Bogdan Baer

Bogdan Baer (ur. 8 listopada 1926 w Warszawie, zm. 28 sierpnia 2002 tamże) – polski aktor teatralny, filmowy, radiowy i telewizyjny, reżyser teatralny. Znany m.in. z roli Tomasza Glinickiego w serialu W labiryncie.

Życiorys

Absolwent XIII Liceum Ogólnokształcącego im. Ludwika Waryńskiego w Warszawie. W 1949 ukończył Wydział Aktorski PWST w Łodzi. Mąż malarki i scenografa teatralnego – Iwony Zaborowskiej-Baer.

Ten charakterystyczny aktor, jedna z największych osobowości polskiej sceny powojennej, debiutował u Leona Schillera w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi. Tu spotkał Kazimierza Dejmka, z którym w jego Teatrze Nowym pracował przez długie lata.

Niejednokrotnie tytułowano go "aktorem staropolskim". Przyczyniły się do tego kreacje w dejmkowskich misteriach, takie jak Jezus w "Historyi o chwalebnym zmartwychwstaniu pańskim" Mikołaja z Wilkowiecka czy rola tytułowa w "Żywocie Józefa" Mikołaja Reja.

Przyjaźń i współpraca z Dejmkiem zawiodły go do Teatru Narodowego w Warszawie. W pamiętnych "Dziadach" z 1967 grał diabła. Po usunięciu Dejmka ze Sceny Narodowej znalazł się w Teatrze Ateneum oraz Dramatycznym.

W 1981 powrócił pod skrzydła Dejmka, tym razem w Teatrze Polskim. Zagrał m.in. Nosa w "Weselu" Wyspiańskiego, Przepiórkę w "Vatzlavie" Mrożka, Dyndalskiego w "Zemście" Fredry. Zajął się tu również reżyserią. Stworzył takie spektakle, jak "Lekarz mimo woli" Moliera, czy "Żabusia" Gabrieli Zapolskiej.

W 1998 po raz ostatni wziął udział w staropolskim przedsięwzięciu Dejmka grając Woźnego w "Dialogus de Passione" w Teatrze Narodowym.

Jednak do końca życia pozostał w Teatrze Polskim i stworzył także liczne role w spektaklach Jarosława Kiliana, m.in. Prologus w "Pastorałce" Leona Schillera, Piekielny Piotruś w "Zielonej Gęsi" Gałczyńskiego, czy – ostatnia rola teatralna – epizodzik Pana Niedzieli w "Don Juanie" Moliera. Pochowany na Powązkach Wojskowych (kwatera A 3 Tuje rz. 3 m. 10).

Miał przez 50 lat jedną małżonkę Iwonę Zaborowską-Baer. Oboje dochowali się dwóch córek i siedmiorga wnucząt.

Wybór ról teatralnych

• Sezon 1946/47-1948/49 – Teatr Wojska Polskiego w Łodzi, PWST, dyr. Leon Schiller:
  • 30.04.1949 – A. Fadiejew, Młoda Gwardia – Eugeniusz Stachowicz
  • 01.07.1949 – L. Schiller, Kram z piosenkami – Tyciuteńki, Mąż, Szewczyk, Andrus – TP TUR
• Sezon 1950/51-1962/63 – Teatr Nowy w Łodzi, dyr. Kazimierz Dejmek:
  • 16.12.1961 – Mikołaj z Wilkowiecka, Historyia o Chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim – Jezus
  • 03.03.1962 – J. Szaniawski, Ptak – Sekretarz
  • 05.07.1962 – C. Goldoni, Uczciwa dziewczyna – Pasqualin
  • 04.04.1963 – A.D. Gomes, Ten, który dotrzymuje słowa – Reporter
  • 26.04.1963 – Z. Skowroński, Dyplomaci – Kiełbikowski
• Sezon 1963/64 – 1967/68 – Teatr Narodowy, dyr. K. Dejmek:
  • 20.10.1966 – T. Różewicz, Wyszedł z domu – Mały
  • 20.01.1967 – Molier, Mizantrop – Ergast
  • 25.11.1967 – A. Mickiewicz, Dziady – Diabeł
  • 16.03.1968 – M. Bałucki, Ciężkie czasy – Leonidas
  • 20.07.1968 – W. Shakespeare, Sen nocy letniej – Groszek
• Sezon 1975/76-1980/81 – Teatr Nowy w Łodzi, dyr. K. Dejmek:
  • 28.09.1975 – Dialogus de Passione – Woźny
• Sezon 1981/82-2001/02 – Teatr Polski w Warszawie, dyr. K. Dejmek:
  • 27.01.1994 – L. Schiller, Kram z piosenkami – On (ballada staromiejska)
  • 26.10.1996 – A. Fredro, Dożywocie – Orgon
  • 21.12.1996 – L. Schiller, Pastorałka – Prologus
  • 28.11.1998 – Dialogus de passione, Teatr Narodowy – Woźny (gośc.)
  • 21.05.1999 – J. Drda, Igraszki z diabłem – Odźwierny piekielny
  • 27.05.2000 – K. I. Gałczyński, Zielona Gęś – Piekielny Piotruś
  • 09.05.2001 – Molier, Don Juan – Pan Niedziela
  • 23.09.2001 – C. K. Norwid, Miłość czysta – Lucio, Służący

Role filmowe (wybór)

• 1954 – Trudna miłość – Przechodzień
• 1959 – Kazimierz Kutz, Krzyż walecznych – Petrak
• 1960 – Aleksander Ford, Krzyżacy – Ciaruszek
• 1964 – Wojciech Jerzy Has, Rękopis znaleziony w Saragossie
• 1971 – Milion za Laurę - handlarz Bulak
• 1975 – Czterdziestolatek – Dyrektor Pociecha (serial tv)
• 1975 – Opadły liście z drzew – Świadek Jehowy
• 1975 – Dyrektorzy – Robert Grabowski
• 1977 – Lalka – Szprot
• 1978 – Rodzina Leśniewskich – Profesor Skubiszewski
• 1978 – Ślad na ziemi – Wolski, kierownik betoniarni
• 1981 – Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy – radca Brettner (odc. 4)
• 1982 – Przygrywka – lekarz
• 1984 – Przeklęte oko proroka – wachmistrz
• 1985 – Urwisy z Doliny Młynów – fotograf
• 1987 – Misja specjalna - Gruppenfuhrer SS Muller
• 1988 – Czarodziej z Harlemu - Bączek, prezes Stali Tczew
• 1990 – W labiryncie – Tomasz Glinicki, ojciec Renaty (telenowela)
• 1991 – Ptak – Ojciec Marka
• 1992 – Kawalerskie życie na obczyźnie – Lekarz
• 1992 – Mała Apokalipsa, reż. C. Gavras – Portier (prod. franc.)
• 1993 – Dwa księżyce – Burmistrz
• 1993 – Arsen Lupin (Cesarska tabakiera) – Majordomus (prod. franc.)
• 1993 – Bliźniak – Wykołek (tv)
• 1993 – Siedem pięter – Lekarz V (tv)
• 1994 – Dwaj panicze z Werony – Antonio (tv)
• 1994 – Intruz – Koffer (tv)
• 1995 – Nic śmiesznego Marka Koterskiego – Reżyser
• 1999 – Policjanci – Fotograf (serial tv)
• 2000 – Na dobre i na złe (telenowela) – Hrabia Edward Ryszkiewicz (ostatnia rola)
• 2003 – Tygrysy Europy 2 – Leon Zając-Zejdżek, wujek Elżbiety

Reżyseria teatralna (wybór)

• 27.10.1982 – Uciechy staropolskie, oprac. dram. i insc. K. Dejmek, Teatr im. C. K. Norwida w Jeleniej Górze
• 06.10.1983 – Molier, Lekarz mimo woli, Teatr Polski w Warszawie – scena kameralna
• 11.05.1984 – Molier, jw., Teatr im. C. K. Norwida w Jeleniej Górze
• 28.10.1984 – Uciechy staropolskie, oprac. jw., Teatr Polski w Szczecinie
• 14.07.1985 – Molier, jw., Teatr Polski w Szczecinie
• 03.09.1988 – Pochwała wesołości – własny układ piosenek rokokowych z okresu stanisławowskiego, spektakl zreal. przez Operę Kameralną w sali balowej Pałacu na wodzie w warszawskich Łazienkach
• 16.02.1991 – W. Perzyński, Szczęście Frania, Teatr Polski w Warszawie – scena kameral.
• 01.12.1992 – Offenbach – trzy jednoaktówki, Opera Kameralna w Warszawie
• 18.11.1993 – G. Zapolska, Panna Maliczewska, Teatr Polski w Warszawie – scena kameral.
• 25.10.1997 – G. Zapolska, Żabusia, Teatr Polski w Warszawie

Odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1984)
• Złoty Krzyż Zasługi (1974)
• Złoty Krzyż XXX-lecia Teatru Nowego w Łodzi (1979)