Józef Edward Friedlein

Józef Edward Friedlein (ur. 4 lutego 1831, zm. 25 maja 1917 w Krakowie) – prezydent Krakowa, księgarz, wydawca, kolekcjoner i bibliofil.

Pochodził ze znanej krakowskiej rodziny księgarzy i wydawców zamieszkałej pod Wawelem od 1796. Był księgarzem, wydawcą, kolekcjonerem i bibliofilem. Ukończył Gimnazjum św. Anny w 1848, w 1850 studiował geologię na UJ. Po śmierci ojca Daniela Edwarda Friedleina w 1855 odziedziczył rodzinną firmę wydawniczą, uruchomił księgarnię w Kamienicy Hetmańskiej na Rynku Głównym. Rozwinął dział antykwaryczny, gromadził ryciny, mapy, numizmaty. Wydawał dzieła naukowe, publikował prace Juliana Dunajewskiego, Józefa Szujskiego, podręczniki, albumy, mapy i nuty. Pełnił funkcję przewodniczącego Stowarzyszenia Księgarzy Krakowskich.

W 1866 znalazł się w składzie Rady Miejskiej w Krakowie. Wszedł w skład sekcji ekonomicznej zajmującej się sprawami gospodarczymi miasta. Zajął się organizacją straży pożarnej. W latach 1884-1893 pełnił funkcję wiceprezydenta Krakowa, był najbliższym współpracownikiem prezydenta Feliksa Szlachtowskiego, którego po rezygnacji 24 maja 1893 zastąpił na stanowisku prezydenta Krakowa. Ponownie został wybrany na to stanowisko 15 czerwca 1899.

Jako prezydent Krakowa zajął się gospodarką, kulturą i higieną w mieście. Za czasów jego prezydentury dokonano:

• ukończenia budowy wodociągów miejskich ze stacją pomp na Bielanach,
• rozbudowano szpitale, klinikę chorób wewnętrznych (1901), Collegium Medicum UJ (1895),
• elektryfikacji i rozbudowy miejskiej komunikacji tramwajowej (1902),
• rozbudowy szkolnictwa, otwarto pierwszą szkołę dla dorosłych analfabetów na Kleparzu w 1896,
• założenia w 1896 Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, które w 1902 zorganizowało pierwszy kurs na przewodników miejskich dla studentów.

Friedlein jako wiceprezydenta zatrudnił Juliusza Lea; obaj w 1902 po raz pierwszy podnieśli problem rozszerzenia granic Krakowa. Friedleina zmuszono do rezygnacji ze stanowiska prezydenta, 30 czerwca 1904 złożył on dymisję, którą Rada Miasta przyjęła 7 lipca 1904 powołując na stanowisko prezydenta dotychczasowego wiceprezydenta Juliusza Lea.

Na emeryturze Friedlein zajął się porządkowaniem swoich zbiorów w mieszkaniu na ulicy Brackiej 4. Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim, mowę pogrzebową nad jego mogiłą wygłosił prezydent Krakowa Juliusz Leo.

Imię Józefa Friedleina nosi jedna z ulic na terenie dzisiejszej Dzielnicy V Miasta Krakowa, przecznica ulicy Wrocławskiej.