Edward Soczewiński

Edward Soczewiński (ur. 4 września 1928 w Lublinie, zm. 12 grudnia 2016 tamże) – polski chemik, profesor nauk farmaceutycznych, specjalizujący się w teorii chromatografii. Twórca Lubelskiej Szkoły Chromatograficznej.

W 1942 roku ukończył powszechną szkołę siedmioklasową, a następnie podjął naukę w prywatnej Chemieschule, utworzonej przez ukraińskiego chemika. Szkołę tę przekształcono w Gimnazjum i Liceum Technologiczno-Chemiczne, które ukończył w 1948 roku. Następnie podjął studia chemiczne na UMCS, które ukończył w 1952 roku.

Po studiach podjął pracę jako asystent w Zakładzie Chemii Fizycznej UMCS oraz Zakładzie Chemii Nieorganicznej AM, którymi kierował prof. Andrzej Waksmundzki. W 1957 roku awansował na stanowisko adiunkta.

W 1960 roku obronił dysertację doktorską Zdolność rozdzielcza w chromatografii elektrolitów organicznych na buforowanej bibule. 3 lata później, po stażu w Sztokholmie w Instytucie Chemii Organicznej i Biochemii Uniwersytetu Sztokholmskiego, obronił habilitację Współczynniki RM i RF w niektórych wieloskładnikowych układach dwufazowych chromatografii podziałowej. Rok później awansował na stanowisko docenta.

Od 1964 do 1998 roku kierował Katedrą Chemii Nieorganicznej i Analitycznej AM w Lublinie (obecnie Katedra Chemii). W 1978 roku uzyskał tytuł naukowy profesora, a wcześniej od 1970 roku pracował na stanowisku profesora nadzwyczajnego. Uhonorowany godnością doktora honoris causa AM w Lublinie w 1998 roku.

Autor blisko 300 prac naukowych, współautor 4 książek. Promotor 15 prac doktorskich, ponad 200 prac magisterskich. Był członkiem Komitetu Chemii Analitycznej PAN i przewodniczącym Komisji Analizy Chromatograficznej tego komitetu.

Prywatnie – wybitny numizmatyk, posiadacz wielotematycznej kolekcji numizmatycznej, były prezez Zarządu Oddziału Lubelskiego Polskiego Towarzystwa Archeologicznego i Numizmatycznego.

Wkład w rozwój chromatografii

Prof. Soczewiński zajmował się przez całe życie teorią procesów chromatograficznych. Wyprowadził wzór na zależność retencji chromatograficznej od składu dwuskładnikowej fazy mieszanej, znany jako równanie Soczewińskiego-Wachtmeistera. Dalsze badania doprowadziły do sformułowania teorii adsorpcji na adsorbentach polarnych, znanej jako model Snydera-Soczewińskiego. Wspólnie z prof. Tadeuszem Dzido opracowali teflonową komorę poziomą do chromatografii cienkowarstwowej, używaną obecnie na całym świecie.

Nagrody i odznaczenia

• Krzyż Kawalerski oraz Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Złoty Krzyż Zasługi
• Odznaka „Za wzorową pracę w służbie zdrowia”
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
• Zasłużony dla Lubelszczyzny
• Zasłużony dla miasta Lublina (srebrna)
• medal Rosyjskiego Towarzystwa im. M. S. Cwieta "Za zasługi dla rozwoju chromatografii"
• medal AM w Lublinie
• medal Ignacego Łukasiewicza