Stanisław Korczak

Asp. PP Stanisław KORCZAK s. Jana i Rozalii z Dylów, ur. 11 IV 1896 w Potoku Wielkim. Członek Związku Strzeleckiego. W POW od 1 XII 1914, od 1 I 1915 w Legionach Polskich, internowany w Leibnitz, od IV 1916 ponownie w POW (Puławy, Ostrów), do 11 XI 1918. Ppor. rez. ze starszeństwem 1 I 1934. służbę rozpoczął w ML w Lublinie, skąd automatycznie 1 II 1919 przeszedł do policji i przez wiele lat pełnił ją w woj. lubelskim, m.in. jako zastępca komendanta Post. Kolejowego w Lublinie. We wrześniu 1939 komendant Post. w Lublinie. Absolwent Szkołę Oficerów Policji w Warszawie. Przod. mian. 1 XII 1923. Odznaczony KNzM, Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, SMzaDSł. L. 012/4 (7), 2338.

***

Stanisław Korczak, pseudonim Edwin (ur. 11 kwietnia 1896 w Potoku Wielkim, zm. 5 kwietnia 1940 w Twerze) – polski policjant. Pochodził z wielodzietnej rodziny włościańskiej o patriotycznych tradycjach. Syn Jana i Rozalii (z domu Dyl). Miał braci Józefa, Antoniego, Stefana i Juliana. Kształcił się w szkole średniej w Lublinie.

I wojna światowa

W 1914 r. przerwał naukę w Szkole Lubelskiej i wstąpił na ochotnika do wojska rosyjskiego z przydziałem do 85 Wyborskiego Pułku Piechoty, który został skierowany na front warszawski do walki z wojskami niemieckimi.

Wkrótce po nawiązaniu kontaktów z Polską Organizacją Wojskową (POW) w 1915 r. zbiegł z wojska. Po przeszkoleniu został przydzielony do lubelskiego Oddziału Lotnego Wojska Polskiego będącego dywersyjnym oddziałem I Brygady Legionów. W Oddziale Centralnym działał jego starszy brat Józef Korczak. Stanisław Korczak, który przybrał pseudonim "Edwin", brał czynny udział w akcjach lubelskiego oddziału.

Po rozwiązaniu lubelskiego Oddziału Lotnego Wojska Polskiego Stanisław Korczak skierowany został do obwodu Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) Siedlce i mianowany komendantem podobwodu Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) obejmującego Międzyrzec, Łosice, Mordy oraz Konstantynin.

Po ustąpieniu wojsk rosyjskich wstąpił do I Brygady Legionów, gdzie przydzielony został do 1 Pułku Ułanów Legionów Polskich maj. Władysława Prażmowskiego "Beliny". W pułku "Beliny" brał udział w walkach na Wołyniu między innymi pod Maniewiczami i Stochodem, gdzie został ranny. Po przewiezieniu do szpitala wojskowego w Pradze został internowany. Wkrótce Stanisław Korczak uciekł z internowania i zgłosił się do Komendy Legionów w Wiedniu, skąd został skierowany do okręgu POW w Kozienicach.

W 1916 r. objął obwód Puławy, który zorganizował, i prowadził tam szkolenia. W tym samym roku ożenił się z Janiną Guz, nauczycielką z Lublina. Przeniesiony do Ostrowa Lubelskiego jako komendant miejscowego POW przebywał tam do 1918 r. W Ostrowie Lubelskim razem z żoną pracowali jako nauczyciele.

II RP

Pod koniec wojny, po demobilizacji, wstąpił do Milicji Ludowej w Lublinie, a po jej likwidacji w 1919 r. przeszedł do Policji Państwowej powołanej przez Naczelnika Państwa na mocy ustawy z dnia 24 lipca 1919 r. o policji państwowej (Dz.Pr.P.P. 1919 nr 61 poz. 361).

Brał czynny udział w wojnie polsko-ukraińskiej w 1919 r. oraz wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. Za czynny udział został odznaczony medalem Polska Swemu Obrońcy 1918–1921.

Przez cały okres międzywojenny był związany z policją lubelską, m.in. był zastępcą komendanta komisariatu i posterunku Policji Państwowej na Dziesiątej w Lublinie. Po przeszkoleniu w 1921 r. otrzymał stopień przodownika Policji Państwowej. W 1939 r. ukończył szkołę oficerów PP w Warszawie. Mianowany na stopień aspiranta i został przeniesiony do Komendy Powiatowej PP w Lublinie.

W latach 1929–1933 pełnił również funkcję oskarżyciela publicznego w Sądzie Grodzkim w Lublinie.

Uczęszczał do Szkoły Oficerów Rezerwy WP w Biedrusku. Uzyskał stopień porucznika rezerwy i został wcielony do 7 Pułku Piechoty Legionów stacjonującego w Chełmie.

W wolnych chwilach poświęcał się rodzinie i sportowi (strzelectwo i kolarstwo). Jako członek Policyjnego Klubu Sportowego otrzymał wiele odznaczeń i nagród w obu dyscyplinach m.in. Odznakę Strzelecką I klasy.

II wojna światowa

Stanisław Korczak został zmobilizowany z chwilą rozpoczęcia wojny. Uczestniczył w walkach z Sowietami. Ujęty pod Tarnopolem przez wojska sowieckie przewieziony został do obozu w Ostaszkowie. W kwietniu 1940 wraz z innymi jeńcami wywieziony do Tweru i zamordowany strzałem w tył głowy. Pochowany w zbiorowych mogiłach w Miednoje. Osierocił czwórkę dzieci. Córki Zofia, Maria i Janina były łączniczkami AK, syn Władysław w Szarych Szeregach i AK. W jego domu na Dziesiątej w Lublinie był skład broni AK.

Odznaczenia i medale

• Krzyż Niepodległości z Mieczami (Monitor Polski z 1931 nr 287 poz. 381)
• Krzyż Legionów J. Piłsudskiego 1914–1918
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Srebrny Medal Za Długoletnią Służbę
• Odznaka Pamiątkowa Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 – pośmiertnie
• Medal Za udział w wojnie obronnej 1939 – pośmiertnie