Franciszek Stefczyk

Franciszek Stefczyk (ur. 2 grudnia 1861 w Bachowicach, zm. 30 czerwca 1924 w Krakowie) – nauczyciel, działacz społeczny i spółdzielczy, ekonomista. Inicjator zakładania spółdzielczych kas oszczędnościowo-pożyczkowych, znanych później jako Kasy Stefczyka.

Życiorys

Z wykształcenia był historykiem. W 1889 r. przebywał w Westfalii, gdzie zapoznał się z systemem wiejskich kas spółdzielczych zakładanych przez Raiffeisena, które od 1866 r. szeroko przyjęły się w krajach niemieckich i w Austrii. Po powrocie do kraju pracował jako nauczyciel szkoły rolniczej w Czernichowie koło Krakowa, gdzie założył w 1889 r. pierwszą na ziemiach polskich wiejską spółdzielnię oszczędnościowo-pożyczkową wg wzoru Raiffaisena.

W latach 1898-1899 był dyrektorem Związku Handlowego Kółek Rolniczych. W latach 1899–1918 był kierownikiem Biura Patronatu dla Spółek Oszczędności i Pożyczek przy Wydziale Krajowym we Lwowie. Przyczynił się do upowszechnienia wiejskich kas spółdzielczych i osłabienia lichwy na wsi galicyjskiej.

W 1907 był współorganizatorem, a od 1909 r. pierwszym dyrektorem Krajowej Centralnej Kasy dla Spółek Rolniczych we Lwowie, powołanej przez galicyjski Sejm Krajowy. Od 1907 był członkiem Polskiego Stronnictwa Ludowego, z jego ramienia – posłem do Sejmu Krajowego we Lwowie. W czasie Obrony Lwowa w listopadzie 1918 był jednym z przywódców polskiego Komitetu bezpieczeństwa i ochrony dobra publicznego odpowiedzialnym za resort skarbu.

Od początku 1919 przeniósł się do Warszawy, gdzie do 1924 r. kierował Centralną Kasą Spółek Rolniczych (przeniesioną tam ze Lwowa). W 1924 r. zainicjował powołanie Zjednoczenia Związków Spółdzielni Rolniczych i został jego prezesem.

Był autorem wielu prac o spółdzielczości. Tuż przed śmiercią uzyskał habilitację na Uniwersytecie Jagiellońskim na podstawie pracy o spółdzielczości.

Zmarł w Krakowie, pochowany wraz z żoną (zmarłą w lutym 1916 we Lwowie) na Cmentarzu Łyczakowskim.

W 1993 powstała w Polsce SKOK (odwołująca się do tradycji Kas Stefczyka), która przyjęła Franciszka Stefczyka za swojego patrona. W grudniu 2011 roku Metropolita Lwowski Mieczysław Mokrzycki przychylił się do postulatu rozpoczęcia postępowania prowadzącego do beatyfikacji Franciszka Stefczyka.