Karol Hanusz

Karol Szczęsny Hanusz (ur. 30 maja 1894 w Warszawie, zm. 20 grudnia 1965 w Warszawie) – polski aktor teatralny, estradowy kabaretowy i filmowy, śpiewak (baryton). Jeden z pierwszych polskich gwiazdorów kabaretowych.

Był synem Jana i Albiny z Korwin–Szymanowskich. Urodził się w Warszawie, lecz wychowywał się w Krakowie. Po ukończeniu gimnazjum klasycznego, w latach 1909-1911 uczył się w szkole dramatycznej w Krakowie i jednocześnie pobierał lekcje śpiewu.

Od około 1910 dokonywał nagrań płytowych. Hanusz nagrywał płyty dla różnych wytwórni, używając pseudonimów: dla Syreny Rekord: J. Czarnecki, W. Lepecki, J. Satalecki, I. Trembecki, S. Wasilewski, Władysław Kochański; dla "Płyty Polskiej" J. Czarnecki, J. Kelter, Andrzej Kulesza, St. Ostrowski. Pod pseudonimem Paweł Weiss nagrywał również dla "Pathe", "Stelli Concert Record", "Efte Płyty", "Płyty Polskiej", "Beki", "Scali Record" i "Grand Gali Record".

Debiut sceniczny Karola Hanusza miał miejsce w Teatrze Polskim w Sosnowcu w 1911 roku. Początkowo grał na prowincji. Występował m.in. w Teatrze Zagłębia Dąbrowskiego, Częstochowie i Łodzi (1915, teatrzyk Bi-Ba-Bo).

Dopiero w 1916 roku, po przeniesieniu się do Warszawy stał się aktorem kabaretowym i rewiowym. Występował w niemal wszystkich teatrach rewiowych w Warszawie. Były to: "Miraż", "Chochoł", "Sfinks", „Czarny Kot”, "Qui Pro Quo", "Perskie Oko", "Morskie Oko", "Cyrulik Warszawski", "Ateneum". Współpracował z Państwowym Przedsiębiorstwem Imprez Estradowych.

W latach 1922-1928 zagrał epizodyczne role w czterech niemych filmach. Huragan nakręcony w 1928 roku, był jego ostatnim filmem.

Od 1937 roku występował nie tylko w Polsce ale i we Francji. Zaliczano go do grona najwybitniejszych artystów kabaretowych. Był też jednym z pierwszych polskich gwiazdorów kabaretowych.

W czasie II wojny światowej występował w jawnych teatrach rewiowych i śpiewał w kawiarniach.

Po wojnie wrócił do występów estradowych. Pojawiał się na scenach wielu teatrów. Śpiewał piosenki, wygłaszał monologi i parodiował. W jego repertuarze znajdujemy między innymi takie utwory jak: Fiołki (J. Tuwim, J. Padilla), Dymek z papierosa (R. Goublier, L. Konarski), Śnieg (Arezzo, Z. Bajkowska), Szumiały mi echa kawiarni (J. Boczkowski), Zuzanna, Czarna Mańka (wykonana po raz pierwszy właśnie przez Hanusza). Był znakomitym i popularnym odtwórcą piosenek warszawskich, tekstów Juliana Tuwima, ballad i parodii.

Jubileusz 55–lecia pracy artystycznej obchodził w 1964 roku.

Członek ZASP i SPATiF.

Karol Hanusz był gejem. Przyjaźnił się między innymi z Eugeniuszem Bodo i Hanką Ordonówną.

Zmarł 20 grudnia 1965 roku, zamordowany przez chłopaka, którego poderwał na dworcu.

Karol Hanusz spoczywa w rodzinnym grobie na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. 225-VI-15).

Filmografia (filmy nieme)

• Huragan, 1928
• Przeznaczenie, 1928
• Od kobiety do kobiety, 1923
• Wszystko się kręci, 1922

Spektakle teatralne (wybór)

• 1911 – Milionowa spadkobierczyni, "Małe Miniatury"
• 1918 – Pogrzeb Pikusia, "Miraż"
• 1920 – Można zaczynać, "Miraż"
• 1920 – Warszawa i Warszawka, "Miraż"
• 1921 – Wszystko się kręci, "Roccoco"
• 1924 – Król Ćwiek, "Qui Pro Quo"
• 1926 – Cygańska miłość, "Perskie Oko"
• 1926 – Na wesoło, "Perskie Oko"
• 1927 – Nareszcie się bawimy, "Miraż"
• 1928 – Miss Ameryka, "Nowe Perskie Oko"
• 1928 – Tik-tak, czyli 24 godziny z życia kobiety, "Nowe Perskie Oko"
• 1929 – Zabawki dla Warszawki, "Morskie Oko"
• 1935 – Pod włos, "Cyrulik Warszawski"
• 1935 – Mądra mama, "Teatr Ateneum"

Dyskografia (wybór)

• 1927 – J. Trembecki artysta Teatrów Krakowskich śpiew, Syrena Rekord (SR 3030,3031)
• 1927 – W. Lepecki znany pieśniarz kabaretowy, Syrena Rekord (SR 3129–3132)
• 1927 – I. Trembecki artysta Teatrów Krakowskich śpiew, Syrena Rekord (SR 3134,3133)
• 1927 – W. Lepecki piosenkarz kabaretowy, Syrena Rekord (SR 3151–3152)
• 1930 – S. Wasilewski artysta Teatrów Krakowskich śpiew, Olimpia (505–509)
• 1930 – Władysław Kochański artysta Teatrów Krakowskich śpiew, Olimpia (510–541)