Tekla Justyna Chopin

Tekla Justyna Krzyżanowska (ur. przed 14 września 1782 w Długiem, zm. 1 października 1861 w Warszawie) – matka kompozytora Fryderyka Chopina i pisarki Ludwiki Jędrzejewiczowej.

Była córką Jakuba Krzyżanowskiego i Antoniny Kołomińskiej. 14 września 1782 została ochrzczona w kościele parafialnym w Izbicy Kujawskiej. W młodości zamieszkała w dworku hrabiny Ludwiki Skarbkowej w Żelazowej Woli, gdzie zajmowała się domem. Jesienią 1802 poznała Mikołaja Chopina, guwernera dzieci hrabiny Skarbkowej. Chopina i Krzyżanowską łączyła wspólna pasja – muzyka. Justyna grała na fortepianie i śpiewała, zaś Mikołaj grywał na flecie i skrzypcach. 2 czerwca 1806 w kościele parafialnym Świętego Rocha w Brochowie Krzyżanowska została żoną Chopina. Hrabina Ludwika oddała młodej parze domek niedaleko dworku. Wkrótce małżonkowie przeprowadzili się do Warszawy. 6 kwietnia 1807 na świat przyszła pierworodna córka Chopinów, Ludwika. W lipcu 1807 małżonkowie wrócili do Żelazowej Woli. Tutaj 1 marca 1810 przyszedł na świat jedyny syn Justyny i Mikołaja, Fryderyk Chopin, późniejszy kompozytor. Wkrótce po narodzinach Fryderyka małżonkowie przenieśli się do Warszawy, gdzie przyszły na świat dwie córki Chopinów: 9 lipca 1811 urodziła się Izabela, zaś 20 listopada 1812 Emilia.

Latem 1826 Justyna z dziećmi wyjechała do Dusznik Zdroju na Dolnym Śląsku. Podróżowała wyłącznie z synem Fryderykiem, zaś jej córki podróżowały kilka dni wcześniej z zaprzyjaźnioną z Chopinami rodziną Skarbków. W lecie 1829 Justyna z mężem i dwiema córkami Ludwiką i Izabelą przebywała w Wielkopolsce. 15 sierpnia 1835 wraz z mężem przybyła do Karlsbadu, gdzie spotkała się z synem Fryderykiem, pierwszy i jedyny raz po jego wyjeździe z Polski. W 1844 Chopinowie mieszkali w kamienicy Barcińskich przy Nowym Świecie 1255, gdzie zmarł mąż Justyny, Mikołaj.

Po śmierci męża Justyna rzadko opuszczała Warszawę. Nadal mieszkała wraz z córką Izabelą i jej rodziną, początkowo przy ul. Mazowieckiej 1347, a następnie w Pałacu Zamoyskich na Nowym Świecie 1245, przy rogu Świętokrzyskiej. W 1846 spędzała wakacje u niejakiej "pani Józefy", której tożsamość nie została ustalona w historiografii. Tekla Justyna z Krzyżanowskich Chopinowa zmarła 1 października 1861 w mieszkaniu Barcińskich na Nowym Świecie i została pochowana na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Grób Justyny i Mikołaja w katakumbach powązkowskich uległ zniszczeniu w czasie II wojny światowej. W 1948 zwłoki Chopinów ekshumowano i przeniesiono do nowego grobu.