Aleksander Domaszewicz

Aleksander Domaszewicz (ur. 26 lutego 1887 we Lwowie, zm. 3 października 1948 w Krakowie) – polski lekarz neurolog i neurochirurg, pułkownik Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy i społeczny, poseł na Sejm i senator w II RP.

Wykształcenie

Ukończył gimnazjum humanistyczne i studia medyczne na Uniwersytecie we Lwowie (w 1912 roku obronił doktorat z wszechnauk lekarskich), w latach 1927–1928 odbył studia uzupełniające w Wiedniu, Paryżu i Sztokholmie. Habilitował się w 1937 roku na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie.

Działalność niepodległościowa i służba wojskowa

Od 1907 roku należał do Drużyn Bartoszowych i Polskich Drużyn Sokolich, w latach 1911–1914 do Drużyn Strzeleckich we Lwowie. Podczas I wojny światowej od sierpnia 1914 roku służył w 30. pułku piechoty armii austriackiej (był lekarzem batalionu), od 1915 roku był komendantem szpitala polowego I Brygady Legionów Polskich, po kryzysie przysięgowym w 1917 roku znalazł się ponownie w armii austriackiej (był lekarzem szpitala wojskowego we Lwowie), w lutym 1918 roku został wyreklamowany. Od listopada 1918 roku mianowany na stopień podpułkownika Wojska Polskiego: uczestniczył w obronie Lwowa (był wtedy komendantem szpitala „Technika”), od stycznia 1919 roku był kolejno referentem spraw personalnych Szefa Sanitarnego Dowództwa Wschód, szefem sanitarnym 5. Dywizji Piechoty (do października 1919), nadzwyczajnym komisarzem do walki z tyfusem plamistym we Lwowie (do maja 1920), szefem sanitarnym Grupy gen. Władysława Jędrzejewskiego (do sierpnia 1920), następnie dowódcą I batalionu 240. pułku piechoty Armii Ochotniczej. W marcu 1921 roku został bezterminowo urlopowany, a następnie awansowany do stopnia pułkownika lekarza rezerwy.

Praca zawodowa

Pod koniec studiów w latach 1910–1912 był asystentem w Katedrze Farmakologii, następnie, w latach 1913–1919 pracował jako asystent w Klinice Chorób Nerwowych i Umysłowych na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. W 1922 wygrał konkurs na ordynatora oddziału chorób nerwowych i umysłowych Państwowego Szpitala we Lwowie. Poza tym prowadził praktykę lekarską w tym mieście.

W kadencji 1930–1935 był posłem na Sejm III kadencji z listy nr 1 BBWR. Pracował w komisjach: opieki społecznej i inwalidzkiej, wojskowej (był w niej zastępcą członka, a od 1934 roku – członkiem) i zdrowia publicznego. W 1935 roku został senatorem IV kadencji (1935–1938), wybranym z województwa lwowskiego. Pracował w komisjach: opieki społecznej, oświatowej, regulaminowej i skarbu.

Od 1941 roku pracował w Warszawie, w 1943 roku został ordynatorem oddziału neurologicznego Szpitala Przemienienia Pańskiego. Po wojnie był profesorem neurochirurgii Uniwersytetu Warszawskiego.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (1920)
• Krzyż Niepodległości
• Krzyż Oficerski Orderu Polonia Restituta
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• dwukrotnie Krzyż Walecznych
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921
• austriacki Złoty Krzyż.

Życie prywatne

Jego ojciec, Aleksander (1841–1906) był uczestnikiem powstania styczniowego, inżynierem komunikacji, budowniczym linii kolejowych w Grecji i Serbii, przemysłowcem w Galicji; matka – Tekla z domu Jankowska. Miał dwie siostry i dwóch braci. Ożenił się z Gabrielą z domu Montwiłł, z którą miał 2 synów i 2 córki (bliżniaczki): Aleksandra (1914–1962), Romana (ur. w 1918, profesora Akademii Ekonomicznej w Krakowie), Wandę z męża Siekierską i Ewę (ur. w 1922).