Oktawiusz Jurewicz

Oktawiusz Jurewicz (ur. 30 kwietnia 1926 w Białymstoku, zm. 28 kwietnia 2016) – polski filolog klasyczny, historyk, bizantynista.

Absolwent filologii klasycznej UW (1950). Doktorat i habilitacja tamże. Profesor nadzwyczajny w 1971, zwyczajny w 1986 Uniwersytetu Warszawskiego. Dyrektor Instytutu Filologii Klasycznej UW w latach 1971-1996, kierownik Zakładu Filologii Greckiej, Bizantyńskiej i Nowogreckiej w Instytucie Filologii Klasycznej w latach 1963-1966, prodziekan i następnie dziekan Wydziału Filologicznego UW 1966-1973. W latach 1973-1979 pracował na stanowisku profesora (professeur associe) Uniwersytetu Paris IV-Sorbonne i jednocześnie dyrektora Centre de Civilisation Polonaise tegoż Uniwersytetu. Założył i redagował czasopismo naukowe "Les Cahiers Franco Polonais" (roczniki 1977-1983). Odbył wiele stażów naukowych min. na uniwersytetach w Belgradzie, Berlinie, Budapeszcie, Kolonii, Monachium, Moskwie i Paryżu. Autor publikacji około 100 prac, artykułów, książek wydanych w językach polskim, niemieckim i włoskim oraz szeregu przekładów źródeł historycznych greckich na język ojczysty. Wykształcił kilkunastu magistrów, byłem promotorem trzech doktorów nauk humanistycznych, recenzował 14 prac doktorskich różnych uniwersytetów i 6 prac habilitacyjnych. Członek zwyczajny Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności, członek Polskiego Towarzystwa Filologicznego, członek i członek honorowy Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej PAN, członek Komisji Bizantynologicznej Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej i jej przewodniczący do 2000 (obecnie członek honorowy), członek Polskiej Akademii Umiejętności, członek Towarzystwa Historycznego Mommsengesellschaft.

Nagrody i wyróżnienia

7 Nagród Rektora Uniwersytetu Warszawskiego, 3 Nagrody Ministra za twórczość naukową i organizacyjną, Medal KEN, Grecki Złoty Krzyż Zasługi, Nagroda Wydawnictw Katolickich Feniks 2000 za Bibliotekę Focjusza / przekład z komentarzem filologiczno-historycznym.

Publikacje

• Anna Komnena, Aleksjada, t.1-2, z języka greckiego przełożył, wstępem i przypisami opatrzył O. Jurewicz, Wrocław 1969-1972 (wyd. 2 – 2005).
• Nikeforos Bryennios, Materiały historyczne, Z języka greckiego przełożył, wstępem i przypisami opatrzył O. Jurewicz, Wrocław 1972 (wyd. 2 – 2005).
• Michał Psellos, Kronika czyli historia jednego stulecia Bizancjum, Z języka greckiego przełożył, wstępem i przypisami opatrzył O. Jurewicz, Wrocław 1985. [Biblioteka Przekładów z Kultury Antycznej t.26] (wyd. 2 – 2005).
• Focjusz, Biblioteka, t.1-5, z języka greckiego przełożył, wstępem i przypisami opatrzył O. Jurewicz,Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax 1986-1999 (wyd. 2 2006).
• Horatius Flaccus, Carmina et epodon librum continens, imprimendum curavit, variorum interpretum translationes vernaculas elegit, praefatione, vita poetae, arte metrica, annotationibus instruxit Octavius Jurewicz, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1986.
• Horatius Flaccus, Sermones; Epistulas; Artem poeticam continens, imprimendum curavit, variorum interpretum translationes vernaculas elegit, annotationibus instruxit Octavius Jurewicz, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988.

• (redakcja) Arystofanes. Materiały sesji naukowej Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej PAN, zorganizowanej na apel Światowej Rady Pokoju w 2400 rocznicę urodzin poety 3-4 grudnia 1954 roku, red. nauk Oktawiusz Jurewicz, Polska Akademia Nauk. Komitet Nauk o Kulturze Antycznej, Wrocław: Zakład im. Ossolińskich. Wydawnictwo PAN 1957.
• Niewolnicy w komediach Plauta, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1958.
• Renesans literatury bizantyjskiej w XII w., „Meander” 17 (1962), z. 9, s. 407-419.
• Andronikos I Komnenos, Warszawa: PWN 1966 (przekład francuski: Amsterdam: A. M. Hakkert 1970).
• (redakcja) Kazimierz Feliks Kumaniecki, Scripta minora, ed. Octavius Jurewicz, praefatio: V. Steffen, Academiae scientarum Polonae Classis prima, Wratislaviae: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1967.
• (współautor: Lidia Winniczuk) Starożytni Grecy i Rzymianie w życiu prywatnym i państwowym, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1968 (wyd. 2 – 1970, wyd. 3 – 1973).
• (współautor: Lidia Winniczuk), Starożytni Grecy i Rzymianie w życiu prywatnym i państwowym, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1968 (wyd. 2 1970).
• Schizma wschodnia, Warszawa: "Książka i Wiedza" 1969.
• Lenin w kręgu kultury antycznej, Wrocław 1972.
• L'antiquité classique au cours 25 années de la République Populaire de Pologne, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN 1974.
• Literatura bizantyńska [w:] Dzieje literatur europejskich, pod red. W. Floryana, Warszawa 1977, s. 137-188.
• „Die Chronographie” des Michael Psellos als Quelle zur byzantinischen Kultur im Ausgang des 10 Jh., „Eos” 72 (1984), z. 2, s. 315-322 (= Byzantinische Forschungen, Amsterdam 1992, s. 137-146).
• Historia literatury bizantyńskiej, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1984 (wyd. 2 – 2007).
• Gramatyka historyczna języka greckiego: fonetyka – fleksja, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1992 (wyd.2 1999)
• Słownik pisarzy świata, t.1, Literatura antyczna: starogrecka, bizantyńska, nowogrecka, rzymska. Literatura afrykańska, oprac. O. Jurewicz, S. Piłaszewicz, Warszawa 1994.
• Słownik grecko-polski, t. 1-2, Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN 2000-2001.
• (redakcja) Encyklopedia kultury bizantyńskiej, pod red. nauk. Oktawiusza Jurewicza, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2002.