Wanda Pełczyńska

Wanda Izabela Pełczyńska, ps.: „Brzeziewiczówna”, „Makryna” (ur. 6 stycznia 1894 w Portoryko, zm. 5 września 1976 w Londynie) – polska publicystka, działaczka społeczna, posłanka na Sejm IV kadencji (1935-1938) w II Rzeczypospolitej.

Ukończyła prywatną szkołę średnią M. Łojki i Kursy Pedagogiczne J. Miłkowskiego w Warszawie. W latach 1912–1914 odbyła studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim.

W czasie studiów należała do „Zarzewia”, Polskich Drużyn Strzeleckich, w których ukończyła kurs podoficerski, była komendantką żeńskiego oddziału sanitarnego. Była członkinią „Znicza” i Legii Niepodległości. Podczas I wojny światowej od 1914 roku była kurierką I Brygady Legionów Polskich, w latach 1915–1918 była członkinią komitetu redakcyjnego „Ziemi Kieleckiej”. W 1919 roku była komendantką kurierek Frontu Litewsko-Białoruskiego, główną komendantką główna Wydziału Instruktorek Oświatowych przy Naczelnym Dowództwie Armii.

Po 1920 roku pracowała jako nauczycielka w Seminarium Nauczycielskim w Warszawie, w latach 1923–1927 była redaktorką naczelną „Bluszczu”, następnie, w latach 1927–1931 redaktorką „Kobiety Współczesnej”, a w okresie 1927–1934 – współredaktorką „Młodej Matki” oraz tomów wspomnień Wierna służba ... 1910-1915 (1927) i Służba Ojczyźnie ... 1915-1918 (1929).

W 1934 roku była matką chrzestną polskiego transatlantyka MS Piłsudski, bliźniaczego statku MS Batorego.

Była członkinią zarządu sekcji polskiej FIDAC, członkinią zarządu Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny. Politycznie była związana z BBWR.

Od 1932 roku mieszkała z mężem w Wilnie. W wyborach parlamentarnych w 1935 roku została wybrana posłanką na Sejm IV kadencji (1935-1938) 12 360 głosami z okręgu nr 46, obejmującego obwody III, IV i V Wilna. W kadencji tej pracowała w komisjach: oświatowej, pracy i spraw zagranicznych.

Podczas II wojny światowej od przełomu lat 1939/1940 była związana z ZWZ w Wilnie. Została aresztowana przez władze radzieckie w lipcu 1940 roku, była więziona na Łukiszkach do czerwca 1941 roku, od jesieni tego roku przebywała w Warszawie. Pracowała w Biurze Informacji i Propagandy, od 1943 roku działała w VII Oddziale Komendy Głównej AK. W czasie powstania warszawskiego opiekowała się rannymi na trasie Warszawa-Milanówek, od listopada do grudnia 1944 roku pracowała w V Oddziale KG AK.

Od jesieni 1945 roku znalazła się na emigracji, mieszkała w Londynie. Była organizatorką i pierwszą prezeską Zjednoczenia Polek na emigracji (w 1946 roku), wspólnie z mężem w latach 1951–1959 prowadziła dom dla zasłużonych Polaków „Antokol” koło Londynu.

W 1955 roku Lidia Ciołkoszowa wspominała:

  Pani Wanda Pełczyńska, była posłanka na Sejm i żona szefa sztabu AK, gotowała w angielskich domach. Pani Raczkiewiczowa, wdowa po Prezydencie, zajmowała się naprawą sztucznej biżuterii.

W 1968 roku była kandydatką PPS do Rady Trzech.